لینوکس یا ویندوز کدام یک بهتر است؟

سیستم عامل linux و windows را می‌توان دو سیستم عامل محبوب کاربران کامپیوترهای شخصی دانست که هر کدام ویژگی‌های خاص خودشان را دارند. اگر کمی به دنیای تکنولوژی علاقه‌مند باشید،‌ قطعا راجع به این که لینوکس بهتر است یا ویندوز، فکر کرده‌اید. همچنین ممکن است حتی بخواهید که از ویندوز به لینوکس مهاجرت کنید. به طور کلی لینوکس و ویندوز تفاوت‌های بسیار زیادی دارند و هر کدام برای کارهای مختلفی مناسب هستند. در ادامه این محتوای تالیفی از سوی بخش بلاگ مجتمع فنی تهران به بررسی دقیق سیستم عامل linux و ویندوز در کنار تفاوت این دو سیستم عامل خواهیم پرداخت.

ویندوز چیست؟

ویندوز یک سیستم عامل با رابط کاربری گرافیکی است که ابتدا در سال ۱۹۸۵ توسط مایکروسافت منتشر شد. در حال حاضر این سیستم عامل ۷۳ درصد از کاربری کامپیوترهای شخصی را به خود اختصاص می‌دهد و از این رو پراستفاده‌ترین سیستم عامل تلقی می‌شود. دلیل محبوبیت و پرکاربرد بودن ویندوز، راحت بودن استفاده از آن و امکان نصب رنج گسترده‌ای از نرم افزارهای تخصصی و بازی‌های AAA روی آن است.

لینوکس چیست؟

لینوکس یک سیستم عامل متن باز است که توسط لینوس توروالدز ساخته شده است اما به دلیل متن باز بودن، جامعه توسعه‌دهندگان نقش زیادی در توسعه آن داشتند. با این که لینوکس روی کم‌تر از ۴ درصد دسکتاپ‌های شخصی نصب است اما سیستم عامل linux بیش‌ترین استفاده را در سرورها و فضاهای ابری دارد. حتی خود مایکروسافت هم از لینوکس در برخی از سرویس‌های ابری خودش استفاده می‌کند. لینوکس سیستم عاملی پایدار، سریع و بسیار سبک است و به همین دلیل حتی روی قدیمی و ضعیف‌ترین سیستم‌‌ها هم نصب می‌شود.

سورس‌کد ویندوز و لینوکس

سیستم عامل linux کاملا متن باز است و هر کسی می‌تواند سورس‌کد آن را دانلود کرده و توزیع لینوکس شخصی خودش را بسازد. به همین دلیل است که توزیع‌ها یا دیستروهای بسیار زیادی از لینوکس موجود هستند و تقریبا همه آن‌ها را می‌توانید به رایگان دانلود و استفاده کنید. متن باز بودن لینوکس باعث می‌شود که شما در آن ادمین و مدیر سیستم باشید و بتوانید تمام بخش‌ها را تغییر دهید. همچنین با نصب دیستروهایی مانند آرچ، می‌توانید کنترل کامل روی تمام جنبه‌های سیستم عامل داشته باشید و کوچک‌ترین بخش‌ها را هم مدیریت کنید.

از طرف دیگر ویندوز محصولی از شرکت مایکروسافت است و این شرکت مالک ویندوز محسوب می‌شود. در نتیجه ویندوز متن باز نیست و کاربران دیگر نمی‌توانند تغییری در سیستم عامل و نحوه اجرای آن ایجاد کنند. همچنین برای نصب ویندوز اورجینال باید آن را با قیمت نسبتا بالایی بخرید و نمی‌توانید به راحتی با دانلود ویندوز از گیت‌ هاب، آن را نصب کنید. هرچند در ایران امکان نصب ویندوز کرکی وجود دارد اما نسخه اصلی ویندوز پولی است.

کاربردهای ویندوز و لینوکس

توسعه‌دهندگان و برنامه‌نویسان به دلیل آزادی‌های بیش‌تر در لینوکس، زیادتر از آن استفاده می‌کنند. همچنین لینوکس در سرورها و هاست‌ها به دلیل مزیت‌هایش در این زمینه کاربرد بسیار بیش‌تری دارد. از لینوکس برای طراحی سیستم عامل اندروید هم استفاده است. با این که بسیاری از کاربران استفاده از لینوکس را دشوار می‌دانند، اما کاربران عادی هم می‌توانند با نصب دیستروهایی مانند: mint یا Ubuntu و آموزش linux، به راحتی با یک رابط کاربری گرافیکی از لینوکس استفاده کنند.

ویندوز بیش‌ترین استفاده را در کامپیوترهای شخصی دارد و از ابتدا با این هدف ساخته شده است. البته نسخه‌ای از آن به نام ویندوز سرور هم منتشر شده است که در برخی از سرورها استفاده می‌شود اما پراستفاده‌ترین سیستم عامل در سرورها لینوکس است. ویندوز برای کارهای گرافیکی یا گیمینگ بسیار مناسب‌تر از لینوکس است. نرم افزارهای ادیت عکس یا ویدیو روی ویندوز عملکرد بهتری دارند و تقریبا تمام گیم‌های AAA  هم متناسب با معماری ویندوز ساخته می‌شوند.

لینوکس یا ویندوز کدام امن‌تر است؟

به طور کلی سیستم عامل linux به دلیل اوپن‌ سورس بودن امنیت بسیار بیش‌‌تری نسبت به ویندوز دارد. کد لینوکس در دسترس عموم قرار دارد و همه می‌توانند آن را تغییر دهند. با این که افراد سودجو هم می‌توانند لینوکس‌های مخرب را منتشر کنند، اما تمام توزیع‌‌های معروف لینوکس، دارای بالاترین امنیت هستند و اگر دانش کافی داشته باشید،‌ می‌توانید کد توزیع مورد نظرتان را قبل از نصب آنالیز کنید.

از سال ۲۰۰۵ بیش از ۱۳۵۰۰ توسعه‌دهنده کرنل لینوکس را بهینه‌ و امن‌تر کرده‌اند و این تغییرات به رایگان در دسترس همه قرار گرفته است. در حالی که تنها کارمندان و توسعه‌دهندگان شرکت مایکروسافت اجازه تغییر هسته ویندوز را دارند و کسی نمی‌تواند سورس‌کد ویندوز را قبل از نصب برای وجود خطرهای امنیتی آنالیز کند.

مجوزهای دسترسی در لینوکس و ویندوز

یکی از اصلی‌ترین مزایای امنیتی لینوکس نسبت به ویندوز، درخواست روت پسورد در زمان نصب برنامه‌ها است. نرم افزارها و برنامه‌هایی که روی ویندوز نصب می‌کنید، به شکل پیش ‌فرض دارای مجوز دسترسی ادمین هستند و می‌توانند تغییرات مختلفی روی سیستم‌تان ایجاد کنند. به عنوان مثال اگر روی یک لینک مخرب کلیک کنید، فایل ویروس به راحتی می‌تواند سیستم ویندوز شما را به هم بریزد و اطلاعات‌تان را به سرقت ببرد.

در لینوکس برای نصب هر نرم افزار و برنامه، باید روت پسورد سیستم‌تان را وارد کنید. در نتیجه حتی اگر سیستم‌تان ویروسی شود، به راحتی می‌توانید از آن باخبر شوید و جلوی فعالیت ویروس را بگیرید. اشتیاق توسعه‌دهندگان باعث شده است که حفره‌های امنیتی لینوکس برطرف شوند و حتی بسیاری از ویروس‌ها روی این سیستم عامل امکان فعالیت نداشته باشند.

تفاوت لینوکس و ویندوز در دریافت آپدیت‌ها

برای استفاده از هر دو سیستم، نیاز به آپدیت سیستم عامل و برنامه‌ها به شکل منظم دارید تا بتوانید از آخرین قابلیت‌ها بهره‌مند شوید. آپدیت نکردن سیستم عامل می‌تواند شما را نسبت به خطرهای امنیتی و هکرها آسیب‌پذیر کند و همیشه باید از آخرین نسخه‌های سیستم عامل استفاده کنید. آپدیت‌ها در ویندوز به شکل جداگانه انجام می‌شوند اما شما می‌توانید همه آپدیت‌های لینوکس را با یک دستور در ترمینال انجام دهید.

یکی از اصلی‌ترین تفاوت‌های ویندوز و سیستم عامل linux در دریافت آپدیت‌ها، این است که ویندوز پس از دانلود آپدیت،‌ نیاز به ریبوت شدن دارد تا آن آپدیت را نصب کند. در نتیجه اگر تمایلی به ری‌استارت کردن سیستم‌تان نداشته باشید،‌ ممکن است آپدیت سیستم را عقب بیندازید. آپدیت‌های لینوکس به ندرت نیاز به ریبوت کردن سیستم دارند و سیستم عامل در کنار تمام فعالیت‌های شما بدون مشکل آپدیت می‌شود.

لینوکس یا ویندوز بهترین انتخاب کدام است؟

مقایسه سیستم عامل linux و ویندوز هیچوقت قرار نیست به پایان برسد. می‌توان هزاران کلمه راجع ‌به تفاوت‌های این دو نوشت و در نهایت هم به نتیجه‌ای نرسید. این که کدام یک از این دو را انتخاب کنید،‌ کاملا به کاربری شما بستگی دارد. اگر گیمر هستید یا کارهای گرافیکی انجام می‌دهید، پیشنهاد ما به شما ویندوز است؛ هرچند که امنیت و آزادی عمل پایین‌تری نسبت به لینوکس دارد. اگر توسعه‌دهنده وب یا نرم افزار هستید یا به هر نحوی در دنیای تکنولوژی فعالیت می‌کنید، لینوکس می‌تواند گزینه بسیار مناسب‌تری برای شما باشد.

لینوکس دارای بهره‌وری بسیار بیش‌تری است و تسک‌های محاسباتی و کدها را بسیار سریع‌ و راحت‌تر اجرا می‌کند. از طرف دیگر برنامه‌های گرافیکی و گیم‌ها مختص معماری ویندوز ساخته می‌شوند و بسیاری از آن‌ها حتی امکان نصب روی سیستم عامل linux ندارند. یکی از رایج‌ترین راه‌ها، نصب لینوکس یا ویندوز روی یک ماشین مجازی یا به شکل دوآل بوت در کنار سیستم عامل دیگر است. اگر سیستم عامل اصلی‌تان ویندوز است اما می‌خواهید لینوکس را امتحان کنید، می‌توانید یک ماشین مجازی روی سیستم خود بسازید و لینوکس را روی آن نصب کنید.

همچنین با دوآل بوت دوآل درایو کردن، می‌توانید یک بخش از هارد را کاملا به لینوکس و بخش دیگر را کاملا به ویندوز اختصاص دهید و هر زمان که خواستید سیستم عامل مورد نظرتان را بوت کنید.. با این حال نمی‌توان در یک مقاله این دو سیستم عامل را به شکل کامل با هم مقایسه کرد.

سوالات متداول

در بخش پایانی مقاله به سوالات احتمالی شما عزیزان پاسخ داده شده است.

لینوکس یا ویندوز کدام بهتر است؟

پاسخ این سوال به کاربری شما بستگی دارد؛ برای توسعه و برنامه‌نویسی لینوکس و برای گیم و کارهای گرافیکی ویندوز.

آیا لینوکس امن‌تر از ویندوز است؟

به طور کلی لینوکس به دلیل متن باز بودن، امنیت بسیار بیش‌تری نسبت به ویندوز دارد.

آیا استفاده از لینوکس سخت است؟

شما می‌توانید با نصب دیستروهایی مانند: مینت یا اوبونتو، به راحتی از لینوکس استفاده کنید و در صورت نیاز به سمت توزیع‌های سخت‌تر مانند آرچ لینوکس بروید.