فرهنگ مد چیست؟

نگاهی عمیق به تلفیق مد، جامعه و هویت

فرهنگ مد به ما قدرت می‌دهد بگویی چه کسی هستیم، چه کسی می‌خواهیم باشیم و به کجای جهان تعلق داریم.

چکیده

فرهنگ مد چیزی بیش از یک روند گذرا یا سبکی شخصی است. مفهوم فرهنگ مد غنی و چندلایه است و حوزه‌هایی مانند هنر، هویت و ارزش‌های اجتماعی را در بر می‌گیرد و نحوهٔ تعامل انسان‌های مختلف با جهان را بازتاب می‌دهد. برای کسانی که به دنبال کار در حوزه‌ای هیجان‌انگیز و پویا هستند، مطالعهٔ حوزهٔ مد فرصتی ارزشمند است تا با مفاهیم عمیق‌تر این فرهنگ آشنا شوند و بتوانند در صنعت مد برای خود حرفه‌ای موفق بسازند.

 برای ورود به بازار کار در حوزهٔ طراحی لباس چه مسیری را باید طی کنید؟ دورهٔ آموزش ژورنال شناسی در صنعت پوشاک دوره‌ای تخصصی است که در دپارتمان فناوری مد و پوشاک مجتمع فنی تهران ارائه می‌شود. این دوره طی ۱۲ ساعت آموزش به فراگیران روش‌های سریع‌تر فروش محصولات را نشان می‌دهد به‌طوری که کمترین ضرر مالی را بکنند. اگر با طراحی لباس آشنا هستید و می‌خواهید کسب‌وکار مد و شیوهٔ هدف‌گذاری، جایگاه‌سازی و تکنیک‌های مذاکره در این حوزه را بشناشید، این دوره به شما کمک خواهد کرد.

فرهنگ مد چیست؟

فرهنگ مد در اصل به تعامل بین سه حوزهٔ مد، جامعه و هویت مربوط است. فرهنگ مد به‌معنای شیوه‌هایی است که ارزش‌های فرهنگی، سنت‌ها و هنجارهای اجتماعی بر لباس‌ها و سبک آنها تأثیر می‌گذارند. این مفهوم بسیار گسترده است و همه چیز را در بر می‌گیرد، از مجموعه‌های لباس‌ مد روز در هفته مد پاریس تا سبک خیابانی و راحتی که در گوشه و کنار شهر دیده می‌شوند.

فرهنگ مد صرفاً به لباس‌هایی که می‌پوشیم نمی‌پردازد، بلکه بررسی می‌کند لباس‌های که می‌پوشیم درباره ما چه می‌گویند و چه چیزی از ما در لباس‌مان بازتاب یافته است. این فرهنگ منعکس‌کنندهٔ زمینه‌های تاریخی، سیاسی و اجتماعی است که در لباس‌پوشیدن ما اثر دارند و مد را به ابزاری قدرتمند برای ابراز وجود، ارتباط و حتی اعتراض تبدیل کرده‌اند.

در اصل، فرهنگ مد مطالعه چگونگی شکل‌گیری و گسترش مد توسط افرادی است که لباس‌ها را می‌پوشند. همچنین بررسی می‌کند که مد چگونه به شیوهٔ متقابل بر افراد و جوامع اثر می‌گذارد. این فرهنگ تلاش می‌کند نقش مد را در ایجاد هویت فردی و اجتماعی، تقویت غرور فرهنگی و حتی تأثیرگذاری بر جنبش‌های سیاسی جهانی توضیح دهد.

مد به‌عنوان نوعی از هویت

یکی از جنبه‌های کلیدی فرهنگ مد، ارتباط عمیق آن با هویت افراد است. فرهنگ مد به ما قدرت می‌دهد بگویی چه کسی هستیم، چه کسی می‌خواهیم باشیم و به کجای جهان تعلق داریم. هر انتخاب آگاهانه یا ناآگاهانه‌ای که در مورد لباس‌هایمان می‌کنیم جنبه‌هایی از هویت شخصی ما را بازتاب می‌دهد.

به عنوان مثال، خرده فرهنگ‌هایی مانند پانک، گوت و هیپ‌هاپ مدت‌هاست که از مد به‌عنوان وسیله‌ای برای ابراز وجود، شورش علیه قدرت‌ها، تشکیل اجتماع و بیان ارزش‌های خود استفاده می‌کنند. لباس‌های جسورانه و نامتعارف مرتبط با فرهنگ پانک در دههٔ ۱۹۷۰ نه‌تنها یک انتخاب زیبایی‌شناختی بودند، بلکه یک بیانیهٔ سیاسی علیه هنجارهای جریان اصلی صادر می‌کردند. به طور مشابه، مد هیپ‌هاپ، با طرح‌های بزرگ و برجسته و رنگ‌های شاد خود، به نمادی از غرور، مقاومت و خلاقیت در جوامع حاشیه‌ای تبدیل شد.

به این معنا، فرهنگ مد نوعی ارتباط غیرکلامی است که به ما امکان می‌دهد ارزش‌ها، باورها و علایق خود را نشان دهیم. با تکامل فرهنگ مد، روش‌های استفاده افراد از لباس تکامل یافت و مردم از آن برای شکل‌دهی به هویت خود و همسو‌کردن خود با جنبش‌ها، روندها یا خرده‌فرهنگ‌های خاص نیز استفاده کردند.

اگر فرهنگ مد را نوعی بیان هویتی بدانیم، می‌بینیم که حوزهٔ مطالعاتی هیجان‌انگیز و از نظر فکری تأمل‌برانگیزی است. امروزه در دانشگاه‌های برتر هنری دانشجویان مد نقاط تلاقی سبک‌های مد و هویت فردی و اجتماعی را بررسی می‌کنند تا بتوانند مد را تحلیل کرده و آن را به شیوه‌‌ای خلق کنند که با مخاطبان متنوع هماهنگ باشد و نظر آنها را جلب کند.

فرهنگ مد و جامعه

فرهنگ مد به صورت جداگانه وجود ندارد، بلکه عمیقاً در بافت اجتماعی، سیاسی و اقتصادی زندگی ما ریشه دوانده است. این فرهنگ روح فرهنگی زمانه را منعکس می‌کند و به آن واکنش نشان می‌دهد. فرهنگ مد اغلب به‌عنوان آینه‌ای برای ارزش‌ها و تغییرات اجتماعی عمل می‌کند.

به عنوان مثال، جنبش فمینیستی و تأثیر آن بر مد را در نظر بگیرید. در اوایل قرن بیستم زنان تصمیم گرفتند دیگر از لباس‌های آزارهنده و محدودکننده استفاده نکنند و لباس‌های کاربردی‌تر و راحت‌تری مانند شلوار را بپوشند. این تغییر نه‌تنها متأثر از زیبایی‌شناسی خاص آنها بود، بلکه توانمندسازی زنان برای به چالش کشیدن هنجارهای جنسیتی و نیاز آنها به استقلال را نیز نشان می‌داد.

در سال‌های اخیر، جنبش‌هایی مانند MeToo نیز بر مد تأثیر گذاشته‌اند و طراحان مجموعه‌هایی را خلق کرده‌اند که نشان‌دهندهٔ توانمندسازی و استقلال زنان است. لباس‌های قدرتمند که با سیلوئت‌های ساختاریافته، خطوط پررنگ و دوخت عالی مشخص می‌شوند، به روشی نمادین تبدیل شده‌اند تا زنان به کمک آنها قدرت و اعتماد به نفس خود را در فضاهای شخصی و حرفه‌ای ابراز کنند.

به طور مشابه، فرهنگ مد همیشه در جنبش‌های اجتماعی گسترده‌تر نیز نقش داشته است. از پرچم رنگین‌کمانی جامعهٔ LGBTQ گرفته تا ظهور مد پایدار در واکنش به نگرانی‌های زیست‌محیطی،‌ شاهد هستیم که مد اغلب به‌عنوان یک زبان بصری برای ایجاد تغییر اجتماعی عمل می‌کند. بررسی این نقاط تلاقی بین مد و جامعه نه تنها مهارت‌های فنی مورد نیاز برای موفقیت در صنعت را افزایش می‌دهد، بلکه تفکر انتقادی پیرامون نقش مد در شکل‌دهی به ارزش‌های اجتماعی و ایجاد تغییر فرهنگی را نیز پرورش می‌دهد.

جهانی‌شدن و فرهنگ مد

در دنیای مدرن، فرهنگ مد فرهنگی جهانی است. در این فرهنگ روندها، طرح‌ها و ایده‌ها با سرعت بسیار زیادی از مرزهای جغرافیایی عبور می‌کنند. جهانی‌شدن باعث شده دیگ جوشانی از فرهنگ‌های مد ایجاد شود و سبک‌های غربی با سنت‌های شرقی تلاقی ‌کنند یا مد خیابانی با برندهای لوکس در هم بیامیزد.

به عنوان مثال، مد خیابانی ژاپن تأثیر عمده‌ای بر فرهنگ مد جهانی داشته است. سبک‌های التقاطی و آوانگارد که در هاراجوکو دیده می‌شوند برای طراحان و دوستداران مد در سراسر جهان الهام‌بخش هستند و بر همه چیز، از لباس‌های لوکس گرفته تا لباس‌های خیابانی و روزمره تأثیر گذاشته‌اند.

به طور مشابه، لباس‌های سنتی مانند ساری هندی، داشیکی آفریقایی و چئونگسام چینی از بافت محلی خود فراتر رفته و در جاهای دیگر دوباره تفسیر شده‌اند. این لباس‌ها در مجموعه‌های مد جهانی گنجانده شده‌اند و بسیاری از مردم در سراسر جهان از آنها استفاده می‌کنند. ترکیب فرهنگ‌های مد، این صنعت را غنی می‌کند. همچنین دیدگاه و سبک‌‌های جدیدی را به ارمغان می‌آورد و خلاقیت بیشتری را پرورش می‌دهد.

 بااین‌حال، با جهانی‌شدن فرهنگ مد مسائل جدید در مورد تصاحب فرهنگی در مقابل تقدیر فرهنگی نیز مطرح می‌کند. وام‌گرفتن از فرهنگ‌های مختلف می‌تواند ازسویی به‌عنوان نوعی احترام و تحسین تلقی شود، اما ازسوی‌دیگر می‌تواند منجر به کالا‌شدن یا تحریف نمادهای فرهنگی نیز بشود.

کسانی که به مطالعهٔ فرهنک مد می‌پردازند باید مهارت‌های لازم برای پیمایش این روابط پیچیده جهانی نیز مجهز شوند. دوره‌های مد دانشگاه‌ها اغلب به گونه‌ای طراحی شده‌اند که به دانشجویان کمک کنند اهمیت فرهنگی مد را در مقیاس جهانی درک کنند..

تأثیر فناوری و رسانه‌های اجتماعی بر فرهنگ مد

فناوری و رسانه‌های اجتماعی نحوهٔ تعامل ما با فرهنگ مد را متحول کرده‌اند. پلتفرم‌هایی مانند اینستاگرام، تیک‌تاک و پینترست مد را به یک تجربه مشارکتی تبدیل کرده‌اند. افراد از سراسر جهان می‌توانند سبک‌های خود را به اشتراک بگذارند، روندها را ایجاد کنند و بر جنبش‌های جهانی مد تأثیر بگذارند. در عصر دیجیتال امروز، روندهای مد به‌صورت آنلاین متولد می‌شوند و فوراً پخش می‌شوند. اینفلوئنسرها و تولیدکنندگان محتوا نقش بزرگی در شکل‌دهی به فرهنگ مد دارند و اغلب از دروازه‌بانان سنتی مد مانند طراحان و خیاطان عبور می‌کنند.

ظهور پدیدهٔ «مد سریع» یکی از نتایج این شتاب دیجیتال است که روندها را برای توده مردم دسترس‌پذیرتر می‌کند. بااین‌حال، صنعت مد سریع به مسائلی مانند پایداری زیست‌محیطی و شیوه‌های اخلاقی کار مد نیز توجه کرده است. در واکنش به مد سریع، جنبش رو‌به‌رشدی به‌نام «مد آهسته» ظهور کرده است که از مصرف آگاهانه، مواد پایدار و فرآیندهای تولید اخلاقی حمایت می‌کند. شناخت این جنبش‌ها باعث می‌شود چشم‌انداز به‌سرعت درحال تغییر فرهنگ را بهتر بشناسید. تمرکز بر نوآوری، پایداری و دیجیتالی‌شدن مد شما را آینده‌ای آماده می‌کنند که در آن فناوری و مسائل اخلاقی به‌طور فزاینده‌ای اهمیت پیدا می‌کنند.

جمع‌بندی

فرهنگ مد به صورت جداگانه وجود ندارد، بلکه عمیقاً در بافت اجتماعی، سیاسی و اقتصادی زندگی ما ریشه دوانده است. این فرهنگ روح فرهنگی زمانه را منعکس می‌کند و به آن واکنش نشان می‌دهد. فرهنگ مد اغلب به‌عنوان آینه‌ای برای ارزش‌ها و تغییرات اجتماعی عمل می‌کند. در دنیای مدرن، فرهنگ مد فرهنگی جهانی است. در این فرهنگ روندها، طرح‌ها و ایده‌ها با سرعت بسیار زیادی از مرزهای جغرافیایی عبور می‌کنند. جهانی‌شدن باعث شده دیگ جوشانی از فرهنگ‌های مد ایجاد شود و سبک‌های غربی با سنت‌های شرقی تلاقی ‌کنند یا مد خیابانی با برندهای لوکس در هم بیامیزد.

برای ورود به بازار کار در حوزهٔ طراحی لباس چه مسیری را باید طی کنید؟ دورهٔ آشنایی با بازاریابی در صنعت مد دوره‌ای تخصصی است که در دپارتمان فناوری مد و پوشاک مجتمع فنی تهران ارائه می‌شود. این دوره طی ۱۲ ساعت آموزش به فراگیران روش‌های سریع‌تر فروش محصولات را نشان می‌دهد به‌طوری که کمترین ضرر مالی را بکنند. اگر با طراحی لباس آشنا هستید و می‌خواهید کسب‌وکار مد و شیوهٔ هدف‌گذاری، جایگاه‌سازی و تکنیک‌های مذاکره در این حوزه را بشناشید، این دوره به شما کمک خواهد کرد.

در دنیای کسب‌وکار امروز، تحصیلات دانشگاهی برای حفظ ارزش شما به‌عنوان نیروی کار بااستعداد و کارآمد کافی نیستند. برای‌ اینکه مزیت رقابتی شخصی خود را حفظ کنید، باید بر آموزش مستمر و مادام‌العمر خود سرمایه‌گذاری کنید. خانواده بزرگ مجتمع فنی تهران هرساله به هزاران نفر کمک می‌کند تا در مسیر شغلی خود پیشرفت کنند.

اگر شاغل هستید و وقت ندارید در دوره‌های آموزشی حضوری شرکت کنید، مجتمع فنی تهران گزینه‌هایی عالی برای آموزش مجازی، آنلاین، آفلاین و ترکیبی ارائه می‌دهد. با شرکت در دوره‌های کوتاه‌مدت مجتمع فنی تهران و دریافت مدارک معتبر و بین‌المللی می‌توانید با اعتماد به نفس مسیر ترقی را طی کنید و در سازمان خود به مهره‌ای ارزشمند تبدیل شود.

منبع: University of East London

مترجم: بهناز دهکردی

پرسش‌های متداول

فرهنگ مد دقیقاً به چه معناست و چرا اهمیت دارد؟

فرهنگ مد مفهومی چندوجهی است که نشان می‌دهد چگونه سبک لباس‌پوشیدن ما با هویت، جامعه و ارزش‌های فرهنگی‌مان درهم‌تنیده شده است. این فرهنگ، فراتر از انتخاب لباس است و زبان غیرکلامی افراد برای ابراز خود، ارزش‌ها و نگرش‌هایشان است. مد هم بازتابی از جامعه است و هم نیرویی برای تغییر اجتماعی و فرهنگی محسوب می‌شود.

 چگونه مد می‌تواند بخشی از هویت فردی یا اجتماعی ما باشد؟

مد ابزاری برای نمایش «من» است؛ یعنی افراد با لباس‌هایشان نشان می‌دهند که چه کسی هستند یا چه کسی می‌خواهند باشند. سبک‌هایی مانند پانک یا هیپ‌هاپ فقط مد نیستند، بلکه بیانیه‌هایی هستند دربارهٔ شورش، تعلق، غرور یا مقاومت. انتخاب لباس می‌تواند وابستگی به یک خرده‌فرهنگ یا یک موضع‌گیری اجتماعی را نمایان کند.

 چه رابطه‌ای میان فرهنگ مد و تحولات اجتماعی وجود دارد؟

مد اغلب به تغییرات اجتماعی واکنش نشان می‌دهد یا حتی آنها را جلو می‌برد. مثال بارز آن تأثیر جنبش فمینیستی بر آزادی زنان در انتخاب لباس است، یا طراحی لباس‌هایی با پیام‌های حمایتی از حقوق زنان و اقلیت‌ها. مد نه‌تنها تابع جامعه، بلکه گاه موتور محرک گفتمان‌های اجتماعی جدید است.

جهانی‌شدن چه تاثیری بر فرهنگ مد داشته است؟

جهانی‌شدن مرزهای فرهنگی مد را کم‌رنگ کرده و موجب تبادل گستردهٔ سبک‌ها و الهام‌گرفتن متقابل بین فرهنگ‌ها شده است. درعین‌حال، چالش‌هایی مانند تصاحب فرهنگی نیز پدید آورده است. درک و تحلیل صحیح این تعاملات برای فعالان حوزهٔ مد اهمیت زیادی دارد تا احترام به ریشه‌های فرهنگی حفظ شود.