آیا در شرف تکمیل دبیرستان هستید؟ آیا دوست دارید از این به بعد به‌جای دانش نظری، تجربه کار در دنیای واقعی را کسب کنید؟ آیا می‌خواهید در آینده در یکی از پیشرفته‌ترین کشورهای جهان کار کنید؟ اگر چنین است برای شما هیچ گزینه‌ای بهتر از آلمان نیست.

            آلمان یک برنامه آموزشی ویژه به نام اوسبیلدونگ در المان (Ausbildung) دارد که به دانش‌آموزان اتحادیه اروپا یا سایر کشورها امکان می‌دهد به‌عنوان کارآموز در شرکت‌های آلمانی کار کنند و در یک مؤسسه آموزشی در یک حوزه صنعتی با حرفه‌ای خاص آموزش ببینند.

            سیستم Ausbildung از منظر تاریخی بیرون از سیستم سنتی آموزشی در آلمان شکل گرفته است. بسیاری از جوانان آلمانی از طریق سیستم کارآموزی وارد بازار کار می‌شوند. سالانه بیش از پانصدهزار قرارداد جدید کارآموزی یا Ausbildung توسط شرکت‌های مختلف در آلمان منعقد می‌شود.

            وب‌سایت Ausbildung.de یکی از پرتال‌های اصلی است که فرصت‌های اوسبیلدونگ را تبلیغ می‌کند و این سازمان با تمام شرکت‌های آلمانی که دانشجویان را برای کارآموزی جذب می‌کنند در رابطه است.

            شرکت‌هایی که در آنها فرصت کارآموزی مهیاست و می‌توانند به جوانان آموزش دهند، نه‌تنها در هزینه‌های استخدام خود صرفه‌جویی می‌کنند، خطر استخدام کارکنان ناکارآمد را در مشاغل مورد نظر خود در آینده کاهش می‌دهند.

            طبق آمار مؤسسه Statistisches Bundesamt در سال ۲۰۱۸، ۵۲۱۹۰۰ فرد خارجی برای فرصت‌های آموزشی یا کارآموزی ثبت‌نام کرده‌اند که در مقایسه با سال ۲۰۰۹ دو برابر افزایش را نشان می‌دهد.

            در سال گذشته افزایش تعداد قراردادهای جدید برای دانشجویان کشورهای مختلف آسیا بسیار بالا بود و ۱۳۹۰۰ قرارداد آموزشی در سال ۲۰۱۸ بسته شد و این رقم در سال ۲۰۱۷ تنها هزار نفر بود.

            از اینجا نتیجه می‌گیریم که شما شانس بسیار بالایی برای آموزش در قالب طرح اوسبیلدونگ و در ادامه پیدا کردن یک شغل موفق در آلمان دارید. اما پیش از هر کاری باید با جزئیات طرح اوسبیلدونگ بیشتر آشنا شوید.

در نظر داشته باشید که با گذراندن دوره های مهارتی در مجتمع فنی تهران و ارائه به کارفرمایان آلمانی که در حوزه آوسبیلدینگ فعال هستند شانس بیشتری جهت اخذ ویزای کاری در آلمان خواهید داشت.

اوسبیلدونگ در آلمان چیست؟

اوسبیلدونگ یک برنامه آموزش حرفه‌ای در آلمان است که معادل کارآموزی است. پس از اینکه به عنوان کارآموز (Ausbildender یا Azubi) توسط یک شرکت آلمانی پذیرفته شدید، آموزش شما تحت اوسبیلدونگ به دو بخش تقسیم می‌شود:

·       نخست اینکه شما رسماً به یک شرکت آلمانی ملحق می‌شوید که محل کار شما خواهد بود و در آن به عنوان کارآموز مشغول کار خواهید شد.

·       دوم اینکه شما رسماً به یک مدرسه آموزش‌های حرفه‌ای ملحق خواهید شد که در زبان آلمانی به آن Berufsschule می‌گویند و در آنجا در کلاس‌های آموزشی شرکت خواهید کرد.

برای حضور در هر دو مکان باید زمان خود را طبق خصوصیات دوره کارآموزی خود مدیریت کنید. برای نمونه اگر برای کارآموزی در یک هتل درخواست داده‌اید، باید برای کسب دانش عملی در هر بخش، سه روز در آنجا کار کنید.

            بخش‌هایی که باید در آنها کارآموزی کنید ممکن است متفاوت باشند، مثلاً شاید از شما خواسته شود یک ماه در بخش سرویس اتاق‌های هتل و یک ماه در بخش پذیرش کار کنید تا بتوانید تجربه کلی کار به‌عنوان مدیر هتل را به دست بیاورید.

            دو روز در هفته نیز در مدرسه آموزش حرفه‌ای (Berufsschule) خواهید بود و در آنجا مهارت‌های مورد نیاز را که برای شما تعیین شده است فرا خواهید گرفت. در این مدرسه حرفه‌ای مهارت‌های شما در قالب امتحانات میان‌ترم و پایان‌ترم مورد سنجش قرار می‌گیرد.

نمره نهایی دوره اوسبیلدونگ یا کارآموزی شما شامل نمره بخش‌های عملی کار در یک شرکت و بخش آموزشی در مدرسه حرفه‌ای خواهد بود. شرکتی که در آن مشغول به کار هستید براساس عملکرد شما و امتحانات مدرسه به شما یک نمره می‌دهد. اما این آموزش‌ها چه مدت طول می‌کشد؟

مدت زمان برنامه اوسبیلدونگ در آلمان

معمولاً برنامه اوسبیلدونگ یا کارآموزی در آلمان ۳ تا ۴ سال طول می‌کشد، اما اگر نمره‌ها و عملکرد شما در شرکت و در مدرسه خوب باشد، این زمان کاهش خواهد یافت. هرچند این کاهش چندان قابل توجه نیست و ممکن است زمان سه‌ساله به دو‌‌سال‌ونیم کاهش یابد که چندان زمان قابل توجهی نیست.

            مدت زمان دوره کارآموزی معمولاً به عوامل مختلفی بستگی دارد، مانند شرکتی که در آن کار می‌کنید، بخشی که در آن به شما مسئولیت داده‌اند و مدرسه‌ حرفه‌ای که به شما آموزش می‌دهد. اما نکته مهم این است که برای واجد شرایط بودن در برنامه اوسبیلدونگ به تسلط به زبان آلمانی نیاز دارید.

زبان مورد نیاز برای برنامه اوسبیلدنگ آلمان

زبان مورد نیاز برای شرکت در آموزش‌های مدرسه حرفه‌ای، زبان آلمانی است. در این مدارس همه آزمون‌ها به زبان آلمانی برگزار می‌شود. همچنین آموزش‌های عملی شما در شرکتی که در آن کارآموزی می‌کنید نیز به زبان آلمانی خواهد بود. گاه ممکن است به زبان انگلیسی هم باشد زیرا در برخی از آنها انگیسی‌زبان‌ها نیز کار می‌کنند. اما اغلب ارتباطات به زبان آلمانی هستند.

            پس شما برای شرکت در این برنامه باید حداقل سطح مهارت زبان آلمانی را دارا باشید یعنی باید بتوانید ثابت کنید که سطح زبان آلمانی شما B1 است. اما اگر به زبان آلمانی بیشتر تسلط داشته باشید، بسیار به نفع شما خواهد بود، زیرا برای تکمیل برنامه اوسبیلدونگ تسلط به زبان آلمانی بسیار مفید و ضروری است.

            مهم‌ترین پیش‌نیازی که اکثر شرکت‌ها برای استخدام کارآموز از کشورهای دیگر به آن تأکید می‌کنند، دانستن زبان آلمانی در سطح مطلوب است. بیش از نود درصد شرکت‌هایی که شرایط کارآموزی در آنها مهیاست، می‌گویند مهارت‌های زبانی برای تکمیل این دوره آموزشی ضروری هستند.

            یکی از مهم‌ترین پرسش‌هایی در این بخش ممکن است به ذهن برسد، تحصیلات مورد نیاز برای کارآموزی است. در ادامه به این پرسش می‌پردازیم. 

تحصیلات مورد نیاز برای اوسبیلدونگ در آلمان

اگر غیراروپایی هستید و از کشورهایی مانند هند و غیره، باید گواهی قبولی کلاس دوازدهم یعنی دیپلم را داشته باشید. دیپلم شما می‌تواند در هر رشته‌ای باشد. این حداقل مدرک تحصیلی مورد نیاز برای متقاضیانی است که از کشورهای غیراروپایی درخواست شرکت در اوسبیلدونگ را می‌دهند.

            کسانی که مدارک بالاتر از دیپلم دارند نیز می‌توانند برای کارآموزی در آلمان درخواست بدهند. برخی شرکت‌ها و مؤسسات آموزشی برای گرفتن کارآموز علاوه بر شرط دیپلم، شرط سن زیر ۳۰ سال را نیز دارند.

اوسبیلدونگ برای شهروندان غیر اتحادیه اروپا

در حال حاضر حدود ۳۳۰ شغل در آلمان به آموزش رسمی نیاز دارند. مشاغلی که در طرح آموزش دوگانه نظری و عملی شرکت می‌کنند، آموزش عملی را بهترین شیوه استخدام کارکنان خود می‌دانند. در سرتاسر اروپا و در همه جای دنیا به‌طور روزافزون آگاهی در مورد آموزش حرفه‌ای و عملی کارآمد که مبتنی بر فضای رقابتی و مشارکت اجتماعی باشد در حال تقویت است.

در اینجا چند پرسش مطرح می‌کنیم در مورد اینکه دانشجویان غیر اتحادیه اروپا چگونه می‌توانند برای برنامه اوسبیلدونگ آلمان تقاضا بدهند.

·       مدارک مورد نیاز شهروندان غیر اروپایی برای شرکت در برنامه اوسبیلدونگ آلمان چه هستند؟

برای این کار دو مدرک مهم نیاز است:

نخست رزومه که ضروری است و باید آن تهیه کنید و بفرستید. رزومه شما باید مختصر و شامل اطلاعاتی باشد که جزئیات دقیق تحصیل، تجربه کاری (اگر قبلاً جایی کار کرده‌اید) و غیره را نشان دهد.

در صورت نیاز باید نامه پوششی رزومه را هم بنویسید. ممکن است به نامه‌های تأییدشده تجربه کار نیز نیاز داشته باشید و این فقط در صورتی است که قبلاً‌ جایی کار کرده‌اید.

مدرک ضروری دوم شامل گواهی‌نامه تحصیلی مدرسه،‌ دیپلم یا مدارک تحصیلی بالاتر یا کپی تأییدشده آنها به زبان انگلیسی و آلمانی است.

·       چرا به این مدارک نیاز دارید؟

با داشتن این مدارک می‌توانید بسته به شرایط شرکتی که می‌خواهید در آن به عنوان کارآموز مشغول به کار شوید، برای برنامه اوسبیلدونگ درخواست بدهید. بنابراین گواهی پایان تحصیلات شما به این دلیل مهم است که شرکتی که شما را به عنوان کارآموز به کار می‌گیرد بتواند تحصیلات شما را با معادل آن در مدارس آلمانی Hauptschule و Realschule مقایسه کند.

الزامات مالی و مزایای برنامه اوسبیلدونگ چه هستند؟

اگر می‌خواهید برای ویزای Ausbildung اقدام کنید، باید مدارک زیر را داشته باشید:

·       تأییدیه کتبی یا قرارداد شرکت آموزشی

·       میزان کافی پول (۸۶۳ یورو در ماه) برای پرداخت هزینه‌های زندگی در آلمان برای مدت حضورتان در این کشور پیش از شروع کارآموزی

·       بیمه درمانی معتبر برای دست‌کم سال اول حضور خود در آلمان یا مدت زمان پیش از شروع دوره کارآموزی

شرکت‌کنندگان در برنامه اوسبیلدونگ هر هفته توسط شرکتی که در آن مشغول به کار هستند مبلغی به عنوان کمک هزینه دریافت می‌کنند که بخشی از برنامه کارآموزی است. به‌طور کلی این مبلغ حداقل ۸۵۰ یورو در ماه است و بسته به مهارت‌ها و بهره‌وری هر شرکت‌کننده و تعداد ساعات کاری وی در هفته تغییر می‌کند.

چگونه برای درخواست ویزای اوسبیلدونگ آلمان اقدام کنیم؟

به‌طور خلاصه اگر شهروند اتحادیه اروپا نیستید، باید برای پیوستن به برنامه اوسبیلدونگ و مدارس حرفه‌ای آلمان مسیر زیر را دنبال کنید:

·       گرفتن مدارک پایان تحصیل و سایر گواهی‌نامه‌های رسمی تأییده‌شده

·       ترجمه مدارک

·       ثبت درخواست برای آموزش حرفه‌ای و کارآموزی مورد نظر خود که مرتبط با تحصیل شماست

·       اقدام برای گرفتن ویزا

آینده‌ای روشن‌تر در انتظار شماست

اگر به‌طور جدی قصد کار کردن در یکی از بهترین کشورهای جهان را دارید و مشتاق هستید یک تجربه کاری هیجان‌انگیز داشته باشید، باید زبان آلمانی را به‌خوبی بدانید و تمام مدارک لازم برای گرفتن ویزای اوسبیلدونگ را آماده کنید. اگر این شرایط را دارا هستید، هرچه زودتر برای رسیدن به شرایط بهتر در زندگی خود اقدام کنید. 

مترجم: بهناز دهکردی