- سه شنبه ۱۳ آبان ۱۴۰۴
کشف استعداد و توانمندی نوجوانان: ۳۴ استعداد طبیعی و دورههای عملی
آیا میدانید نوجوانان در چه زمینهای استعداد طبیعی دارد؟ چگونه میتوان این استعدادها را شناسایی و به توانمندیهای عملی تبدیل کرد؟ چه دورهها و آموزشهایی به رشد مهارت نوجوانان کمک میکنند؟ در این مقاله به جواب این سوالات می پردازیم.
جدول محتوا
2) سه گام طلایی برای کشف استعداد ، پرورش و تبدیل آن به توانمندی
3) چگونه میتوان استعداد را به توانمندی تبدیل کرد؟
4) اهمیت شناخت توانمندیها در نوجوانی
5) فهرست ۳۴ توانمندی به همراه توضیح مختصر هر کدام
6) راهکارهای تبدیل استعداد به توانمندی در نوجوانان
1) مقدمه
نوجوانی دورهای حساس و سرشار از تغییرات جسمی، ذهنی و اجتماعی است. در این دوران اگر بتوانیم استعدادها و توانمندیهای طبیعی نوجوان را شناسایی کنیم، میتوانیم مسیر رشدش را به شکلی هدفمند طراحی کنیم. کشف توانمندیها (Now, Discover Your Strengths) به این معناست که افراد موفق کسانیاند که روی نقاط قوتشان تمرکز میکنند، نه اینکه دائم در پی اصلاح ضعفها باشند.
این مقاله مخصوص نوجوانان است: هم به معرفی کامل ۳۴ استعداد (توانمندی) می پردازد و هم راهکارهایی برای نوجوانان ارائه می دهد تا بتوانند استعدادهایشان را به توانمندی قابل اتکا تبدیل کنند و از آنها در مدرسه، جمع دوستان و زندگیشان استفاده کرده و شغلی را برای خود انتخاب کنند که از انجام آن لذت ببرند و به طور همزمان درآمدی عالی از آن داشته باشند و در نهایت آینده خودرا تضمین کنند .
2) سه گام طلایی برای کشف استعداد ، پرورش و تبدیل آن به توانمندی
- کشف (Discover): درک اینکه در چه زمینه ای استعداد دارید و در آن به صورت ذاتی خوب هستید.
- توسعه (Develop): توسعه ،آموزش و مهارت آموزی در حوزه استعداد خود (ما در این بخش خیلی می تونیم بهتون کمک کنیم)
- تمرکز (Focus): انرژیات را روی کارهایی بگذار که با توانمندیهایت همراستا هستند، نه روی اصلاح ضعفها
اما سؤال اصلی این است:
3) چگونه میتوان استعداد را به توانمندی تبدیل کرد؟
پاسخ ساده است: استعداد، نقطهی آغاز است؛ اما وقتی آن را با دانش، تمرین و تجربهی واقعی ترکیب میکنی، تبدیل به «توانمندی» میشود. درست مثل دانهای که اگر در خاک درست کاشته شود و پرورش یابد، به درختی پربار تبدیل میشود. ما در دپارتمان نوجوان مجتمع فنی تهران با دوره های تخصصی نوجوان به شما کمک می کنیم تا استعدادهای خود را پیدا و آنرا به توانمندی تبدیل کنید.
4) اهمیت شناخت توانمندیها در نوجوانی
•نوجوانان در این سن در حال ساخت هویتاند. وقتی بدانند در چه زمینههایی ذاتاً قویاند، اعتمادبهنفس و انگیزه بیشتری پیدا میکنند.
•شناخت توانمندیها کمک میکند انتخاب رشته، فعالیتهای فوقبرنامه، دوستیابی و مشارکت در گروهها متناسبتر شود.
•تبدیل استعداد به توانمندی از سنین نوجوانی، فرصت بیشتری برای رشد و تسلط ایجاد میکند.
در واقع، در سن نوجوانی “شناخت نردبانی است که قرار است تو را به آینده بهتر برساند.”
5) فهرست ۳۴ توانمندی به همراه توضیح مختصر هر کدام
در ادامه به فهرست ۳۴ استعداد با توضیح و مثال کوتاهی از آنها می پردازیم.
توانمندیها در ۴ دستهی اصلی قرار میگیرند:
1. تفکر راهبردی (Strategic Thinking)
2. تأثیرگذاری (Influencing)
3. روابطسازی (Relationship Building)
4. اجرا (Executing)
هر نوجوان ترکیب منحصربهفردی از این چهار حوزه دارد، اما خبر خوب این است که در دپارتمان نوجوان مجتمع فنی تهران، برای هر حوزه مسیر یادگیری و رشد مهارتهای مرتبط طراحی شده است.
۱. حوزه تفکر راهبردی (Strategic Thinking)
. در این حوزه استعدادهایی مثل تحلیلگری، آیندهنگری، ایدهپردازی، یادگیری و راهبردی فکر کردن قرار دارند. نوجوانانی که در این دسته قویاند، ذهنی منطقی، کاوشگر و پر از سؤال دارند؛ عاشق درک چرایی اتفاقاتاند و از طراحی راهحلهای نو لذت میبرند.
🔹 دورههای پیشنهادی در مجتمع فنی تهران – دپارتمان نوجوان:
•دوره آموزشی طراحی سایت نوجوانان: یاد میگیری چطور با تحلیل نیاز کاربران و طراحی درست صفحات، ایدههایت را به ساختاری واقعی تبدیل کنی و حل مسئله کنی.
• دوره آموزشی برنامهنویسی پایتون نوجوان: تقویت تفکر منطقی و حل مسئله؛ دقیقاً همان مهارتهایی که ذهن تحلیلی تو را شکوفا میکند.
توانمندی های این حوزه به شرح زیر است:
1. Analytical (تحلیلی)
توضیح: تو عاشق پیدا کردن دلیلها و منطق پشت هر چیز هستی. دوست داری بفهمی چرا یک اتفاق افتاده و چطور میتوان آن را بهتر کرد.
مثال: وقتی گروهتان در مدرسه در مسابقه علمی شکست میخورد، به جای ناراحتی، مینشینی بررسی میکنی کجا اشتباه شد تا راهحل پیدا کنی.
2. Context (زمینهنگر)
توضیح: به گذشته نگاه میکنی تا درس بگیری. تاریخ، تجربهها و داستانهای قبلی به تو کمک میکنند تصمیم درست بگیری.
مثال: وقتی تیم کلاس برای جشن تصمیم میگیرد، تو یادآوری میکنی که سال قبل چه اشتباهاتی شد تا امسال بهتر عمل کنید.
3. Futuristic (آیندهنگر)
توضیح: تو آینده را واضح میبینی و از تصور دنیای بهتر انرژی میگیری. دیگران با حرفهایت انگیزه میگیرند.
مثال: در جمع دوستانت دربارهی اینکه در آینده میخواهی استارتآپ محیطزیستی بزنی حرف میزنی و بقیه را هم مشتاق میکنی.
4. Ideation (ایدهپردازی)
توضیح: ذهن تو پر از ایدههای جدید است. همیشه دنبال راههای متفاوت و خلاقانهای برای انجام کارها هستی.
مثال: وقتی باید پروژه علوم بسازید، ایده میدهی که یک مدل تعاملی طراحی کنید بهجای ارائهی ساده پاورپوینت.
5. Input (مجموعهگر)
توضیح: عاشق جمعآوری اطلاعات، چیزهای جالب، نقلقولها یا وسایل خاص هستی. ذهنت مثل کتابخانهای از دانستههاست.
مثال: دفترچهای داری که در آن ایدهها، جملات و عکسهایی که الهامبخش هستند ذخیره میکنی تا بعداً استفادهشان کنی.
6. Intellection (تأملگر)
توضیح: از فکر کردن عمیق لذت میبری. گاهی سکوت میکنی چون در ذهنت در حال تحلیل و کشف هستی.
مثال: در جمعها زیاد حرف نمیزنی، ولی وقتی نظر میدهی، حرفت دقیق و حسابشده است.
7. Learner (یادگیرنده)
توضیح: یاد گرفتن برایت خودش لذتبخش است. مهم نیست موضوع چیه، فقط وقتی چیز جدیدی میفهمی، احساس زنده بودن میکنی.
مثال: خودت توی اینترنت یاد گرفتی چطور برنامهنویسی یا طراحی یاد بگیری، حتی اگر در مدرسه تدریس نمیشد.
8. Strategic (راهبردی)
توضیح: سریع مسیرهای ممکن را میبینی و بهترین را انتخاب میکنی. ذهن تو در تصمیمگیری مثل نقشهخوان حرفهای عمل میکند.
مثال: وقتی باید با گروهتان پروژه بدهید، تو مسیر انجام کار، تقسیم وظایف و برنامهریزی زمان را مشخص میکنی.
۲. حوزه تأثیرگذاری (Influencing)
چگونه با گفتار و رفتار خود بر دیگران اثر میگذاری.
استعدادهایی مانند شورانگیزی، ارتباطگری، رقابتجویی، اهمیتطلبی و اعتمادبهنفس در این حوزه قرار دارند. نوجوانانی که در این بخش قویاند، انرژیبخش، سخنور، الهامدهنده و رهبرهای طبیعی هستند.
🔹 دورههای پیشنهادی در مجتمع فنی تهران – دپارتمان نوجوان:
• دوره آموزشی تولید انیمیشن: یاد میگیری چگونه با تصویر و داستان، پیام خود را منتقل و مخاطب را تحت تأثیر قرار دهی.
دوره آموزشی مهارتهای زندگی نوجوانان: آموزش مهارتهای گفتوگو، مدیریت احساسات و ارائهی مؤثر ایدهها — ابزاری برای تبدیل انگیزهی درونی به تأثیر واقعی.
• دوره آموزشی فن بیان:یادگیری نحوه درست و صحیح ارتباط گیری و داشتن کلامی نافذ و اثرگذار.
توانمندی های این حوزه به شرح زیر است:
9. Activator (شورانگیز)
توضیح: عاشق شروع کردن هستی. وقتی ایدهای داری، نمیخواهی فقط دربارهاش حرف بزنی — میخواهی همین حالا شروع کنی.
مثال: وقتی کلاس تصمیم میگیرد نشریه دانشآموزی راه بیندازد، اولین کسی هستی که صفحه طراحی میسازی و کار را آغاز میکنی.
10. Command (فرمانده)
توضیح: در موقعیتهای سخت از گفتن حقیقت نمیترسی. قدرت رهبری داری و میتوانی دیگران را در بحران آرام کنی.
مثال: وقتی دوستانت در اردو دچار مشکل میشوند، تو سریع کنترل موقعیت را میگیری و همه را منظم میکنی.
11. Communication (ارتباطگر)
توضیح: از صحبت، نوشتن یا اجرای ایدهها با دیگران لذت میبری. بلد هستی مفاهیم سخت را ساده توضیح دهی.
مثال: در کلاس، وقتی باید ارائه بدهید، همه از تو میخواهند سخنگوی گروه باشید چون حرف زدن برایت راحت و جذاب است.
12. Competition (رقابتجو)
توضیح: از مقایسه و بهتر شدن لذت میبری. شکست تو را ناراحت نمیکند، بلکه انگیزه میدهد تا پیشرفت کنی.
مثال: وقتی در آزمون ریاضی رتبهات پایینتر میشود، بیشتر تمرین میکنی تا در امتحان بعدی نفر اول شوی.
13. Maximizer (بهینهساز)
توضیح: به جای اصلاح ضعفها، دنبال کاملتر کردن نقاط قوتی. از خوب به عالی رسیدن لذت میبری.
مثال: وقتی کارت نقاشیات عالی است، بازهم جزئیاتش را تغییر میدهی تا از «خوب» به «خیلی خاص» تبدیل شود.
14. Self-Assurance (اعتمادبهنفس)
توضیح: به خودت و تصمیمهایت باور داری. صدای درونت راهنمایت است و کمتر دچار تردید میشوی.
مثال: وقتی بقیه در انتخاب رشته مرددند، تو با اطمینان مسیرت را انتخاب میکنی چون میدانی به چه علاقه داری.
15. Significance (اهمیت)
توضیح: دوست داری کارهایت تأثیرگذار باشد و برای دیگران معنا داشته باشد. احساس میکنی باید تفاوتی ایجاد کنی.
مثال: پروژهای درباره کاهش زبالههای مدرسه طراحی میکنی چون میخواهی تأثیر واقعی بگذاری.
16. Woo (ارتباطساز)
توضیح: از آشنا شدن با آدمهای جدید لذت میبری. زود ارتباط برقرار میکنی و بقیه از معاشرت با تو احساس راحتی میکنند.
مثال: در شروع سال تحصیلی، اولین کسی هستی که با دانشآموزان جدید دوست میشود و آنها را به جمع بقیه دعوت میکنی.
۳. حوزه روابطسازی (Relationship Building)
استعدادهایی مانند همدلی، هماهنگی، مثبتنگری، شاملسازی و روابط عمیق در این حوزه قرار دارند. نوجوانانی که در این دسته قویاند، معمولاً شنوندگان خوب، دوستان قابل اعتماد و پل ارتباطی بین افراد هستند.
🔹 دورههای پیشنهادی در مجتمع فنی تهران – دپارتمان نوجوان:
•دوره آموزشی مهارتهای زندگی نوجوانان: در این دوره، نوجوان میآموزد چگونه احساسات را بشناسد، همدلی کند، ارتباط سالم برقرار کند و در جمع مؤثر باشد.
•دوره آموزشی طراحی نوجوان: در پروژههای گروهی و هنری، یاد میگیری چطور با همکاری و احترام، کار تیمی را پیش ببری و خلاقیت جمعی را رشد دهی.
دوره آموزشی طراحی سایت نوجوانان: پروژه های گروهی این دوره به شما کمک خواهد کرد همچنین بستری ساخته می شه تا بتونید در آینده در تیم های بزرگ در این حوزه تخصصی کار کنی.
توانمندی های این حوزه به شرح زیر است:
17. Adaptability (انعطافپذیری)
توضیح: با جریان زندگی پیش میروی. اگر برنامهها تغییر کند، ناراحت نمیشوی و بهراحتی خودت را وفق میدهی.
مثال: وقتی اردو لغو میشود، سریع پیشنهاد میدهی با دوستانت در پارک برنامه جایگزین بگذارید.
18. Connectedness (وابستگی)
توضیح: باور داری همه چیز در زندگی به هم وصل است. اتفاقات برایت معنا و دلیل دارند.
مثال: وقتی میشنوی دو نفر دعوا کردهاند، سعی میکنی بفهمی ریشهی اختلاف کجاست و چطور میشود رابطه را ترمیم کرد.
19. Developer (پرورشدهنده)
توضیح: استعداد رشد در دیگران را میبینی و از پیشرفتشان خوشحال میشوی.
مثال: وقتی دوستت در زبان انگلیسی ضعیف است، داوطلب میشوی با او تمرین کنی تا بهتر شود.
20. Empathy (همدلی)
توضیح: احساسات دیگران را بدون اینکه چیزی بگویند درک میکنی. میدانی کی ناراحت است و کی خوشحال.
مثال: وقتی همکلاسیات ساکتتر از همیشه است، میفهمی ناراحت است و کنارش مینشینی تا با او حرف بزنی.
21. Harmony (هماهنگی)
توضیح: از درگیری دوری میکنی و دنبال صلح و تفاهم هستی. باور داری همیشه میشود راه میانهای پیدا کرد.
مثال: وقتی دو نفر در گروه اختلاف دارند، تو واسطه میشوی تا با آرامش مسئله حل شود.
22. Includer (شاملسازی)
توضیح: نمیگذاری کسی احساس طرد شدن کند. برایت مهم است همه احساس تعلق داشته باشند.
مثال: وقتی در زنگ تفریح میبینی یکی تنهاست، او را به جمع بازی دعوت میکنی.
23. Individualization (شخصبهفردسازی)
توضیح: تفاوتهای افراد را بهخوبی درک میکنی. میدانی هر کسی روش خاص خودش را دارد.
مثال: وقتی پروژه گروهی داری، کارها را طوری تقسیم میکنی که هرکس کاری را انجام دهد که در آن بهترین است.
24. Positivity (مثبتنگری)
توضیح: انرژی و خوشبینیات به بقیه سرایت میکند. حتی در شرایط سخت، جنبه خوب را میبینی.
مثال: وقتی برنامه مدرسه لغو میشود، بهجای ناراحتی، پیشنهاد میدهی کار جالب دیگری انجام دهید.
25. Relator (روابط عمیق)
توضیح: روابط صمیمی و واقعی را ترجیح میدهی. از دوستیهای سطحی خوشت نمیآید.
مثال: در گروه دوستانت چند رابطه نزدیک داری که برایت مثل خانوادهاند و همیشه با هم رشد میکنید.
۴. حوزه اجرا (Executing)
چگونه کار را تا پایان پیش میبری و نتایج واقعی میسازی.
استعدادهایی مانند کوشا بودن، مسئولیتپذیری، نظم، تمرکز و ثبات در این حوزهاند. نوجوانانی با این ویژگیها اهل عملاند، قول میدهند و انجام میدهند، و از دیدن نتیجهی تلاششان انرژی میگیرند.
🔹دورههای پیشنهادی در مجتمع فنی تهران – دپارتمان نوجوان:
•دوره آموزشی نرمافزارهای گرافیکی نوجوان: تمرین نظم، دقت و مهارت در اجرای جزئیات پروژهها؛ از طراحی پوستر تا ساخت برند.
•دوره آموزشی طراحی سایت نوجوان: تقویت مهارت انجام پروژه تا پایان و آشنایی با روند کامل طراحی، اجرا و تحویل کار.
•دوره آموزشی برنامهنویسی پایتون نوحوان: آموزش گامبهگام برای رسیدن به نتیجهی واقعی (مثل ساخت بازی یا نرمافزار ساده).
توانمندی های این حوزه به شرح زیر است:
26. Achiever (کوشا)
توضیح: همیشه میخواهی کار انجام دهی و به هدف برسی. وقتی روزت پرکار است، احساس رضایت داری.
مثال: بعد از مدرسه پروژهات را کامل میکنی چون نمیتوانی کاری را نیمهتمام رها کنی.
27. Arranger (هماهنگکننده)
توضیح: میتوانی چند کار را با هم تنظیم کنی و منابع را بهدرستی مدیریت کنی.
مثال: وقتی مدرسه جشن دارد، مسئول تقسیم کار بین گروهها میشوی و همه چیز را منظم جلو میبری.
28. Belief (اعتقاد)
توضیح: ارزشها و باورهای محکمی داری که به زندگیات معنا میدهد. تصمیمهایت را براساس اصولت میگیری.
مثال: حتی اگر بقیه تقلب کنند، تو نمیکنی چون برایت درستکاری مهمتر از نمره است.
29. Consistency (ثبات)
توضیح: عدالت برایت مهم است. میخواهی همه با قوانین یکسان رفتار کنند.
مثال: وقتی گروهتان جایزه میگیرد، مطمئن میشوی همه به اندازهی سهمشان تشویق شوند.
30. Deliberative (سنجیده)
توضیح: قبل از تصمیمگیری دقیق فکر میکنی. خطرها را میسنجی تا اشتباه نکنی.
مثال: قبل از خرید گوشی جدید، کلی تحقیق میکنی تا بهترین انتخاب را انجام دهی.
31. Discipline (نظمگر)
توضیح: از برنامه و ساختار خوشت میآید. وقتی کارها منظماند، آرامش داری.
مثال: دفتر برنامهریزی داری و هر روز تکالیف و تمرینهایت را طبق زمانبندی انجام میدهی.
32. Focus (تمرکز)
توضیح: هدفی داری و اجازه نمیدهی چیزهای دیگر حواست را پرت کنند.
مثال: وقتی در حال تمرین برای المپیاد هستی، حتی گوشیات را کنار میگذاری تا فقط روی درس تمرکز کنی.
33. Responsibility (مسئولیتپذیری)
توضیح: وقتی قول میدهی، حتماً انجام میدهی. قابلاعتماد بودن برایت افتخار است.
مثال: اگر قول دادی برای نمایش مدرسه پوستر طراحی کنی، حتی اگر خسته باشی، کارت را کامل تحویل میدهی.
34. Restorative (ترمیمگر)
توضیح: از حل مسئله و درست کردن چیزهای خراب لذت میبری. هر مشکل برایت مثل پازل است.
مثال: وقتی لپتاپ کلاس خراب میشود، سریع سراغش میروی تا عیبش را پیدا و رفع کنی.
جمعبندی
هر نوجوان ترکیبی یکتا از این توانمندیها را دارد. هیچ استعداد برتری وجود ندارد — مهم این است که خودت را بشناسی، رشد بدهی و در مسیر طبیعی خودت بدرخشی.
موفقترین آدمها، کسانی نیستند که در همه چیز خوباند، بلکه آنهاییاند که در چیزهای درست، عالیاند.
6) راهکارهای تبدیل استعداد به توانمندی در نوجوانان
•فعالیتهای مرتبط انتخاب کن: مثلاً اگر استعداد «ارتباطگر» داری، شرکت در باشگاه سخنرانی یا نوشتن بلاگ مفیده.
•دوره های تخصصی استعداد ات رو بگذرون (در بالا هر حوزه دوره کمک کننده مربوط به اون تعیین شده )
• در زمان انتخاب درس یا تکالیف، آنهایی را انتخاب کن که با استعدادت همخوانی دارند.
•بازخورد بخواه: از معلم، دوست، والدین بپرس کجا دیدهاند که تو واقعاً در آن زمینه خوب عمل کردی.
•چالشهای کوچک بساز: مثلاً پروژهای با موضوع علاقهات بردار و با استفاده از استعدادت انجام بده.
•کمی ضعفها را مدیریت کن: نه اینکه کامل اصلاحشان کنی، بلکه یک نفر کمک بگیر (مثلاً اگر در زمانبندی ضعیفی، از یک دوست منظم کمک بگیر).
•ثبت تجربیات: روزانه یا هفتگی بنویس کدام کار به تو انرژی داده و چرا.
•ترکیب استعدادها: بعضی توانمندیها وقتی با هم باشند قویتر میشوند، مثلاً «Learner + Input» یا «Achiever + Discipline».
7) چالشها و ملاحظات
• یکی از نقدها این است که تمرکز صرف بر نقاط قوت ممکن است ضعفهای مهم را نادیده بگیرد.
• برخی توانمندیها ممکن است در دورهای از زندگی کمتر دیده شوند، اما با تمرین میتوان آنها را تقویت کرد.
• در فرهنگها و محیطهای متفاوت، تجلی هر استعداد ممکن است متفاوت باشد.
• تست استعدادها یک ابزار است، نه پاسخ قطعی؛ باید با شناخت خود و تجربه همراه شود.
8) جمعبندی و راهنمای عملی
در نوجوانی، اگر تو بتوانی بفهمی چه چیزی در تو ذاتیتر است و آن را با تمرین و انتخابهای درست تقویت کنی، مسیر رشدت شفافتر و دلنشینتر خواهد بود.
۳۴ استعداد موجود در چارچوب CliftonStrengths به تو این فرصت را می دهد تا خودت را بهتر بشناسی و انتخابهایی بکنی که با تو سازگارترند.
9) چند گام عملی برای شروع:
- اگر ممکن است تست CliftonStrengths یا نسخه نوجوانانه آن (مثلاً StrengthsExplorer) انجام بده
- فهرست استعدادهایت را داشته باش، و آنها را روزانه مرور کن
- برای هر استعداد برتر، حداقل یک کار کوچک در هفته انجام بده
- شروع به گذروندن دوره و یادگیری بکن (می تونی از تیم تخصصی ما برای آموزش استفاده کنی)
- نتایجت را با مشاور یا والدین به اشتراک بگذار تا حمایت شوند
- بعد از مدتی، بازبینی کن که کدام استعدادها پیشرفت کردهاند، کدام کمتر دیده شدهاند، و راههای جدید بساز
برای مشاوره تلفنی در حوزه دوره ها می تونی با شماره تلفن های ما 0212285085-02122085165 تماس بگیری
10) منابع
•سایت Gallup — معرفی ۳۴ توانمندی و توضیحات در مورد CliftonStrengths
•Positive Psychology — فهرست ۳۴ استعداد با توضیح • StrengthsResources — راهنمای توسعه استعدادها
•مقاله «Strengths-Based Tweens» درباره نوجوانان و استعدادها
•سند دانشگاهی درباره تاریخچه StrengthsFinder
•گردآورنده : مهیار محمدی فر







