لینوکس چیست؟

لینوکس یک سیستم عامل متن باز و شبه‌ یونیکس رایگان است که براساس کرنل لینوکس فعالیت می‌کند. سیستم عامل لینوکس از اوایل دهه ۹۰ میلادی عرضه شده است و معمولا به شکل پکیجی از توزیع‌های لینوکس که شامل کرنل، نرم افزار پشتیبان سیستم و کتاب‌خانه‌های مورد نیاز می‌شوند، در دسترس کاربر قرار می‌گیرد. لینوکس سیستم عاملی است که می‌توانید آن‌ها را هرگونه که دل‌تان می‌خواهد شخصی‌سازی کنید. سیستم عامل لینوکس یکی از سرشناس‌ترین سیستم عامل‌ها در جهان است.

با این که ابتدا برای کامپیوترهای شخصی پردازنده‌های x86 طراحی شده بود، اما در حال حاضر در تمام سیستم‌ها با هر پردازنده‌ای از آن استفاده می‌شود و بدون لینوکس می‌توان گفت که دنیای تکنولوژی فلج می‌شود. در حال حاضر لینوکس رایج‌ترین سیستم عامل در سرورها است و در همه ابر کامپیوترهای جهان هم از لینوکس استفاده می‌شود. حتی سیستم عامل اندروید برپایه هسته لینوکس ساخته شده است. جهت بررسی سیستم عامل لینوکس با بخش بلاگ مجتمع فنی تهران همراه باشید.

پیدایش لینوکس

در سال ۱۹۹۱ لینوس توروالدز که در آن زمان یک دانشجوی علوم کامپیوتر بود، به دلیل محدودیت‌های سیستم عامل‌های موجود مانند MINIX، تصمیم گرفت تا سیستم عاملی با آزادی بیش‌تر و با استفاده از نرم افزارهای آزاد پروژه GNU بسازد. این ‌گونه بود که سیستم عامل لینوکس به شکل متن باز و رایگان ساخته شد و در حال حاضر تمام افراد می‌توانند با دانلود سورس‌کد لینوکس،‌ آن را تغییر دهند و برای استفاده خودشان شخصی‌سازی کنند. سیستم عامل لینوکس بخشی از پروژه نرم افزار آزاد است و به همین دلیل بسیاری از افراد به آن GNU/Linux هم می‌گویند.

سیستم عامل لینوکس از آن زمان رشد بسیار زیادی کرده است و از یک کرنل که با هدف استفاده آموزشی ساخته شده بود، به یکی از محبوب و پرکاربردترین سیستم عامل‌های جهان تبدیل شده است. این رشد به این دلیل است که برنامه‌نویسان و توسعه‌دهندگان مختلف در طول سال‌ها با استفاده از سورس‌کد لینوکس، توزیع‌های بسیار زیادی از آن را به همراه رابط کاربری‌های گرافیکی و کتاب‌خانه‌های مختلف منتشر کردند. در حال حاضر حتی افراد عادی هم می‌توانند بدون مشکل از لینوکس استفاده کنند.

توزیع سیستم عامل لینوکس چیست؟

همان‌طور که گفتیم، متن باز بودن لینوکس باعث شده است تا توسعه‌دهندگان نسخه‌های مختلفی از آن را ساخته و منتشر کنند. شما هم اگر دانش کافی داشته باشید، می‌توانید با استفاده از سورس‌کد لینوکس، نسخه مورد نظر خودتان از لینوکس را بسازید و تحت پروژه گنو منتشر کنید. این نسخه‌های مختلف با نام توزیع لینوکس یا distro شناخته می‌شوند و تعداد بسیار زیادی دارند. توزیع‌های لینوکس معمولا شامل کتاب‌خانه‌های مختلف، نرم افزارهای گنو، محیط دسک‌تاپ و هسته لینوکس هستند و می‌توانند رابط گرافیکی و نرم افزارهای اضافی هم داشته باشند.

توزیع‌های لینوکس با هدف خاصی ساخته می‌شوند. ممکن است یک توسعه‌دهنده توزیعی را برای استفاده شخصی خودش در یک پروژه بسازد و سپس آن را منتشر کند. همچنین شرکت‌های مختلف نسخه‌های خودشان از لینوکس را منتشر کرده‌اند و به همین دلیل نمی‌توان تعداد مشخصی را به توزیع‌های لینوکس نسبت داد. در زیر می‌توانید لیستی از رایج‌ترین توزیع‌های سیستم عامل لینوکس را مشاهده کنید:

• Ubuntu - توزیعی از لینوکس که برای استفاده کاربران مبتدی و تازه‌کار ساخته شده است.
• Debian - توزیعی از لینوکس که بیش‌ترین استفاده را در سرورها دارد.
• Fedora - فدورا مخصوص محاسبات ابری ساخته شده است و از جدیدترین نرم افزارها پشتیبانی می‌کند.
• CentOS - این توزیع از لینوکس برای هاستینگ و سرورها بیش‌ترین استفاده را دارد.
• Arch Linux - آرچ لینوکس مخصوص کاربران حرفه‌ای است که می‌خواهند بیش‌ترین کنترل را روی سیستم خود داشته باشند.
• Kali Linux - کالی لینوکس دارای نرم افزارها و کتاب‌خانه‌های اختصاصی مورد نیاز هک و امنیت شبکه است.

توزیع‌های بسیار زیاد دیگری مانند مانجارو، مینت و المنتری وجود دارند که توسط افراد و شرکت‌های مختلف ساخته شده‌اند. هیچ محدودیتی در انتخاب توزیع‌های لینوکس وجود ندارد و شما می‌توانید اکثر توزیع‌ها را به رایگان از گیت‌هاب یا سایت سازنده دانلود کرده و روی سیستم خود نصب کنید.

راهنمای انتخاب بهترین توزیع لینوکس

توزیع لینوکس را باید با توجه به شرایط و دانش خود انتخاب کنید. اگر تا به حال تنها با ویندوز کار کرده‌اید و می‌خواهید به لینوکس مهاجرت کنید، پیشنهاد ما لینوکسی بر پایه اوبونتو و دبیان مانند مینت است. لینوکس مینت به خوبی شما را با قابلیت‌ها و ویژگی‌های سیستم عامل لینوکس آشنا می‌کند و در عین حال پیچیدگی‌های توزیع‌های دیگر مانند آرچ را هم ندارد. اگر کمی با سیستم عامل و کامندنویسی آشنایی دارید، پیشنهاد ما توزیعی مانند دبیان یا حتی فدوراست. کاربران کاملا حرفه‌ای هم می‌توانند از آرچ لینوکس یا جنتو استفاده کنند و از اصلی‌ترین کاربردهای لینوکس بهره‌مند شوند.

چگونه لینوکس یاد بگیریم؟

می‌توان گفت لینوکس یکی از مهم‌ترین توانایی‌هایی است که هر شخص فعال در حوزه تکنولوژی باید داشته باشد. با یادگیری لینوکس می‌توانید کارهای مختلف را سریع‌تر و راحت‌تر انجام دهید و در مسیر شغلی خود هم پیشرفت کنید. در واقع اصلی‌ترین راه یادگیری لینوکس، نصب یکی از توزیع‌های ساده مانند: مینت و شروع کار با آن است.

همچنین شما می‌توانید از دوره‌های LPIC برای آموزش linux استفاده کنید و از این طریق کار با کامندها و لینوکس را یاد بگیرید. اگر علاقه بیش‌تری به لینوکس و مدیریت سیستم داشته باشید، می‌توانید در دوره‌های حضوری شرکت کرده یا کتاب‌های تخصصی این حوزه را مطالعه کنید.

ساختار لینوکس چگونه است؟

• کرنل هسته اصلی سیستم عامل لینوکس است که تمام پردازش‌ها، ارتباط نرم افزار با سخت‌افزار، دستگاه‌های متصل و تمام سرویس‌ها و فرایندهای سیستم را مدیریت و کنترل می‌کند.
• کتاب‌خانه‌های سیستم رابط بین برنامه‌ها و کرنل هستند و کدهای از پیش‌نوشته‌شده‌ای دارند که کار توسعه‌دهنده را در زمان استفاده از لینوکس راحت‌تر می‌کنند.
• پوسته یا شل (Shell) رابط کاربری لینوکس است که کاربر می‌تواند از این طریق با کرنل ارتباط برقرار کرده و دستوراتش را اجرا کند.

مزایای سیستم عامل لینوکس

• لینوکس کاملا رایگان است؛
• متن باز بودن لینوکس باعث شده است تا امنیت بسیار بالایی داشته باشد؛
• لینوکس بسیار سریع‌تر از تمام سیستم عامل‌های دیگر است؛
• لینوکس نیازی به نصب درایورهای مختلف برای فعالیت بی‌اشکال ندارد؛
• سیستم عامل لینوکس روی ضعیف‌ترین سیستم‌ها هم نصب می‌شود؛

معایب سیستم عامل لینوکس

• استفاده از آن نیاز به یادگیری اولیه دارد؛
• برخی از نرم افزارهای اختصاصی ویندوز برای لینوکس ساخته نشده‌اند؛
• ممکن است انجام یک کار ساده در لینوکس نیاز به دانش فنی داشته باشد.

جمع‌بندی

در این محتوای تالیفی از بخش بلاگ مجتمع فنی تهران، سیستم عامل لینوکس را بررسی کرده و توزیع‌های مختلف آن را معرفی کردیم. در نهایت باید گفت که لینوکس یکی از پرطرفدارترین سیستم عامل‌ها است و در سرورها، ابرکامپیوترها و کامپیوترهای شخصی استفاده می‌شود. حتی سیستم عامل اندروید که مخصوص موبایل است، بر پایه هسته لینوکس ساخته شده است.

اگر دوست دارید کنترل بیش‌تری روی سیستم‌تان داشته باشید و به جای یک کاربر، ادمین و مدیر سیستم باشید، پیشنهاد می‌کنیم لینوکس را امتحان کنید. شما عزیزان با مطالعه  این بلاگ و پس از کسب اطلاعات لازم راجع به سیستم عامل لینوکس، بهترین توزیع آن را روی سیستم خود نصب کنید.

سوالات متداول

در بخش پایانی به سوالات رایج شما عزیزان در خصوص سیستم عامل لینوکس پاسخ داده شده است.

آیا لینوکس رایگان است؟

بله؛ سیستم عامل لینوکس تحت پروژه نرم افزار آزاد ساخته شده و کاملا رایگان است.

کدام لینوکس را نصب کنم؟

انتخاب توزیع لینوکس به سطح دانش شما و کاربری‌تان بستگی دارد؛ معمولا لینوکس مینت به کاربران مبتدی پیشنهاد می‌شود.

آیا می‌توان لینوکس را در کنار ویندوز استفاده کرد؟

بله؛ اگر دانش کافی داشته باشید، می‌توانید لینوکس را در کنار ویندوز دوآل‌بوت کنید و از هر دو سیستم عامل روی دستگاه خود بهره‌مند شوید.