رابطهٔ GD&T و کنترل کیفیت و تحلیل هزینه

GD&T به‌معنای تلرانس ابعادی و هندسی است و سیستمی است که تلرانس مهندسی را از طریق زبانی متشکل از نمادها به نقشه‌های مهندسی و مدل‌های سه‌بعدی رایانه‌ای منتقل می‌کند.

چکیده

از GD&T در تعریف هندسهٔ اسمی (یعنی هندسهٔ کامل از نظر تئوری) قطعات و مجموعه‌ها، تعیین تغییرات مجاز در اندازه، شکل، جهت، مکان ویژگی‌ها استفاده می‌شود و تعیین می‌کند ویژگی‌های مختلف قطعه چگونه در ارتباط با هم می‌توانند متفاوت باشند به‌طوری‌که قطعه رضایت‌بخش باشد.

یادگیری نحوه کار با GD&T و شناخت تلورانس‌های ابعادی و هندسی باعث می‌شود بتوانید نقشه‌ها و طرح‌هایی را که باید ساخته شوند از لحاظ ابعادی و هندسی برای سازنده مشخص کنید تا بتواند از آن نقشه‌ها به‌درستی استفاده کند. دورهٔ آموزش تلورانس‌های ابعادی و هندسی در مجتمع فنی تهران در دپارتمان علوم مهندسی ارائه می‌شود و همه فارغ التحصیلان رشته‌های مهندسی مرتبط، متخصصان نقشه‌کشی صنعتی، نقشه‌خوانی مکانیک و استانداردهای نقشه می‌توانند در این دوره شرکت کنند و پس از ۳۰ ساعت آموزش مدرک مربوط به آن را دریافت کنند. 

GD&T چیست؟

GD&T سیستمی از نمادها، قوانین و تعاریف است که الزامات هندسی یک قطعه یا مجموعه‌ای از قطعات را تعریف می‌کند. GD&T به شما امکان می‌دهد محدودیت‌های عملکردی را تعیین کنید، مانند اینکه قطعه چقدر می‌تواند از شکل، اندازه و وضعیت مطلوب تعدی کند. GD&T همچنین زبانی مشترک برای برقراری ارتباط بین بخش طراحی، ساخت، ارزیابی و مشتریان است.

GD&T مخفف Geometric dimensioning and tolerancing به‌معنای تلرانس ابعادی و هندسی است و سیستمی است که تلرانس مهندسی را از طریق زبانی متشکل از نمادها به نقشه‌های مهندسی و مدل‌های سه‌بعدی رایانه‌ای منتقل می‌کند و هندسهٔ اسمی یک شیء فیزیکی و تغییرات مجاز بر روی آن را توصیف می‌کند.

            از GD&T در تعریف هندسهٔ اسمی (یعنی هندسهٔ کامل از نظر تئوری) قطعات و مجموعه‌ها، تعیین تغییرات مجاز در اندازه، شکل، جهت و مکان ویژگی‌ها استفاده می‌شود و تعیین می‌کند ویژگی‌های مختلف قطعه چگونه در ارتباط با هم می‌توانند متفاوت باشند به‌طوری‌که قطعه رضایت‌بخش باشد.

            سایر مشخصات قطعه از نظر ابعاد هندسه اسمی، مدل‌سازی‌شده و مورد نظر آن را تعریف می‌کنند، درحالی‌که مشخصات تلورانس میزان نغییرات فیزیکی مجاز هر یک از ویژگی‌های یک قطعه یا مجموعه قطعات را تعیین می‌کنند. چندین استاندارد جهانی وجود دارند که قواعد مورد استفاده در GD&T را مشخص می‌کنند.

            یکی از این استانداردها را انجمن مهندسان مکانیک آمریکا یا ASME تعیین کرده است و Y14.5 نام دارد. استانداردهای دیگر مانند استاندارد سازمان بین‌المللی استاندارد یا همان ISO سیستمی متفاوت دارد که تغییرات اندکی در قوانین ایجاد کرده است. استاندارد Y14.5 مجموعهٔ نسبتاً کاملی از قوانین مربوط به GD&T را در یک سند گرد آورده است. استاندارد ISO در مقایسه با استاندارد Y14.5 اغلب به یک مسئله می‌پردازد.

چرا باید از GD&T استفاده کنیم؟

GD&T مزایای متعددی برای مهندسان حوزهٔ تولید دارد، مانند کاهش ابهام و خطا در تفسیر نقشه‌ها و مشخصاتی که در آنها ذکر شده است. GD&T همچنین تضمین می‌کند که همه طرف‌های درگیر منظور نقشه و طرح‌ها را درک کرده‌اند و امکان ارزیابی و روش‌های اندازه‌گیری کارآمدتر و دقیق‌تر را فراهم می‌کند.

            افزون بر این، GD&T انعطاف‌پذیری و تلورانس بیشتری را در فرایندهای تولید ایجاد می‌کند و باعث کاهش ضایعات و دوباره‌کاری‌ها می‌شود. GD&T می‌تواند امکان تحلیل و بهینه‌سازی عملکرد، کارایی و اطمینان‌پذیری محصول را نیز فراهم کند.

GD&T چه تأثیری بر کنترل کیفیت محصول دارد؟

کنترل کیفیت فرایندی است که تضمین می‌کند محصول نهایی با مشخصات مورد نظر و انتظارات مشتریان مطابقت دارد. GD&T در فرایند کنترل کیفیت نقش حیاتی دارد. استانداردها و معیارهای کیفیت محصول توسط GD&T فراهم می‌شوند و می‌تواند در طراحی و انتخاب ابزارها و روش‌های مناسب ارزیابی و اندازه‌گیری کمک کند.

            افزون بر این، GD&T در تحلیل‌های آماری و کنترل فرایند کمک می‌کند تا نظارت بیشتر شود و عملکرد کیفی بهبود یابد. از GD&T می‌توان برای شناسایی و اصلاح علل ریشه‌ای مشکلات و نقص در کیفیت محصول و همچنین جلوگیری بروز یا تشدید مشکلات مربوط به کیفیت محصول در آینده کمک گرفت.

GD&T چه تأثیری بر فرایند تحلیل هزینه دارد؟

تحلیل هزینه به‌معنای تخمین و بهینه‌سازی هزینه‌ها و منابع مورد استفاده در فرایند تولید محصولات است. GD&T بر این فرایند تحلیلی نیز تأثیر دارد زیرا به‌عنوان واسطهٔ بین کیفیت و هزینه محصولات شما عمل می‌کند.

            GD&T کمک می‌کند بتوانید سطح بهینهٔ مشخصات محصول را تعیین کنید، تأثیر آن را بر فرایندهای تولید ارزیابی کنید، هزینه‌های کیفی را محاسبه کنید، ضایعات و اختلافات را در فرایند تولید به حداقل برسانید و ارزش و سودآوری محصولات خود را افزایش دهید. این کارها درنهایت به افزایش رضایت مشتریان و درنتیجه وفاداری آنها منجر می‌شود.

GD&T چه تأثیری بر تصمیمات مربوط به طراحی محصول دارد؟

تصمیمات مربوط به طراحی محصول به‌معنای انتخاب‌هایی هستند که برای طراحی محصولات خود و بهبود طرح‌های مربوطه انجام می‌دهید تا آنها را با اهداف، معیارها و محدودیت‌های خود همسو کنید. GD&T از این تصمیمات پشتیبانی می‌کند. به کمک GD&T می‌توانید طراحی خود را از جنبه‌های کاربردی،‌ زیبایی‌شناحتی و اقتصادی تحلیل و بهینه‌سازی کنید.

            GD&T به شما کمک می‌کند الزامات کارکردی و مشخصات محصول مانند تناسبات، فرم و نحوهٔ عملکرد آن را تعریف کنید. همچنین به کمک آن می‌تواند کارایی، بهره‌وری و قابلیت اطمینان محصول خود را با ابزارهایی مانند تحلیل اجزای محدود یا FEA و تحلیل تلورانس شبیه‌سازی و آزمایش کنید.

            افزون بر این، GD&T به شما امکان می‌دهد گزینه‌های طراحی را با هم مقایسه کرده و بهترین آنها را به روش‌هایی مانند DOE و تصمیم‌گیری با چند معیار یا MCDM انتخاب کنید. GD&T همچنین کمک می‌کند تغییرات مورد نظر خود در مرحلهٔ طراحی را به کمک ابزارهایی مانند طراحی رایانه‌ای یا CAD و ماشین اندازه‌گیری مختصات یا CMM پیاده‌سازی و تأیید کند.

            سرانجام اینکه GD&T باعث می‌شود خلاقیت طراحی شما بالا برود. GD&T به شما کمک می‌کند به کمک روش‌هایی مانند طوفان فکری یا تئوری حل مسئله مبتکرانه یا TRIZ خلاقیت و نوآوری طراحی‌های خود را افزایش دهید.

جمع‌بندی

GD&T سیستمی از نمادها، قوانین و تعاریف است که الزامات هندسی یک قطعه یا مجموعه‌ای از قطعات را تعریف می‌کند. GD&T به شما امکان می‌دهد محدودیت‌های عملکردی را تعیین کنید، مانند اینکه قطعه چقدر می‌تواند از شکل، اندازه و وضعیت مطلوب تعدی کند. GD&T همچنین زبانی مشترک برای برقراری ارتباط بین بخش طراحی، ساخت، ارزیابی و مشتریان است.

یادگیری نحوه کار با GD&T و شناخت تلورانس‌های ابعادی و هندسی باعث می‌شود بتوانید نقشه‌ها و طراحی‌هایی را که باید ساخته شوند از لحاظ ابعادی و هندسی برای سازنده مشخص کنید تا بتواند از آن نقشه‌ها به‌درستی استفاده کند. دورهٔ آموزش تلورانس‌های ابعادی و هندسی در مجتمع فنی تهران در دپارتمان علوم مهندسی ارائه می‌شود و همه فارغ التحصیلان رشته‌های مهندسی مرتبط، متخصصان نقشه‌کشی صنعتی، نقشه‌خوانی مکانیک و استانداردهای نقشه می‌توانند در این دوره شرکت کنند و پس از ۳۰ ساعت آموزش مدرک مربوط به آن را دریافت کنند. 

در دنیای کسب‌وکار امروز، تحصیلات دانشگاهی برای حفظ ارزش شما به‌عنوان نیروی کار بااستعداد و کارآمد کافی نیستند. برای‌ اینکه مزیت رقابتی شخصی خود را حفظ کنید، باید بر آموزش مستمر و مادام‌العمر خود سرمایه‌گذاری کنید. خانواده بزرگ مجتمع فنی تهران هرساله به هزاران نفر کمک می‌کند تا در مسیر شغلی خود پیشرفت کنند.

اگر شاغل هستید و وقت ندارید در دوره‌های آموزشی حضوری شرکت کنید، مجتمع فنی تهران گزینه‌هایی عالی برای آموزش مجازی، آنلاین، آفلاین و ترکیبی ارائه می‌دهد. با شرکت در دوره‌های کوتاه‌مدت مجتمع فنی تهران و دریافت مدارک معتبر و بین‌المللی می‌توانید با اعتماد به نفس مسیر ترقی را طی کنید و در سازمان خود به مهره‌ای ارزشمند تبدیل شود.

منبع: LinkedIn

پرسش‌های متداول

GD&T چیست و استفاده از آن چه مزیتی دارد؟

GD&T مخفف Geometric dimensioning and tolerancing به‌معنای تلرانس ابعادی و هندسی است و سیستمی است که تلرانس مهندسی را از طریق زبانی متشکل از نمادها به نقشه‌های مهندسی و مدل‌های سه‌بعدی رایانه‌ای منتقل می‌کند و هندسهٔ اسمی یک شیء فیزیکی و تغییرات مجاز بر روی آن را توصیف می‌کند. GD&T مزایای متعددی برای مهندسان حوزهٔ تولید دارد، مانند کاهش ابهام و خطا در تفسیر نقشه‌ها و مشخصاتی که در آنها ذکر شده است. GD&T همچنین تضمین می‌کند که همه طرف‌های درگیر منظور نقشه و طرح‌ها را درک کرده‌اند و امکان ارزیابی و روش‌های اندازه‌گیری کارآمدتر و دقیق‌تر را فراهم می‌کند.

GD&T چه تأثیری بر کنترل کیفیت دارد؟

استاندارها و معیارهای کیفیت محصول توسط GD&T فراهم می‌شوند و می‌تواند در طراحی و انتخاب ابزارها و روش‌های مناسب ارزیابی و اندازه‌گیری کمک کند. GD&T در تحلیل‌های آماری و کنترل فرایند کمک می‌کند تا نظارت بیشتر شود و عملکرد کیفی بهبود یابد. از GD&T می‌توان برای شناسایی و اصلاح علل ریشه‌ای مشکلات و نقص در کیفیت محصول و همچنین جلوگیری بروز یا تشدید مشکلات مربوط به کیفیت محصول در آینده کمک گرفت.

GD&T  چه تأثیری بر فرایند تحلیل هزینه دارد؟

GD&T کمک می‌کند بتوانید سطح بهینهٔ مشخصات محصول را تعیین کنید، تأثیر آن را بر فرایندهای تولید ارزیابی کنید، هزینه‌های کیفی را محاسبه کنید، ضایعات و اختلافات را در فرایند تولید به حداقل برسانید و ارزش و سودآوری محصولات خود را افزایش دهید.