اهمیت آموزش مهارت‌‌های زندگی

چرا مهارت‌های زندگی باید جز شرح درس مدارس باشند؟

در هزاره جدید که آموزش و پرورش دستخوش تغییرات اساسی برمبنای نیازهای جوامع جدید شده است، آموزش مهارت‌های زندگی چیزی است که از هر سیستم آموزشی کارآمد و چابکی انتظار می‌رود.

چکیده

توانایی افراد در برآورده کردن نیازها و خواسته‌‌های جامعه کنونی، از طریق آموزش مهارت‌‌های زندگی تقویت می‌شود و افراد به کمک این آموزش‌‌ها بهتر می‌‌توانند با مسائل و چالش‌‌هایی که با آنها دست به گریبان هستند کنار بیایند.

در این مقاله به اهمیت آموزش مهارت‌‌های زندگی و مزایای این مهارت‌‌ها و گنجاندن آنها در برنامه درسی مؤسسات آموزشی می‌پردازیم. مهارت‌‌های زندگی که آموختن آنها بسیار مهم است عبارت‌اند از توسعه مهارت‌‌های اجتماعی، عاطفی و فکری در دانش‌آموزان. این مهارت‌ها بلوک‌‌های سازنده و مهم یک شهر زنده و پویا هستند و کسانی که این مهارت‌ها را دارا باشند می‌توانند با چالش‌های آینده مواجه شوند و به‌خوبی از پس آنها بربیایند.(دپارتمان کودک و نوجوان)

مهارت‌های زندگی و نوجوانان

نوجوانی دورانی است که در آن توانایی‌‌های فکری، جسمی، اجتماعی، عاطفی و سایر توانمندی‌‌های فرد بسیار بالاست. اما متأسفانه اغلب نوجوانان به دلایل مختلف نمی‌توانند از ظرفیت‌های خود حداکثر استفاده را بکنند.

امروزه نوجوانان با مشکلات و مسائل نوظهور بسیاری مواجه هستند، مانند گرم شدن کره زمین، قحطی، فقر، خودکشی، انفجار جمعیت و همچنین سایر مسائل اجتماعی مانند اعتیاد به الکل، سوء مصرف مواد مخدر، سوء استفاده جنسی، سیگار کشیدن، بزهکاری‌‌های نوجوانان، اعمال و رفتارهای ضداجتماعی و غیره مواجه هستند.

این مسائل و مشکلات تأثیری منفی بر نوجوانان و بر اطرافیان آنها دارد. همچنین وقتی این نوجوانان وارد بازار کار می‌شوند، رقابت سرسام‌آور و بیکاری، نبود امنیت شغلی و غیر برخی از مهمترین دغدغه‌های تحصیل‌کردگان هستند و در نتیجه آنها در یک مسابقه جنون‌آمیز گرفتار می‌شود.

آموزش مهارت‌های زندگی

این چالش‌های جدید در زندگی نوجوانان و جوانان مستلزم پاسخگویی فوری و مؤثر از سوی سیستم‌های آموزشی مسئولیت‌پذیر در اجتماع هستند. البته آموزش فنی امری بسیار مهم است، اما آموزش برای حمایت از زندگی بهتر اهمیت بیشتری دارد.

گویا آموزش مهارت‌های زندگی می‌تواند شکاف بین عملکرد‌‌های پایه و مورد نیاز فردی و قابلیت‌‌های افراد را پر کند. توانایی افراد در برآورده کردن نیازها و خواسته‌‌های جامعه کنونی از طریق آموزش مهارت‌‌های زندگی تقویت می‌شود و افراد به کمک این آموزش‌‌ها بهتر می‌‌توانند با مسائل و چالش‌‌هایی که با آنها دست به گریبان هستند کنار بیایند.

آموزش مهارت‌های زندگی کمک می‌کند نوجوانان رفتار مطلوب اجتماعی را از خود نشان دهند و به دیگران کمک کنند این رفتار را در خود درونی کنند. در کل آموزش مهارت‌‌های زندگی به جوانان و نوجوانان کمک می‌کند بر دشواری‌‌های زندگی خود غلبه کند.

اهمیت آموزش مهارت‌های زندگی در هزاره جدید

در هزاره جدید آموزش و پرورش دستخوش یک تغییر انقلابی شده است و دلیل آن تغییرات اساسی در حوزه علم و فناوری و همچنین جهانی شدن، خصوصی‌سازی، شهرنشینی، صنعتی شدن و جوامع صنعتی است.

جوانان امروزی با بسیاری مسائل نوظهور مواجه هستند که پیشتر باعث چنین آسیب‌های روانی و اجتماعی در مقیاس کلان نبودند. امروزه جوانان و نوجوانان نمی‌تواند برای خودشان وقت بگذارد تا همدلی خود را با پیرامونش تقویت کنند و با جامعه خود به هماهنگی برسند.

اذهان جوان به دلیل داشتن توانایی جسمی و ذهنی فراوان، سازنده‌ترین و پویاترین اعضای جامعه محسوب می‌شوند، اما در دنیای واقعی اکثر آنها نمی‌توانند پتانسیل‌‌های خود را به‌نحو درست شناسایی کنند، زیرا در این زمینه راهنمایی‌های لازم را در اختیار ندارند و انگیزه لازم به آنها داده نمی‌شود.

مشکلات اجتماعی مانند اعتیاد، بزه‌کاری و رفتارهای اجتماعی نادرست تأثیر بسیار زیادی بر جوانان و همچنین اطرافیان آنها دارد. این معضلی است که حل کردن آن بر عهده بخش آموزش است. تمرکز اصلی بخش آموزش و پرورش باید بر توسعه مهارت‌‌های زندگی در دانش‌آموزان باشد.

مهارت‌‌های زندگی باید به بخش ثابت و مهمی از برنامه آموزشی مدارس و مؤسسات آموزشی و اجتماعی تبدیل شوند، زیرا این آموزش‌‌ها می‌توانند افراد جامعه را قادر کنند با مشکلات مواجه شوند و رفتار درست را از خود نشان دهند.

نتایج پژوهش‌ درباره تأثیر آموزش مهارت‌‌های زندگی

آموزش مهارت‌های زندگی از موضوعات مهم و قابل توجه در میان محققان، نظریه پردازان و دست‌اندرکاران آموزشی بوده و هست و چندین پژوهش متعدد در این‌ باره انجام شده است که به اهمیت و اثربخشی آموزش مهارت‌‌های زندگی در جامعه و تأثیر آن در رشد اجتماعی، عاطفی و شناختی دانش‌آموزان و شیوه برخورد آنها با مشکلات روانی و اجتماعی تأکید دارند.

بر اساس این تحقیقات، آموزش مهارت‌‌های زندگی باعث می‌شود توانایی تفکر انتقادی در فرد افزایش یابد که این امر بر افزایش سطح فعالیت در زندگی و مسئولیت‌پذیری در شغل و همچنین برنامه‌ریزی بهتر برای آینده اثرگذار است.

این تحقیقات نشان می‌دهند که آموزش‌ مهارت‌های زندگی در افزایش سلامت ذهنی و جسمی افراد اثر دارد و می‌تواند رفتار‌‌های اجتماعی را بهبود ‌بخشد و مشکلات اجتماعی و رفتارهای مخرب را کاهش دهد. همچنین تحقیقات نشان داده‌اند که این آموزش‌ها باعث بهبود قابل توجه روابط بین‌فردی و کاهش خشونت و مشکلات رفتاری در بین افراد شده‌اند.

مهارت‌‌های زندگی وقتی در برنامه درسی دانش‌آموزان گنجانده می‌شوند باعث می‌شود توانایی آنها برای ارتقای مثبت خود و انعطاف‌پذیری آنها به‌نحو قابل توجهی افزایش یابد. همچنین آموزش مهارت‌‌های زندگی باعث بهبود شایستگی‌‌های روانی-اجتماعی فرد می‌شود.

در مقاله «برنامه عملی آموزش‌ مهارت‌های زندگی» درمورد جزئیات شیوه‌های آموزش مهارت‌های زندگی بیشتر مطالعه کنید.

جمع‌بندی

آموزش مهارت‌‌های اجتماعی روشی مؤثر است برای جلوگیری از بسیاری از مشکلات از جمله سوء مصرف مواد مخدر، بارداری نابهنگام، خشونت و رفتارهای نامطلوب و همچنین ارتقای اعتماد به نفس و عزت نفس نوجوانان.

آموزش مهارت‌‌های زندگی همچنین تأثیری مثبت بر رشد اجتماعی و سازگاری عاطفی و اجتماعی افراد دارد و بهداشت عمومی جامعه را ارتقا می‌بخشد. جوانان در قرن بیست‌ویکم برای دستیابی به اهداف خود باید بتواند توانایی‌‌های خود را بهبود ببخشند تا در جامعه کنونی به نیازهای اجتماعی خود پاسخ دهند و در زندگی موفق باشد. این مسیر از طریق آموختن مهارت‌‌های زندگی بسیار ساده‌تر طی خواهد شد.

آیا تابه‌حال در دوره‌های آموزش مهارت‌های زندگی شرکت کرده‌اید؟ این دوره‌ها چه اثری بر زندگی شما گذاشته‌اند؟ نظر خود را درباره آموزش مهارت‌های زندگی در مدارس و دانشگاه‌ها برای ما بنویسید.

نویسندگان: Ravindra Prajapati، Bosky Sharma، Dharmendra Sharma

مترجم: بهناز دهکردی

منبع: Contemporary Issues in Education Research – First Quarter 2017

در دنیای کسب‌وکار امروز، تحصیلات دانشگاهی برای حفظ ارزش شما به‌عنوان نیروی کار بااستعداد و کارآمد کافی نیستند. برای اینکه مزیت رقابتی شخصی خود را حفظ کنید، باید بر آموزش مستمر و مادام‌العمر خود سرمایه‌گذاری کنید. خانواده بزرگ مجتمع فنی تهران هرساله به هزاران نفر کمک می‌کند تا در مسیر شغلی خود پیشرفت کنند. اگر شاغل هستید و وقت ندارید در دوره‌های آموزشی حضوری شرکت کنید، مجتمع فنی تهران گزینه‌هایی عالی برای آموزش مجازی، آنلاین، آفلاین و ترکیبی ارائه می‌دهد. با شرکت در دوره‌های کوتاه‌مدت مجتمع فنی تهران و دریافت مدارک معتبر و بین‌المللی می‌توانید با اعتماد به نفس مسیر ترقی را طی کنید و در سازمان خود به مهره‌ای ارزشمند تبدیل شوید.