در تمامی واحد های اقتصادی یکی از مسائل مالی مهم ، نحوه محاسبه دستمزد و پرداختی به کارگران در پایان هر ماه می باشد . لذا حسابداران حقوق و دستمزد وظیفه دارند براساس استانداردهای حسابداری و با توجه به قوانین کار،ناخالص و کسورات و خالص حقوق و دستمزد پرداختنی به کارگران را محاسبه و ثبتهای حسابداری لازم را در نرم افزارهای مالی و دفاتر حسابداری شناسایی و ثبت نمایند . بنابراین یکی از دغدغه های مهم مدیران شرکت استخدام حسابداری است که مسلط به مسائل و محاسبات حقوق و دستمزد بصورت تخصصی باشد.

حسابداران حقوق و دستمزد برای انجام وظایف مربوطه می بایست به قوانین حقوق و دستمزد جاری  در کشور مسلط باشند که در ایران با توجه به اینکه کارمند در بخش دولتی مشغول کار باشد یا تخصصی قوانین را باید رعایت نمایند که :

بطور کلی وظایف حسابداران حقوق و دستمزد  شامل موارد ذیل می باشد :

باتوجه به وظایف فوق ، حسابدار می بایست آموزشهای لازم را فرا گرفته تا بتواند در پایان هرماه:

 اولاً محاسبات حقوق و دستمزد را به درستی انجام دهد

ثانیاً ثبت های حسابداری لازم را دردفاتر شناسایی نماید

ثالثاً لیست بیمه و مالیات حقوق را برای سازمانهای مربوطه ارسال نماید

حال به اختصار به تشریح هریک از وظایف فوق می پردازیم :

1. محاسبات ناخالص حقوق ، کسورات و خالص پرداختی :

حسابداری حقوق و دستمزد در پایان هرماه لیست کارکرد کارگران را از دایره ثبت اوقات کار دستگاه و کارت حضور وغیاب ) دریافت نموده و با توجه به اطلاعات قرارداد کار و قوانین مربوط به کار در بخش خصوصی یا دولتی اقدام به محاسبه دستمزد و پرداختی کارگران یا کارمندان می نماید .

برای محاسبه دستمزد استحقاقی و کسورات و خالص پرداختی به کارگر دولت حداقل هایی را هرسال اعلام می کند که کارفرما موظف است به کارگر پرداخت نماید لذا آموزش حسابداری حقوق و دستمزد همه ساله در ابتدای سال می بایست بخشنامه های مربوط به قانون کار را در شرکتهای غیردولتی بررسی نماید . 

برای محاسبه دستمزد پرداختی از فرمولهای ذیل که درآن حداقل ها را نیز بیان می کنیم می توان استفاده نمود .

شرح فرمول محاسبات حقوق و دستمزد :

به منظور محاسبه هریک از فرمول های فوق می بایست اطلاعات و حداقل های مربوط به قانون کار را شناسایی و با توجه به میزان کارکرد در هرماه خالص یا ناخالص حقوق و دستمزد را محاسبه نماییم .

در راستای فراگیری این وظایف، دپارتمان علوم مالی و حسابداری مجتمع فنی تهران اقدام به برگزاری دوره های آموزشی به صورت حضوری و مجازی کرده است که فراگیران پس از گذراندن این دوره ها توانایی لازم در قالب این محتوا را کسب می نمایند.

لذا در قالب این محتوا موارد حداقلی که مرتبط با قانون کار می باشد به شرح زیر است که در صورت نیاز به اطلاعات تکمیلی می بایست در دوره های دپارتمان علوم مالی و حسابداری شرکت کنند.

حق السعی :

کلیه دریافت های  قانونی و اختیاری که کارگر در طی قرارداد بصورت نقد یا غیر نقد دریافت می کند را حق السعی می گویند و یا به عبارت دیگر می توان گفت هر آن چیزی که کارگر از کارفرما دریافت کرده است که شامل مزد و مزایا است.

لذا حسابدار می بایست در پایان ماه این مزد و مزایا را محاسبه نماید که به اختصار این موارد را بیان می کنیم :

مزد: وجوه پرداخت شده به کارگر در ازای کار یا تولید انجام شده

مزایا : وجوه پرداخت شده به کارگر به عنوان انگیزه (پاداش)

• مزایا :                                                     مزد:

1)مزایای مستمر                                          1)مزد ثابت

2) مزایای غیر مستمر                                  2)مزد متغییر

تشریح هریک از موارد فوق در دوره های مجتمع فنی تهران بطو کامل مورد بررسی قرار می گیرد .

این نکته را باید مورد توجه قرار داد که هریک از مزد و مزایای فوق می توان بصورت نقد یا غیر نقد برای کارگر پرداخت نمود .

همچنین برخی موارد را قانون کار همه ساله اعلام می کند که حسابدار حقوق و دستمزد می بایست این موارد را رصد نماید تا حداقل هایی که دولت اعلام کرده است به کارگر پرداخت شود.

در این جا بصورت مقایسه ای ارقام و اعداد مربوط به حقوق و دستمزد را در سالهای 1401تا1403 را مورد بررسی قرار می دهیم.

همانطور که درجدول فوق مشاهده می کنید همه ساله دولت با توجه به در نظر گرفتن شرایط اقتصادی جامعه و تورم موجود حداقل حقوق و مزایا را افزایش داده و در ابتدای هرسال اعلام می نمایند لذا کارفرمایان موظف  هستند که درپایان هرماه این حداقل ها را ملاک محاسبه حقوق و مزایا قراردهند و محاسبه سایر مزد ومزایا شامل : اضافه کاری،ماموریت ، عیدی و پاداش ،ایام مرخصی و...
توسط حسابدار حقوق و دستمزد انجام می شود که همه موارد فوق با گذراندن دوره های دپارتمان علوم مالی و حسابداری مجتمع فنی تهران قابل فراگیری می باشد .

2)انجام ثبت های حسابداری حقوق و دستمزد :

یکی از وظایف دیگر حسابداران ، انجام ثبت های حسابداری لازم در پایان هرماه می باشد یعنی حسابدار حقوق و دستمزد بعد از محاسبه ناخالص و کسورات و خالص حقوق ثبت های حسابداری ذیل را بصورت دستی یا با استفاده نرم افزار شناسایی می کند :

شناسایی :

الف) هزینه حقوق و دستمزد         ***
                                             بیمه پرداختنی         ***
                                             مالیات پرداختنی      ***
                                             پ.پ حقوق /مساعده/اقساط وام      ***
                                             حقوق پرداختی                                ***

ب)هزینه بیمه 23%          ***
                               بیمه پرداختنی      ***

پرداخت :

بیمه پرداختنی 30%      ***
مالیات پرداختنی          ****
حقوق پرداختنی           ***
                           صندوق /بانک       ***
ج) تهیه فیش و فایل پرداخت :

حسابداران حقوق و دستمزد در پایان هرماه بعد از محاسبه ناخالص حقوق  و دستمزد می بایست فایل پرداخت حقوق را جهت واریز حقوق آماده نموده و به بانک مربوطه همراه با چک حقوق ارائه دهند .

وهمچنین بصورت فایل اکسل و یا با استفاده از نرم افزار، فیش حقوق کارمندان را آماده و ارائه می دهد .

د) تهیه لیست بیمه و مالیات حقوق :

براساس قانون، شرکتها موظف هستند که لیست بیمه و مالیات حقوق هرماه را حداکثر تا ماه بعد برای سازمان های مربوطه ارسال و پرداخت نماید که تشریح همه موارد فوق در دوره های مجتمع فنی تهران در دسترس می باشد.

اما :

نگارش: رضا سوخت سرایی