هشت ویژگی معرف وب ۳.۰

چکیده

نمی‌توان انکار کرد که حجم تولید داده‌ها سریع‌تر از همیشه در حال افزایش است و ما هر ثانیه به حجم این داده‌ها می‌افزاییم و این داده‌ها نیاز به مدیریت دارند. بحث‌ها بر سر تعریف وب ۳.۰ و ارتباط آن با دنیای دیجیتال داده‌ها همچنان به قوت خود باقی هستند.

وب ۳.۰ بسیار غیرمتمرکز است و توسط یادگیری ماشینی، هوش مصنوعی و فناوری بلاک‌چین هدایت می‌شود. نتیجه آنکه ارتباطات انسانی در وب مانند دنیای واقعی است. کاربران کنترل داده‌ها و محتواهای دیجیتال خود را در اختیار خواهند داشت و می‌توانند داده‌های خود را بفروشند یا با آنها معامله کنند بدون اینکه حق مالکیت خود را از دست بدهند، حریم خصوصی خود را در خطر بیندازند یا به واسطه‌ها نیاز داشته باشند.

وب ۳.۰ چیست؟

وب ۳.۰ که به آن نسل سوم اینترنت نیز می‌گویند، گام بعدی پیشرفت در شبکه جهانی وب است. این نسل اینترنت منطقی مبتنی بر داده دارد که از درک ماشینی داده‌ها استفاده می‌کند و هدف آن توسعه و ایجاد یک تجربه هوشمندتر و متصل از وب برای کاربران است.

وب امروزه امری ثابت است و نمی‌تواند خود را با نیازهای فردی کاربرانی که از آن استفاده می‌کنند تطبیق دهد. وب ۳.۰ پویاتر و تعاملی‌تر است و می‌خواهد با استفاده از فناوری هوش مصنوعی و بلاک‌چین تجربه وب را بازتعریف کند و در آن تغییرات ساختاری ایجاد کند تا همه جنبه‌های اینترنت موکراتیک باشند.

 در وب ۳.۰ داده‌ها با امنیت بالا ذخیره و در دستگاه‌های بسیار توزیع می‌شوند و نیاز به وجود سرورهای متمرکز از بین می‌رود. این طراحی همچنین خطر نشت اطلاعاتی گسترده را کاهش می‌دهد زیرا داده‌ها دیگر به‌صورت متمرکز دخیره نمی‌شوند و نسبت به خطرات انعطاف‌پذیرتر خواهند بود.(دپارتمان فناوری اطلاعات و ارتباطات)

رشد داده‌ها و مسیر وب ۳.۰

وب ۳.۰ چیست؟ آیا آینده اینترنت، وب ۳.۰ است؟ اگر به دنبال تعریف وب ۳.۰ باشید، احتمالاً توضیحی واضح و منحصر به فرد از آن پیدا نخواهید کرد. تیم برنرز لی (Tim Berners-Lee) در سال ۲۰۰۶ گفت: «مردم مدام می‌پرسند وب ۳.۰ چیست. اگر به هم‌پوشانی گرافیک‌های برداری مقیاس‌پذیر در وب ۲.۰ توجه کنید، همه چیز به نظر موج‌دار و تار به نظر می‌رسد اما در وب معنایی (Semantic Web) که در یک فضای داده عظیم، یکپارچه شده است، شما به منبع باورنکردنی از داده‌ها دسترسی خواهید داشت...»

          برای درک میزان تولید داده‌ها در وب، به این فکر کنید که ترافیک آی.پی. مخاطبان از سال ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۲ با نرخ رشد سالانه ۲۷ درصدی سه برابر شده است. در سطح جهانی، ترافیک آی.پی. مخاطبان در سال ۲۰۲۲ به ۳۳۲.۷ اگزابایت در ماه رسیده است. در سال ۲۰۲۰ روزانه ۲.۵ کوئینتیلیون بایت داده تولید شد و ۴۰ درصد از آن را ماشین‌ها تولید کرده بودند. همچنین تا سال ۲۰۲۵ با گسترش اینترنت اشیا در هر دقیقه ۱۵۲۲۰۰ دستگاه با اینترنت وصل خواهند شد.

          نمی‌توان انکار کرد که حجم تولید داده‌ها سریع‌تر از همیشه در حال افزایش است و ما هر ثانیه به حجم این داده‌ها می‌افزاییم و این داده‌ها نیاز به مدیریت دارند. بحث‌ها بر سر تعریف وب ۳.۰ و ارتباط آن با دنیای دیجیتال داده‌ها همچنان به قوت خود باقی هستند.

وب ۱.۰: ایستایی و خواندنی بودن

نخستین نسخه اینترنت که اولین مرحله از تکامل شبکه وب جهانی دانسته می‌شد، خصوصیتش این بود که فقط خواندنی بود. کاربران می‌توانستند صفحات وب را که توسط مرورگرهای وب، فناوری‌های HTML، HTTP و URL هدایت می‌شدند، بخوانند.

تجربه وب ۱.۰ بسیار غیرمتمرکز بود و هیچ موتور جستجویی وجود نداشت. محتواها در وب ۱.۰ ثابت بودند و از طریق هایپرلینک به محتواهای دیگر متصل می‌شدند. همچنین برای اشاره به وب ترکیبی (Syntactic Web) از وب ۱.۰ استفاده می‌شود که در آن نقش کاربران محدود است.

وب ۲.۰: تمرکز غول‌های فناوری

وب ۲.۰ در دومین نسل شبکه وب جهانی، نوعی وب نوشتنی-خواندنی یا وب اجتماعی محسوب می‌شود زیرا تعامل را بین کاربران و وب‌سایت‌ها تسهیل می‌کند. کاربران وب ۲.۰ که از موبایل، شبکه‌های اجتماعی و فناوری ابری استفاده می‌کنند، می‌توانند محتواهای وب‌سایت‌ها و اپلیکیشن‌ها را بخوانند، بنویسند و در سایت‌های دیگر منتشر کنند.

          گروه کوچکی از شرکت‌های بزرگ فناوری مانند متا (که پیشتر فیسبوک بود)، توییتر و یوتیوب مالک بیشتر داده‌های کاربران در جهان هستند که به وب ۲.۰ مرتبط است. این داده‌ها به دلیل وجود این غول‌های فناوری بسیار متمرکز هستند و این تمرکز (و قدرت) داده‌ها و شیوه‌های کسب درآمد از کاربران، نیاز به پیدایش وب ۳.۰ را به وجود آورد.

تعریف و ویژگی‌های وب ۳.۰

وب ۳.۰ بسیار غیرمتمرکز است و توسط یادگیری ماشینی، هوش مصنوعی و فناوری بلاک‌چین هدایت می‌شود. نتیجه آنکه ارتباطات انسانی در وب مانند دنیای واقعی است. کاربران کنترل داده‌ها و محتواهای دیجیتال خود را در اختیار خواهند داشت و می‌توانند داده‌های خود را بفروشند یا با آنها معامله کنند بدون اینکه حق مالکیت خود را از دست بدهند، حریم خصوصی خود را در خطر بیندازند یا به واسطه‌ها نیاز داشته باشند.

          در این مدل تجاری، کاربران می‌توانند بدون ردیابی هویت اینترنتی خود وارد یک وب‌سایت شوند. کلید نوآوری وب ۳.۰ دیجیتالی شدن دارایی‌ها از طریق توکن‌سازی است. توکن‌سازی دارایی‌ها و حقوق را به نمایش‌های دیجیتالی یا «توکن» در یک شبکه بلاک‌چین تبدیل می‌کند. رمزارزها و توکن‌های قابل تعویض انواع ارزهای دیجیتالی هستند که می‌توان آنها را به‌راحتی در شبکه‌ها مبادله کرد و مدلی جدید از کسب‌وکار را هدایت می‌کنند که امر تجارت و داد و ستد را دموکراتیک‌تر می‌کند.

          توکن‌های غیرقابل تعویض (NFT) واحدهای داده هستند که دارایی‌های منحصر به فردی مانند آواتارها، هنرهای دیجیتال یا کارت‌های تجاری را نشان می‌دهند که در اختیار کاربران هستند و می‌توانند از آنها کسب درآمد کنند.

          تشخیص تفاوت‌های عمده بین وب ۱.۰ و وب ۲.۰ نسبتاً آسان است. در وب ۱.۰ کاربران در مراجعه به صفحات وب منفعل بودند و در حالت کلی نمی‌توانستند محتوای خود را تولید کنند. در وب ۲.۰ کاربران می‌توانند محتوا تولید کنند و از طریق پلتفرم‌های شبکه‌های اجتماعی، گروه‌ها و غیره با وب‌سایت‌ها و با یکدیگر تعامل کنند. اما در نسل جدید وب یعنی وب ۳.۰ تفاوت‌ها با نسل‌های قبلی تا حد زیادی نامشخص هستند.

          اصطلاح وب ۳.۰ که جان مارکوف (John Markoff) خبرنگار نیویورک تایمز آن را در سال ۲۰۰۶ ابداع کرد، به نسخه جدید وب اشاره دارد که شامل نوآوری‌ها و شیوه‌های خاصی است و در ادامه به ۸ ویژگی اصلی می‌پردازیم که به تعریف وب ۳.۰ کمک می‌کنند:

·       وب معنایی

نسخه تکامل‌یافته جدید وب، به وب معنایی معروف است. وب معنایی توانایی فناوری‌های وب را برای تولید، اشتراک‌گذاری و اتصال محتواها از طریق جستجو و تحلیل و از طریق درک معنایی کلمات، به‌جای کلمات کلیدی یا اعداد، بهبود می‌بخشد.

·       هوش مصنوعی

ترکیب قابلیت‌های معنایی و پردازش طبیعی در وب ۳.۰، رایانه‌ها را قادر می‌کند اطلاعات را مشابه انسان‌ها درک کنند و سریع‌تر به نتایج منطقی‌تر برسند. با این کار رایانه‌ها هوشمندتر می‌شوند و نیازهای کاربران را بهتر برآورده می‌کنند.

·       گرافیک سه‌بعدی

طراحی سه‌بعدی به‌طور گسترده در وب‌سایت‌ها و خدمات اینترنتی وب ۳.۰ کاربرد خواهد داشت. راهنماهای موزه‌ها، بازی‌های رایانه‌ای، تجارت الکترونیک، محتواهای جغرافیایی و بسیاری موارد دیگر نمونه‌های کاربرد گرافیک سه‌بعدی در وب ۳.۰ هستند.

·       اتصال بهتر

در وب ۳.۰ اطلاعات به لطف ابرداده‌های معنایی، اتصال قوی‌تری دارند. در نتیجه کاربران می‌توانند سطح جدیدی از اتصال را تجربه کرده و از تمام اطلاعات موجود استفاده کنند.

·       فراگیری

محتواها و خدمات اینترنتی در وب ۳.۰ در هر مکان، در هر زمان و از طریق هر دستگاهی، نه صرفاً رایانه یا گوشی‌های هوشمند، در دسترس خواهند بود. البته وب ۲.۰ نیز ار بسیاری از جهات خصلت فراگیری را داشت، اما اینترنت اشیا این ویژگی را به سطح جدیدی ارتقا خواهد داد.

·       بلاک‌چین

داده‌های کاربران توسط بلاک‌چین رمزگذاری و محافظت می‌شود. این امر باعث می‌شود شرکت‌های بزرگ نتوانند اطلاعات شخصی کاربران خود را کنترل کنند یا از آنها به نفع خود بهره ببرند.

·       غیرمتمرکز بودن

شبکه‌های غیرمتمرکز، داده‌ها را در اتصالات همتا به همتا ذخیره می‌کنند. در نتیجه کاربران مالک داده‌ها و دارایی‌های دیجیتالی خود می‌مانند و می‌توانند به‌طور ایمن و از طریق اینترنت بدون اینکه امکان ردیابی وجود داشته باشد، داده‌های خود را منتقل کنند.

·       رایانش لبه‌ای

وب ۳.۰ بر پیشرفت شیوه محاسباتی لبه‌ای (Edge Computing) تکیه دارد که در آن برنامه‌ها و داده‌ها در لبه شبکه‌ها در دستگاه‌هایی مانند تلفن همراه، لپ‌تاپ، لوازم خانگی، حسگرها و حتی خودروهای هوشمند پردازش می‌شوند.

وب ۳.۰ چگونه زندگی ما را تغییر می‌دهد؟

ویژگی‌های فوق ما را به تعریف وب ۳.۰ نزدیک می‌کنند. ویژگی معنایی بودن و یادگیری ماشینی باعث می‌شوند نسل جدید وب یعنی وب ۳.۰ مدلی تکامل‌یافته باشد که به کمک آن رایانه‌ها بتوانند معنای پشت داده‌ها را درک کنند. آنها می‌توانند هر چیزی را بیاموزند، به ما کمک کنند سریع‌تر چیزی را که می‌خواهیم پیدا کنیم و رابطه بین چیزها را بفهمند.

          حال بیایید نگاهی بیندازیم به مثالی که همه این هشت ویژگی وب ۳.۰ را در یک جا جمع کرده است: در وب ۳.۰ شما در حین رانندگی می‌توانید به دستیار دیجیتالی خودروی خود بگویید: «می‌خواهم یک فیلم عاشقانه ببینم و غذای ژاپنی بخورم.»موتور جستجوی تعبیه‌شده در دستیار دیجیتال پاسخی شخصی‌شده برای شما پیدا می‌کند. او موقعیت مکانی شما را در نظر می‌گیرد و با بررسی نظرات شبکه‌های اجتماعی نزدیک‌ترین سینما را که با خواسته شما مطابق باشد پیشنهاد می‌دهد و یک رستوران خود ژاپنی نیز در نزدیکی شما پیدا می‌کند. حتی می‌تواند از منوی رستوران نیز یک نسخه سه‌بعدی روی نمایشگر خودرو بیاورد.

          وب ۳.۰ دیگر در مرحله رؤیاپردازی نیست و حداقل در بسیاری از موارد به واقعیت پیوسته است. زمان آن رسیده است که امکانات درخشان آن را جدی بگیریم و آینده خود را براساس این امکانات ترسیم کنیم.

جمع‌بندی

وب ۳.۰ که به آن نسل سوم اینترنت نیز می‌گویند، گام بعدی پیشرفت در شبکه جهانی وب است. این نسل اینترنت منطقی مبتنی بر داده دارد که از درک ماشینی داده‌ها استفاده می‌کند و هدف آن توسعه و ایجاد یک تجربه هوشمندتر و متصل از وب برای کاربران است.

          وب امروزه امری ثابت است و نمی‌تواند خود را با نیازهای فردی کاربرانی که از آن استفاده می‌کنند تطبیق دهد. وب ۳.۰ پویاتر و تعاملی‌تر است و می‌خواهد با استفاده از فناوری هوش مصنوعی و بلاک‌چین تجربه وب را بازتعریف کند و در آن تغییرات ساختاری ایجاد کند تا همه جنبه‌های اینترنت موکراتیک باشند. نظر شما درباره وب ۳.۰ چیست؟ آیا دموکراتیک‌تر بودن آن را برای کاربران باور دارید؟

منبع: Expert.ai

مترجم: بهناز دهکردی

به خانواده بزرگی بپیوندید که هرساله با طی کردن دوره‌های مجتمع فنی تهران، مسیر کسب درآمد و تحول‌آفرینی را برای خود هموار کرده‌اند. مجتمع فنی تهران دریچه ورود آسان به بازار کار است. با شرکت در دوره‌های کوتاه‌مدت مجتمع فنی تهران و دریافت مدارک معتبر و بین‌المللی می‌توانید با اعتماد به نفس وارد بازار کار شوید و به‌سرعت به درآمد مطمئن برسید.