چرا باید یادگیری جاوا اسکریپت را آغاز کنید؟

جاوا اسکریپت بخشی جدایی‌ناپذیر از عملکرد وب است و همهٔ مرورگرهای اصلی وب موتورهای داخلی دارند که می‌توانند جاوا اسکریپت را اجرا کنند.

چکیده

شاید نتایج کار جاوا اسکریپت به‌نظر ساده برسند، اما بی‌دلیل نیست که جاوا اسکریپت در بخش‌های مختلف طراحی و ساخت وب‌سایت‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. در پس همهٔ تصاویر متحرک و پیشنهادات تکمیل خودکار متن اتفاقی عجیب و جذاب در حال وقوع است که جاوا اسکریپت مسئول آن است. در این مطلب نحوهٔ عملکرد جاوا اسکریپت و چرایی آن را توضیح می‌دهیم و بهترین روش‌های یادگیری آن را می‌گوییم تا بتوانید جاوا اسکریپت را به مجموعه مهارت‌های خود اضافه کنید.

در حالی که HTML و CSS مهارت‌هایی هستند که به شما امکان می‌دهند یک صفحه وب پایه‌ای را کدنویسی کنید، جاوا اسکریپت زبان برنامه‌نویسی است که آن صفحه را زنده می‌کند. حتی اگر HTML و CSS به‌خودی‌خود شما را در موقعیتی قرار می‌دهند که بتوانید به‌عنوان توسعه‌دهندهٔ‌ وب‌سایت کارکردن را آغاز کنید، صرف زمان برای یادگیری جاوا اسکریپت فرصت‌های شغلی شما را به‌طور تصاعدی افزایش می‌دهد. دورهٔ جاوا اسکریپت پیشرفته در ادامهٔ دوره جاوا اسکریپت مقدماتی در دپارتمان کودک و نوجوان مجتمع فنی تهران شما را طی ۳۰ ساعت به این مهارت مسلط می‌کند و در پایان می‌توانید گواهینامهٔ معتبر آن را دریافت کنید.

جاوا اسکریپت: ساده و همه‌کاره

بدون شناخت و استفاده از جاوا اسکریپت نمی‌توانید در حوزهٔ فناوری وب چندان پیشرفت کنید. اگر در مورد جاوا اسکریپت شنیده‌اید و نمی‌دانید دقیقاً چیست و چه کار می‌کند، این مقاله را تا آخر بخوانید. خوش‌بختانه جاوا اسکریپت برخلاف نامش چندان پیچیده نیست و هر کسی می‌تواند آن را بیاموزد.

جاوا اسکریپت یک زبان برنامه‌نویسی است که از آن برای تولید و کنترل محتواهای پویای وب‌سایت‌ها استفاده می‌شود. محتواهای پویا یعنی هر محتوایی که حرکت می‌کند، بارگذاری مجدد می‌شود یا در صفحهٔ وب تغییر می‌کند بدون اینکه نیاز باشد صفحه را به‌صورت دستی بارگذاری مجدد کنید. برخی این بخش‌های صفحه عبارت‌اند از:

• گرافیک‌های متحرک
• نمایش اسلایدهای عکس
• پیشنهادات متنی برای تکمیل خودکار فیلدها
• فرم‌های تعاملی

راه بهتر برای درک اینکه جاوا اسکریپت دقیقاً چه کار می‌کند این است که به ویژگی‌های صفحات وب که هر روز از آنها استفاده می‌کنید ولی به آنها توجه ندارید فکر کنید. مثلاً وقتی صفحهٔ فیسبوک شما به‌طور خودکار به‌روز می‌شود یا موتور جستجوی گوگل براساس چند حرفی که نوشته‌اید موضوع جستجو را پیشنهاد می‌دهد. در هر دو مورد جاوا اسکریپت کار اصلی را انجام می‌دهد.

            شاید نتایج کار جاوا اسکریپت به‌نظر ساده برسند، اما بی‌دلیل نیست که جاوا اسکریپت در بخش‌های مختلف طراحی و ساخت وب‌سایت‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. در پس همهٔ تصاویر متحرک و پیشنهادات تکمیل خودکار متن اتفاقی عجیب و جذاب در حال وقوع است که جاوا اسکریپت مسئول آن است. در این مطلب نحوهٔ عملکرد جاوا اسکریپت و چرایی آن را توضیح می‌دهیم و بهترین روش‌های یادگیری آن را می‌گوییم تا بتوانید جاوا اسکریپت را به مجموعه مهارت‌های خود اضافه کنید.

معرفی مختصر جاوا اسکریپت

اگر بخواهید در حوزهٔ فناوری شغلی برای خود دست‌وپا کنید، شاید بپرسید «جاوا اسکریپت چیست و آیا من به آن نیاز دارم یا خیر؟». اگر به توسعهٔ وب علاقه‌مند هستید، پاسخ این است که بله، حتماً نیاز دارید. پس کمی عمیق‌تر به عملکرد جاوا اسکریپت می‌پردازیم.

            وقتی کسی بخواهد کدنویسی را آغاز کند، اغلب از HTML و CSS آغاز می‌کند و سپس به سراغ جاوا اسکریپت می‌رود. این سه با هم ستون فقرات توسعهٔ وب را تشکیل می‌دهند.

• HTML ساختار صفحهٔ وب است، یعنی سرصفحه‌ها، متن اصلی و هر تصویری که بخواهید به آن اضافه کنید.
• CSS ظاهر صفحهٔ وب را کنترل می‌کند و از آن برای سفارشی‌کردن فونت‌ها، رنگ‌های پس‌زمینه و غیره استفاده می‌شود.
• جاوا اسکریپت عنصر جادویی سومی است. وقتی ساختار یا HTML و بخش‌های مربوط به زیبایی بصری یا CSS را ساختید از جاوا اسکریپت برای پویاکردن وب‌سایت یا پروژه خود استفاده می‌کنید.

از جاوا اسکریپت برای خودکارکردن و متحرک‌سازی استفاده می‌شود. پیشتر گفتیم که جاوا اسکریپت زبان برنامه‌نویسی است که از آن برای خودکارکردن فرایندها استفاده می‌شود تا لازم نباشد کاربران آنها را یکی‌یکی به‌صورت دستی انجام دهند. بدون این زبان هر تغییری در صفحهٔ وب به بارگیری مجدد و دستی صفحه یا پیمایش منوهای ثابت برای رسیدن به محتوای مورد نظر نیاز است.

            زبان‌های برنامه‌نویسی اسکریپت مانند جاوا اسکریپت به وب‌سایت‌ها و برنامه‌های کاربردی وب می‌گویند چه کار کنند و این کار سنگینی است. جاوا اسکریپت به ویژگی‌های پویای صفحه که پیشتر نام بردیم می‌گوید چه کار کنند، مثلاً به تصاویر می‌گوید به‌طور خودکار متحرک شوند، به عکس‌های می‌گوید به‌شکل اسلاید به نمایش دربایند یا در پاسخ به درخواست‌ها پیشنهادات خودکار ارائه شوند. این اسکریپت باعث می‌شود که جاوا اسکریپت کاری کند که گویی این فرایندها خودبه‌خود اتفاق می‌افتند.

            در عین حال، جاوا اسکریپت بخشی جدایی‌ناپذیر از عملکرد وب است و در نتیجه همهٔ مرورگرهای اصلی وب موتورهای داخلی دارند که می‌توانند جاوا اسکریپت را اجرا کنند. معنایش آن است که دستورات جاوا اسکریپت را می‌توان مستقیماً در اسناد HTML تایپ کرد و مرورگرهای وب آنها را درک می‌کنند. به عبارت دیگر، استفاده از جاوا اسکریپت به دانلود برنامه یا کامپایلر اضافی نیاز ندارد.

از جاوا اسکریپت چه استفاده‌ای می‌شود؟

پیشتر کمی به این موضوع پرداختیم، اما در اینجا فهرستی از موارد استفادهٔ جاوا اسکریپت می‌آوریم.

• افزودن قابلیت تعامل به وب‌سایت‌ها

اگر می‌خواهید وب‌سایت شما بیشتر از یک صفحهٔ ثابت داشته باشد، باید از جاوا اسکریپت استفاده کنید.

• توسعهٔ برنامه‌های تلفن همراه

جاوا اسکریپت فقط در وب‌سایت‌ها به کار نمی‌رود و از آن برای تولید برنامه‌های تلفن همراه و رایانه‌های لوحی یا تبلت نیز استفاده می‌شود.

• تولید بازی‌های مبتنی بر مرورگر وب

آیا تا به حال بازی‌ای را مستقیماً روی مرورگر وب انجام داده‌اید؟ احتمالاً برای ساخت آن از جاوا اسکریپت استفاده شده است.

• توسعهٔ بک اند

البته بیشتر از جاوا اسکریپت برای توسعهٔ فرانت اند استفاده می‌شود، اما این زبان برنامه‌نویسی آن‌قدر منعطف است که بتوان از آن برای زیرساخت‌های بک اند نیز استفاده کرد.

جاوا اسکریپت چطور کار می‌کند؟

جاوا اسکریپت یا در یک صفحهٔ وب تعبیه شده است یا در فایلی با فرمت .JS قرار دارد. همچنین جاوا اسکریپت زبانی از سمت سروریس‌گیرنده است (نه زبانی از سمت سرور)، یعنی در رایانهٔ بازدیدکنندگان وب‌سایت‌ها دانلود شده و سپس پردازش می‌شود.

            برای افزودن جاوا اسکریپت به وب‌سایت می‌توانید آن را مستقیماً به کد صفحه اضافه کنید و برای این کار از تگ <script> استفاده می‌شود. افزودن جاوا اسکریپت بسیار شبیه افزودن CSS است. در ادامه این دو را مقایسه کرده‌ایم.

CSS

JavaScript

کد جاوا اسکریپت را می‌توان به‌عنوان یک فایل جداگانه با پسوند JS به صفحه اضافه کرد. سپس این اسکریپت در مرورگر وب کاربر دانلود و پردازش می‌شود و اشیای متحرک و جلوه‌های پویا را روی صفحهٔ نمایش او ایجاد می‌کند.

            اما باید توجه داشت از آنجایی که جاوا اسکریپت توسط مرورگرهای جداگانه پردازش می‌شود، ممکن است کاربران در صفحهٔ نمایش خود آن را غیرفعال کند. پس وب‌سایت‌هایی که از جاوا اسکریپت استفاده می‌کنند باید یک برنامهٔ پشتیبان داشته باشند تا در صورت بروز این مشکل نمایش صفحه دچار اختلال نشود.

جاوا اسکریپت وانیلا چیست؟

جاوا اسکریپت وانیلا نوعی زبان برنامه‌نویسی است که از هیچ ابزاری برای آسان‌ترکردن یا بهینه‌ترکردن فرایند کدنویسی استفاده نمی‌کند و ابزارهای بیرونی مانند کتابخانه‌ها یا چارچوب‌ها را به کار نمی‌برد. از آن بیشتر در فرانت اند استفاده می‌شود و توسعه‌دهندگان را قادر می‌کند صرفاً با استفاده از جاوا اسکریپت وب‌سایت‌های تعاملی بسازند. مثال استفاده از جاوا اسکریپت وانیلا برای نشان‌دادن پیام تشکر از ثبت‌نام:

از جاوا اسکریپت وانیلا می‌توان برای ساخت پروژه‌ها استفاده کرد، اما وقتی بیشتر با زبان جاوا اسکریپت آشنا شوید،‌ ابزارهای بسیاری می‌یابید که می‌توانند کار را برای شما ساده‌تر و بهینه‌تر کنند.

جاوا اسکریپت پیشرفته: چارچوب‌ها و کتابخانه‌ها

همان‌طور که می‌توان حدس زد، استفاده از جاوا اسکریپت وانیلا برای توسعهٔ وب بسیار زمان‌بر و دشوار است. به همین دلیل چارچوب‌ها و کتابخانه‌های جاوا اسکریپت به‌ وجود آمده‌اند که ابزارهایی هستند که استفاده از جاوا اسکریپت را بسیار ساده کرده‌اند. در ادامه دو مورد از مهم‌ترین آنها را معرفی می‌کنیم.

• jQuery

هنگام کار با جاوا اسکریپت پی می‌برید که عملکردها و ویژگی‌هایی دارد که اغلب در چندین وب‌سایت یا برنامه خود را نشان می‌دهند، مانند حرکت‌کردن و محوشدن منوها، فرم‌های آپلود فایل و گالری تصاویر. می‌توان هر بار این عملکردها را از نو کدنویسی کرد، اما برای ساده‌تر شدن کار می‌توانید آنها را از کتابخانهٔ jQuery بردارید. jQuery مجموعه‌ای از توابع کد جاوا اسکریپت است که از طریق کدهای یک خطی اجرا می‌شوند. کد بالا را اگر بخواهیم با استفاده از jQuery بنویسیم به این شکل می‌شود: