- شنبه ۶ آبان ۱۴۰۲
گاهی درست ترین راه ساده ترین راه است
به احتمال زیاد برای شما پیش آمده است که هنگام کار با رایانه خود در محل کار مشکلاتی تجربه کرده باشید. همه ما گاهی اوقات با چنین مشکلاتی مواجه می‌‌شویم. اما شما در آن زمان چه کار کردید؟ آیا بی‌درنگ با بخش فناوری اطلاعات سازمان تماس گرفته‌اید یا سعی کرده‌اید خودتان مشکل را با آزمون و خطا حل کنید و مثلا رایانه را خاموش و روشن کنید؟
اغلب، این کار‌های ساده می‌‌توانند برای حل مشکل کافی باشند. اما برای یک لحظه تصور کنید به‌جای استفاده از این روش‌ها، هر بار که با مشکلی مواجه می‌‌شوید، یک متخصص را بفرستند تا به رایانه شما نگاهی بیندازد. هزینه بسیار زیاد این کار برای سازمان شما و همچنین زمانی که این کار میگیرد، می‌‌تواند باعث شود کاری که شما در سازمان انجام می‌دهید دیگر به‌صرفه و عملی نباشد.
این یک مثال اولیه از روش تخمینی در انجام کار است. به عبارت دیگر، این روش یک قانون ساده و استاندارد است که ما هنگام حل مسئله به آن باز می‌‌گردیم.
روش تخمینی چیست؟
روش‌های تخمینی معمولا به روش‌هایی اشاره دارند که به آن «قاعده حساب سرانگشتی» می‌گویند، اصطلاحی که نخستین بار توسط یک کشیش اسکاتلندی به نام جیمز دورهام در کتابش به نام «بهشت روی زمین» مطرح شد. این کتاب در سال ۱۶۸۵ منتشر شد. دورهام در این کتاب به بنّاهای عامی‌ای اشاره می‌کند که از روی حدس و گمان و با حساب سرانگشتی کار خود را انجام می‌‌دهند.
ریشه این روش به شیوه محاسبه نجارانی پیری بر می‌‌گردد که عادت داشتند از نوک انگشت شست خود برای اندازه‌گیری یک اینچ استفاده کنند. در زبان هلندی و همچنین چند زبان اروپایی دیگر، اصطلاح شست (Thumb) یا «Duin» به معنای اینچ نیز هست.
روش‌های تخمینی میانبرهای ذهنی قابل اعتماد و ساده‌ای هستند که شما میتوانید وقتی با چندین گزینه مختلف روبه‌رو هستید از آنها استفاده کنید تا گزینه‌های خود را محدود سازید یا بتوانید شناخت موضوع یا حل مسئله را برای خود ساده‌تر کنید.
شاید شما بخواهید یک مدیر استخدام کنید و تصمیم بگیرید همه رزومه‌هایی را که در آنها غلط املایی وجود دارد رد کنید یا شاید شما یک مدیر داخلی هستید و باید برآوردی تجربی انجام دهید درباره میزان نوشت‌افزاری که لازم است هر ماه سفارش بدهید. در هر دو مثال شما از روشی تخمینی برای رسیدن به هدف خود استفاده می‌‌کنید.
با این حال مهم است که تشخیص دهید محدودیت‌های این روش‌های تخمینی چه هستند. روش‌های تخمینی هنگامی به بهترین شکل مورد استفاده قرار میگیرد که پیامدهای اشتباهات شما در برآورد سرانگشتی به‌نسبت اندک و ناچیز باشند.
قطعا منطقی است که از یک روش تخمینی استفاده کنید تا مثلا تعداد زیادی رزومه را غربال کنید. اما وقتی میخواهید در مورد اینکه چه کسی را استخدام کنید تصمیم نهایی را بگیرید، لازم است بیشتر مشورت کنید و روش قضاوت قابل اعتماد‌تری را به کار بگیرید.
ساختارمند کردن روش‌های تخمینی
لازم است روش‌های تخمین زدن را فرمول‌بندی و ساختارمند کنید تا بتوانید در سازمان به‌عنوان یک کل از آنها بیشترین استفاده ممکن را بکنید. این کار باعث می‌شود روش‌های تخمین را به چیزی فراتر از غریزه و حس درونی ارتقاء بدهید و این بدان معناست که میتوانید آنها را با همکاران خود به اشتراک بگذارید.
وقتی شما خود را در وضعیتی می‌‌بینید که برای قضاوت در مورد چیزی به تجربیات خود را رجوع می‌‌کنید، سعی کنید قاعده حساب سرانگشتی را برای یافتن یک راه حل به کار بگیرید. در سرکشی‌های روزانه و نظارت بر کارها، بررسی کنید که اعضای تیم شما چه روش‌های تخمینی را به کار می‌گیرید. شناسایی کنید که کدام یک از این روش‌هایی که کشف کرده‌اند می‌‌توانند در جاهای دیگر سازمان شما نیز به کار گرفته شوند، حتی اگر آنها با فرایند‌ها، روش‌ها و دستورالعمل‌های رسمی سازمان همخوان نیستند.
روش‌های تخمینی همچنین می‌‌توانند نقش مهمی در فرایند حل مسئله ایفا کنند. مثلا ایده انسان پوشالی، یک تکنیک است که رویکردی شبیه روش تخمینی در آن وجود دارد و برای این طراحی شده است که به شما کمک کند یک ایده اولیه بسازید و سپس آن را اصلاح کنید.
رویکرد دیگر این است که راه حل مشکلات دیگران را برای حل مشکل خود به کار بگیرید. تریز (TRIZ) یک روش حل مسئله بر مبنای منطق، اطلاعات و تحقیقات بوده و روشی بسیار قدرتمند است برای به کارگیری چنین رویکردهایی و منبع بسیار خوبی است برای یافتن رویکردی قابل اعتماد و مبتنی بر تجربه برای حل مسئله.
سیاهه تخمین
مفید است که روش‌های تخمینی را که کشف کرده‌اید، به صورت یک سیاهه از مجموعه دستورالعملها در اختیار کارکنان جدید قرار دهید. به این ترتیب آنها می‌‌توانند دانشی را که بر مبنای آزمون و خطا توسط همکاران باتجربه‌تر آنها جمع‌آوری شده است بیاموزند و برای حل مشکلات خود از آن استفاده کنند.
چنین مجموعه‌ای همچنین می‌‌تواند برای اصلاح فرایند تصمیم‌گیری شما مورد استفاده قرار بگیرد. برای مثال در صنعت خوراکی مجموعه دستورالعمل‌های تخمینی زیر می‌‌تواند به تیم توسعه محصول کمک کند تا تصمیم بگیرند که مثلا آیا بازار برای تولید یک کیک جدید، آمادگی دارد یا خیر و آیا تولید این کیک به‌صرفه هست یا خیر.
آیا کیک جدید در بسته‌بندی خود به نظر مشتریان متبوع و مورد پسند می‌‌رسد؟
آیا میتوان آن را به‌گونه‌ای بسته‌بندی کرد که هنگام انتقال آسیب نبیند؟
آیا میتوان آن را زیر ۲۰ دقیقه طبخ کرد تا افرادی که سرشان شلوغ است و وقت کمی دارند آن را بخرند؟
آیا عمر این کیک از تاریخ تولید تا تاریخ انقضاء حداقل ۵ روز هست؟
این نوع دستورالعملها بر اساس فرآیندهای قبلی توسعه محصول و همچنین بر اساس تحقیقات بازار به دست می‌آیند. البته هیچ تضمینی وجود ندارد که مثلا وقتی کیک مورد نظر تمام این معیارها را داشته باشد محصولی موفقیت‌آمیز باشد. اما این فهرست پرسش‌ها می‌‌تواند به تیم توسعه کمک کند که به یک تصمیم سریع برای تولید کردن یا نکردن محصول برسد، پیش از آنکه به مرحله بعدی در مسیر توسعه محصول وارد شود.
معایب استفاده از روش تخمینی
روش تخمینی هنگامی به بهترین شکل مورد استفاده قرار میگیرد که فواید تصمیم‌گیری سریع از خطر احتمالی بیش از حد ساده کردن مشکل بیشتر باشند. به یاد داشته باشید که روش تخمینی چندان دقیق نیست، بلکه یک ایده کلی و خام از یک مشکل به دست می‌‌دهد.
وقتی شما به جوابی دقیق‌تر نیاز دارید، لازم است از ابزارهای جامع‌تری استفاده کنید. روش‌های تخمینی همچنین وقتی که با اعضای تیم خود در جلسه طوفان فکری قرار دارید، ابزارهای بسیار خوبی برای نتیجه‌گیری سریع هستند. ولی همان‌طور که گفته شد، وقتی میخواهید ایده خود را اصلاح کنید احتمالا نیاز است از روش‌های دقیق‌تر و رسمی‌تر و با جزئیات بیشتر استفاده کنید.
وسوسه استفاده از میانبرهای ذهنی برای حل مشکلات و تصمیم‌گیری بسیار زیاد است، به‌خصوص اگر ما از نظر زمانی تحت فشار باشیم یا حجم کارها زیاد باشد. اما اگر به جزئیات توجه نکنید، این کار در طولانی‌مدت ممکن است باعث شود راه‌حل‌های مهم را نبینید و برای حل مشکلات، درست عمل نکنید و هنگام شناسایی و ارزیابی، به اعمال نظرات و جهت‌گیری‌های شخصی خود متمایل شوید.
به‌جای عجله کردن برای رسیدن به نتیجه‌ای که بر مبنای یک میانبر ذهنی ساده است، باید ارزیابی کنید که آیا مشکلی که با آن روبه‌رو هستید، ریسک بالایی دارد یا ریسک پایینی. اگر ریسک آن بالا باشد، لازم است رویکردی دقیق‌تر به کار بگیرید که مبتنی بر دانش بیشتر است.
نکات کلیدی
روش‌های تخمینی یا محاسبه سرانگشتی، روش‌هایی برای حل مسئله هستند که مبنای آنها، تجربه و دانش فردی شماست. این روش‌ها به شما امکان می‌‌دهند که برای حل یک مشکل کوچک یا برای محدود کردن دایره انتخاب‌ها و گزینه‌های پیش روی خود، سریع به نتیجه برسید.
همچنین این روش‌ها هنگامی بسیار مفید هستند که در جریان طوفان فکری یا بررسی ایده‌های جدید میخواهید سریع به نتیجه برسید. با این حال، باید به محدودیت‌های روش‌های تخمینی نیز توجه کنید. این روش‌ها در موقعیت‌هایی که اشتباه شما مستلزم ریسک بالاست یا در جاهایی که عواقب کار نادرست شما قابل توجه است، مورد نباید استفاده قرار بگیرند.
برگرفته ازMindTools
واژه‌نامه
Heuristic Methods
روش‌های تخمینی، روش‌های اکتشافی
به روش‌های حل مسئله، آموزش و اکتشاف مبتنی بر تجربه اشاره می‌کنند که منجر به راه حلی می‌شوند که تضمینی برای مطلوب بودن آن نیست. در شرایطی که جستجوی طولانی‌مدت غیرعملی است، رویکردهای تخمینی و اکتشافی برای سرعت بخشیدن به فرایند پیدا کردن راه‌حل نسبتا رضایت‌بخش از طریق میانبرهای ذهنی مورد استفاده قرار می‌گیرند و تصمیم‌گیری را تسهیل می‌کنند.
Rule of thumb
قاعده سرانگشتی، حساب سرانگشتی
مجتمع فنی تهران :اصل، قانون، یا قاعده‌ای است که به صورت تجربی، در مقیاس نسبتا وسیعی صحیح یا قابل اعتماد است، اما لزوماً درستی آن در همه موارد اثبات نشده است. از این قوانین زمانی استفاده می‌شود که به دنبال یافتن پاسخی تقریبی و سریع برای یک مسئله هستیم و لزوما دنبال جوابی صد درصد دقیق و اثبات‌شده نیستیم.
