نقشه‌برداری شبکه‌های اجتماعی

نقش تحلیل شبکه‌های اجتماعی در انتقال دانش

همه ما در زندگی خود شبکه‌های اجتماعی ایجاد می‌کنیم، چه شبکه‌های آنلاین چه حضوری، چه شبکه‌های شخصی چه حرفه‌ای.(آموزش تولید محتوای ویدیویی)

چکیده

تحلیل‌های جدید درباره توییتر و معیارهای جدید توسعه رسانه‌های اجتماعی، فرصت‌های بیشتری برای بررسی شبکه‌های اجتماعی پدید آورده‌اند. ابزارهای جدید می‌توانند تحلیل‌های پیچیده‌تر شبکه‌های اجتماعی را انجام دهند. این تحلیل‌ها به توصیف و معرفی پایگاه‌های دانش در فضای مجازی کمک می‌کنند.

تحلیل شبکه‌ها رویکردی مفید برای ارزیابی شبکه‌های اجتماعی است و می‌تواند برای درک اینکه چگونه باید انتقال اطلاعات را بهبود بخشید بسیار ارزشمند باشد. در تحلیل شبکه‌های اجتماعی چند روش مفید وجود دارد که به ما کمک می‌کند افراد دارای روابط تأثیرگذار در شبکه را شناسایی کنیم.

نقشه شبکه‌های اجتماعی

یک «شبکه اجتماعی» مجموعه تعاملات اجتماعی و روابط شخصی افراد است، مانند حساب کاربری افراد در فیسوبک یا توییتر. سایت‌های شبکه‌های اجتماعی مانند فیسبوک و توییتر بهترین نمونه‌های شبکه‌های اجتماعی آنلاین هستند. همه ما در زندگی خود شبکه‌های اجتماعی ایجاد می‌کنیم، چه شبکه‌های آنلاین چه حضوری، چه شبکه‌های شخصی چه حرفه‌ای.

 تحلیل این شبکه‌ها از طریق اس.ان.ای (SNA) یا Social Network Analysis به ما کمک می‌کند بهتر درک کنیم افراد چگونه با هم ارتباط برقرار می‌کنند و از همه مهم‌تر، چگونه اطلاعات بین آنها جریان پیدا می‌کنند. درک این امر برای بهبود ارتباطات و انتقال دانش ضروری است.

تحلیل شبکه‌های اجتماعی فرایند اندازه‌گیری، نقشه‌برداری و تجسم کردن روابط و جریان‌های اطلاعاتی بین افراد در یک گروه یا سازمان است. این تحلیل شامل مجموعه‌ای از ابزارهاست که پایه و اساس آنها نظریه شبکه‌هاست. همچنین در این تحلیل از ریاضیات برای مدلسازی این شبکه‌ها استفاده می‌شود.پس تحلیل شبکه‌های اجتماعی به معنای بررسی تمام عوامل مؤثر در یک شبکه و پرسیدن این پرسش است که این عناصر مختلف کجای شبکه هستند و چگونه به هم متصل شده‌اند.

به این ترتیب واحدهای تحلیل بر خود افراد تمرکز ندارند، بلکه بر شبکه بزرگی از افراد و ارتباطاتی که آنها را به هم متصل می‌کند متمرکز هستند.نقشه تحلیل شبکه‌های اجتماعی دو بخش کلیدی دارد: یک «گره‌ها» و دو «رابط‌ها». گره‌ها نمایانگر افرادی هستند که در یک شبکه نقش ایفا می‌کنند، یعنی نقطه‌هایی که قرار است به هم متصل شود. رابط‌ها در واقع ارتباطات این نقاط یا گره‌ها هستند، یعنی همان خط‌هایی که نقطه‌ها را به هم متصل کرده‌اند.این رابط‌ها نشان‌دهنده رابطه بین هر عامل با عامل دیگر در یک شبکه اجتماعی هستند و به ما امکان می‌دهند که تجسم کنیم جریان اطلاعاتی چگونه در یک شبکه منتقل می‌شود. همچنین در بحث تحلیل شبکه‌های اجتماعی، با «هاب‌ها» یا «قطب‌ها» نیز سر و کار داریم که در واقع همان افراد درون یک شبکه هستند. هاب‌ها روابط مستقیم زیادی با سایر افراد در یک شبکه دارند و در میان افراد دیگری قرار گرفته‌اند که با اینکه اهمیت زیادی دارند، ولی به سایر بخش‌های شبکه متصل نیستند.

به عبارت دیگر، هاب‌ها برای جریان انتقال اطلاعات ضروری هستند، زیرا آنها می‌توانند اطلاعات را از منابع متعدد جمع‌آوری و منتشر کنند و همچنین می‌توانند رابطه مستقیمی بین سایر افراد مهم در یک شبکه اطلاعاتی به وجود بیاورند.با تحلیل شبکه‌های اجتماعی به این شیوه، ما می‌توانیم چیزهای بسیار یاد بگیریم، مانند اینکه چه کسی می‌تواند بیشترین مخاطبان را داشته باشد؛ چه کسی می‌تواند بهترین و جدیدترین ایده‌ها را پیشنهاد بدهد؛ چه کسی می‌تواند با مهم‌ترین و تاثیرگذارترین افراد ارتباط برقرار کند؛ و چه کسی می‌تواند روابط مهم را شکل بدهد.همچنین با استفاده از تحلیل شبکه‌های اجتماعی می‌توانیم بفهمیم که کدام بخش‌های شبکه از همه ضعیف‌تر هستند. اگر دو بخش از یک شبکه بر یک یا دو گره متکی هستند، پس آن شبکه نسبتاً ضعیف است. زیرا جریان اطلاعاتی در آن متکی به این یک یا دو گره اطلاعاتی است.

در نتیجه تحلیل شبکه‌ها رویکردی مفید برای ارزیابی شبکه‌های اجتماعی است و می‌تواند برای درک اینکه چگونه باید انتقال اطلاعات را بهبود بخشید بسیار ارزشمند باشد. در تحلیل شبکه‌های اجتماعی چند روش مفید وجود دارد که به ما کمک می‌کند افراد دارای روابط تأثیرگذار در شبکه را شناسایی کنیم.

امکانات تحلیل شبکه‌های اجتماعی برای انتقال دانش

در ادامه به‌طور خلاصه سه رویکرد را برای استفاده از تحلیل شبکه‌های اجتماعی در بررسی انتقال دانش شرح می‌دهیم.

تهیه نقشه شبکه در محل

در فعالیت‌های حضوری می‌توانید خطوط ارتباطی مستقیمی بین افراد کلیدی، سازمان‌های مهم و گروه‌های ذی‌نفع در یک موضوع خاص برقرار کنید. لازم است ارتباطات را روی یک نقشه کاغذی یا یک نقشه الکترونیکی به‌دست‌آمده از آن شبکه ارتباطی ثبت کنید. همچنین می‌توانید از نخ و گیره برای نشان دادن واحدهای دانش و ارتباط بین آنها روی یک تخته استفاده کنید.

مزایا

·      تعامل حضوری بین افراد باعث ایجاد درک مشترک از اتصالات و شبکه‌ می‌شود.

·      مشارکت بین مخاطبان مختلف را افزایش می‌دهد.

معایب

·      این روش ممکن است مبتنی بر دانشی ناقص از ارتباطات باشد، (اگر قرار باشد برداشت شرکت‌کنندگان از یک شبکه اطلاعاتی سوم را مورد تحلیل قرار دهید).

·      اگر دستورالعمل‌ها نامشخص باشند (مانند پیچیدگی وصل کردن نخ‌ها و گیره‌ها) ممکن است افراد را سردرگم کند.

نکات

·      برای این کار حداقل ۹۰ دقیقه زمان لازم دارید. هرچه بیشتر زمان بگذارید، نقشه شبکه شما بهتر خواهد شد.

·      می‌‌توانید از عکس و نوت‌برداری برای ثبت نقشه شبکه خود استفاده کنید.

تحلیل شبکه به کمک نظرسنجی

پرسش‌های نظرسنجی آنلاین یا کاغذی را در مورد نوع کیفیت یا کمیت روابط بین اعضای کلیدی یک شبکه برای افراد، سازمان‌ها و گروه‌های ذی‌نفع در آن ارسال کنید.

مزایا

·      ذی‌نفعان می‌توانند در مورد ارتباطات و روابط‌ خود نظر بدهند.

·      افرادی که رابطه حضوری با هم ندارند و نمی‌توانند در یک مکان با هم جمع شوند، می‌توانند نظر خود را به‌راحتی منتقل کنند.

·      نظرسنجی‌ها را به‌راحتی می‌توان بسته به نوع شبکه به‌گونه سفارشی طراحی کرد.

معایب

·      نرخ پایین پاسخ دادن به نظرسنجی ممکن است باعث شود نتایج شما جهت‌گیری داشته باشند.

·      انتقال نتایج نظرسنجی به نقشه شبکه اجتماعی شما ممکن است بسیار زمان‌بر باشد.

نکات

·      نظرسنجی خود را به پرسش‌های تحقیقاتی خواص محدود کنید تا افراد انگیزه پیدا کنند نظرسنجی شما را کامل کنند.

·      به آنها بگویید چرا این اطلاعات را جمع‌آوری می‌کنید و چگونه قرار است از این اطلاعات استفاده کنید.

·      برای شناسایی موانع انتقال دانش، ارتباطات واقعی و معنی‌دار بین افراد و سازمان‌ها را با هم مقایسه کنید.

تحلیل شبکه بر مبنای رسانه‌های اجتماعی

از نرم افزارهایی مانند NodeXL برای تحلیل ارتباطات در توییتر یا سایر رسانه‌های اجتماعی استفاده کنید.

مزایا

·      این روش شیوه‌ای جامع برای تحلیل درون رسانه‌های اجتماعی است.

·      ارتباطات و الگو‌ها را با استفاده از مجموعه وسیعی از داده‌ها شناسایی می‌کند.

·      این روش می‌تواند شبکه‌هایی برای انتقال دانش در مورد موضوعات خاص فراهم کند.

معایب

·      این روش نمی‌تواند ارتباطات و تعاملات خارج از شبکه ارتباطی آنلاین را تحلیل کند.

·      بسیاری از ابزارهای موجود که برای این کار مورد استفاده قرار می‌گیرند، نیازمند مهارت تخصصی هستند.

نکات

·      جستجو‌ها را هدفمند کنید وگرنه تحلیل نتایج کاری بسیار دشوار خواهد شد.

·      کاربران مک می‌توانند از نرم‌افزار NodeXL به‌طور رایگان استفاده کنند.

جمع‌بندی

تحلیل شبکه‌های اجتماعی فرایندی است که برای بررسی یک شبکه از افراد، گروه‌ها و سازمان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد و هدف آن درک چگونگی جریان انتقال اطلاعات است. این همان چیزی است که همه کسانی که به دنبال تقویت انتقال دانش هستند، آن را می‌خواهند.

به نظر می‌رسد با استفاده از تحلیل شبکه‌های اجتماعی فرصت جدیدی برای تجسم بخشیدن و ارزیابی تغییرات در شبکه‌ها و پایگاه‌های دانش به وجود آمده است و این تحلیل، روشی قوی برای رساندن ما به درکی صحیح و واقعی از این فرایند است.

در دنیایی که شبکه‌های رسانه‌های اجتماعی، اپلیکیشن‌ها و نوآوری‌های پایان‌ناپذیر فناوری رویکرد ارتباطی و توانایی ما را برای اتصال به یکدیگر سریع‌تر از همیشه تغییر دادند، تحلیل شبکه‌های اجتماعی کمک می‌کند فراتر از یک رسانه ارتباطی خاص برویم و بتوانیم درک کنیم چگونه پیام‌ها به کسانی که به آنها نیاز دارند منتقل می‌شوند و اگر منتقل نمی‌شوند دلیل آن چیست.نظر شما در مورد روش‌های مختلف تحلیل شبکه‌های اجتماعی چیست؟ آیا تا به حال از هیچ کدام از این روش‌ها استفاده کرده‌اید؟ نظر خود را برای ما بنویسید.

منبع: ACER Consulting

مترجم: بهناز دهکردی

به خانواده بزرگی بپیوندید که هرساله با طی کردن دوره‌های مجتمع فنی تهران، مسیر کسب درآمد و تحول‌آفرینی را برای خود هموار کرده‌اند. مجتمع فنی تهران دریچه ورود آسان به بازار کار است. با شرکت در دوره‌های کوتاه‌مدت مجتمع فنی تهران و دریافت مدارک معتبر و بین‌المللی می‌توانید با اعتماد به نفس وارد بازار کار شوید و به‌سرعت به درآمد مطمئن برسید.