مکمل‌های گیاهی

سازمان غذا و دارو، مکمل‌های گیاهی را نوعی غذا در نظر می‌گیرد نه نوعی دارو. بنابراین مکمل‌های گیاهی از نظر این سازمان مشمول استانداردها و مقررات آزمایش، ساخت و برچسب‌گذاری داروها نمی‌شوند.

چکیده

مکمل‌های دارویی که استفاده از آنها قدمت هزاران‌ساله دارد، نقش در بسیاری از کشورهای جهان نقش مکمل پزشکی نوین را ایفا می‌کنند. برای شناخت فن استفاده از مکمل‌های دارویی، کسب مدرک معتبر در این حوزه و وارد شدن به بازار کار آن از متخصصان مجتمع فنی تهران بهره بگیرید.

دپارتمان دانش سلامت در مجتمع فنی تهران یعنی در برترین مؤسسه آموزشی کشور و در راستای سیاست آموزشی خود با بهره‌مندی از کادری مجرب و تحصیل‌کرده و نیز حضور اساتید دانشگاهی، پزشکان متخصص و حرفه‌ای و با تدوین دوره‌های آموزشی مرتبط با سلامت و با هدف تامین نیازهای آموزشی عموم افراد جامعه طبق استانداردهای روز دنیا، دوره‌های مهارتی و تخصصی خود را به صورت حضوری‌آنلاین و ترکیبی اجرا می‌کند.

مکمل‌های گیاهی چه هستند؟

مکمل‌های گیاهی محصولاتی ساخته‌شده از گیاهان یا خود گیاهانی هستند که برای درمان بیماری‌ها یا حفظ سلامت مورد استفاده قرار می‌گیرند. به مکمل‌های گیاهی داروهای گیاهی نیز گفته می‌شود. مکمل‌های گیاهی اغلب مصرف خوراکی دارند.

بسیاری از داروهای تجویزی یا داروهای بدون نسخه از محصولات گیاهی ساخته می‌شوند، اما در داروها این گیاهان خالص شده‌اند و سازمان غذا و دارو بر آنها نظارت می‌کند. در حالی که مکمل‌های گیاهی ممکن است حاوی بخشی یا تمام گیاه باشند.

مکمل‌های گیاهی به اشکال مختلف وجود دارند و می‌توان آنها را به شکل گیاه خردشده، خشک‌شده، پودر، مایع، کپسول و قرص پیدا کرد. همچنین مکمل‌های گیاهی شیوه‌های مصرف متعددی دارند، از جمله:

• بلیعدن به شکل قرص یا پودر
• نوشیدن به شکل دم‌کرده
• مالیدن به شکل ژل یا کرم بر روی پوست
• ریختن در آب حمام

استفاده از مکمل‌های گیاهی هزاران سال قدمت دارد. اما امروزه نیز مصرف آنها در همه جای جهان رایج است. با این حال مکمل‌های گیاهی برای همه افراد مناسب نیستند. از آنجایی که سازمان غذا و دارو و سایر بنیادهای مرتبط با سلامت داروها بر این مکمل‌های گیاهی نظارت دقیقی ندارند، بسیاری استفاده از مکمل‌های گیاهی را مورد تردید قرار داده‌اند. بهتر است جانب احتیاط را رعایت کنید و اگر علائمی دارید، نخست با پزشک خود مشورت کنید و در مورد مکمل‌های گیاهی مورد نظر خود از او بپرسید.

سازمان غذا و دارو و مکمل‌های گیاهی

سازمان غذا و دارو، مکمل‌های گیاهی را نوعی غذا در نظر می‌گیرد نه نوعی دارو. بنابراین مکمل‌های گیاهی از نظر این سازمان مشمول استانداردها و مقررات آزمایش، ساخت و برچسب‌گذاری داروها نمی‌شوند. البته در مکمل‌های گیاهی می‌توانید به کمک برچسب‌های آنها بررسی کنید که آنها چه تأثیری بر بدن می‌گذارند، اما در این توضیحات به بیماری خاصی اشاره نمی‌شود. به همین دلیل است که مکمل‌های گیاهی برای درمان بالینی مورد استفاده قرار نمی‌گیرند و استاندارهای تولید داروهای مرسوم در مورد آنها رعایت نمی‌شود.

برای نمونه مکمل گیاهی به نام علف چای یا به انگلیسی «مخمر یوحنای قدیس» (St. John’s wort) که از مکمل‌های گیاهی محبوب برای درمان افسردگی شمرده می‌شود، در برچسب آن آمده است که این دارو «حال شما را خوب می‌کند». زیرا طبق قانون سازمان غذا و دارو این مکمل گیاهی نمی‌تواند ادعا کند که می‌تواند بیماری افسردگی یا بیماری دیگری را درمان کند.

مکمل‌های گیاهی بر خلاف داروهای مرسوم به منظور اطمینان از سازگاری آنها با گروه‌های مختلف نیاز به استانداردسازی ندارند. برخی از تولیدکنندگان ممکن است روی برچسب دارو از واژه «استانداردشده» استفاده کنند، اما این استانداردسازی لزوماً در همه تولیدات یکسان نیست و از یک تولیدکننده با تولیدکننده دیگر متفاوت است.

موارد ایمنی در مصرف مکمل‌های گیاهی

مکمل‌های گیاهی ممکن است با داروهای معمولی تداخل داشته باشند یا تأثیرات قوی بر فرد بگذارند. به همین دلیل لازم است که خودتان برای خودتان نسخه نپیچید. حتماً قبل از مصرف مکمل‌های گیاهی با پزشک خود مشورت کنید.

باید پیش از مصرف مکمل‌های گیاهی در مورد آنها مطالعه کنید، با افراد آگاه مشورت کنید و از تولیدکنندگان آنها بخواهید اطلاعات لازم را در اختیار شما بگذارند. اگر تصمیم گرفتید از مکمل‌های گیاهی استفاده کنید، دستورالعمل‌ها و موارد درج‌شده بر روی برچسب آن را به دقت مطالعه و دنبال کنید و هرگز از دوز تجویزشده فراتر نروید. همیشه طبق دستورالعمل درج‌شده روی مکمل‌های گیاهی عمل کنید و در این دستورالعمل‌ها به دنبال اطلاعاتی باشید که می‌گویند چه کسانی و در چه شرایطی نباید این مکمل‌های گیاهی را مصرف کنند.

همچنین گاه لازم است از افراد متخصص کمک بگیرید. از متخصصان گیاه‌پزشکی آموزش‌دیده و دارای مجوز بهره بگیرید که در این حوزه آموزش‌های ویژه دیده‌اند. مراقب عوارض جانبی مکمل‌های گیاهی باشید. در صورت بروز علائمی مانند تهوع، سرگیجه، سردرد یا ناراحتی معده، دوز مصرفی مکمل‌های گیاهی را کاهش دهید یا مصرف آنها را قطع کنید.

همچنین باید مراقب واکنش‌های آلرژیک به مکمل‌های گیاهی نیز باشید. این واکنش‌ها در حالت شدید ممکن است باعث مشکلات تنفسی بشوند. اگر چنین مشکلی پیش آمد با اورژانس تماس بگیرید. بهتر است همیشه در مورد شرکت سازنده مکمل‌های گیاهی تحقیق کنید و برندی را انتخاب کنید که از بقیه معتبرتر است. هنگام انتخاب مکمل‌های گیاهی باید پرسش‌های زیر را از خود بپرسید:

• آیا شرکت سازنده خود در مورد محصولات گیاهی تحقیقات انجام می‌دهد یا متکی به تحقیقات دیگران است؟
• آیا مکمل‌های گیاهی که انتخاب کرده‌اید ادعای عجیب و غریبی دارند که اثبات آنها دشوار باشد؟
• آیا برچسب مکمل‌های گیاهی اطلاعاتی در مورد فورمول استاندارد مکمل، عوارض جانبی، مواد تشکیل‌دهنده، دستورالعمل مصرف و اقدامات ایمنی ارائه می‌دهد؟
• آیا اطلاعات روی برچسب محصول واضح و خوانا هستند؟
• آیا شماره تلفن، آدرس و وب‌سایت تولیدکننده در برچسب مکمل قید شده است تا مصرف‌کنندگان بتوانند اطلاعات بیشتری دریافت کنند؟

رایج‌ترین مکمل‌های گیاهی کدام‌اند؟

در ادامه فهرست رایج‌ترین مکمل‌های گیاهی آمده است، اما این فهرست صرفاً جنبه اطلاعاتی دارد. برای مصرف آنها لازم است با پزشک خود مشورت کنید و سر خود آنها را مصرف نکنید.

• کوهوش سیاه (Black cohosh)

این گیاه بوته‌شکل برای یائسگی، قاعدگی دردناک و اسپاسم رحم و واژن مورد استفاده قرار می‌گیرد.

• سرخارگل (Echinacea)

این گیاه برای تقویت سیستم ایمنی مورد استفاده قرار می‌گیرد و از سرماخوردگی و انفولانزا پیشگیری می‌کند.

• پامچال شب یا گل مغربی (Evening primrose Oil)

این گیاه گل‌های زرد روشن دارد و در کاهش علائم ورم مفاصل و سندرم پیش از قاعدگی مفید است.

• گل مینا (Feverfew)

این گیاه سردردهای میگرنی را تسکین می‌دهد و برای کاهش دردهای قائدگی نیز مفید است.

• سیر

سیر اغلب برای درمان بیماری‌های قلبی عروقی از جمله سطح کلسترول بالا و تصلب شرایین مفید است.

• کهن‌دار (Gingko biloba)

این گیاه برای مقابله با شرایط مربوط به افزایش سن از جمله گردش خون و از دست دادن حافظه مفید است.

• جینسنگ

این گیاه برای افزایش سطح انرژی، بهبود حال عمومی بدن و مقابله با اضطراب مفید است.

•  خوک طلایی (Goldenseal)

این گیاه که بومی آمریکاست خاصیت ضدعفونی‌کننده و میکروب‌کشی دارد و اغلب برای سرماخوردگی و آنفولانزا و همچنین تسکین التهاب و درد مورد استفاده قرار می‌گیرد.

• چای سبز

این گیاه برای مبارزه با خستگی، پیشگیری از تصلب شرایین و کاهش کلسترول و کاهش وزن مفید است.

• زالزالک

از زالزالک اغلب در بیماری‌های قلبی مانند نارسایی قلبی و فشار خود بالا کمک گرفته می‌شود.

• علف چای
• علف چای که گیاهی خودرو با گل‌های زرد است، قرن‌هاست که در درمان یا تخفیف اختلالات روانی از جمله افسردگی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

توجه به این نکته مهم است که مکمل‌های گیاهی مشمول مقررات و دستورالعمل‌های سازمان غذا و دارو نیستند. بنابراین آزمایش اثربخشی بالینی این داروها انجام نشده است و از این نظر مورد تأیید سازمان و غذا و دارو نیستند. اگر علائم جدی پزشکی دارید، حتماً با پزشک خود مشورت کنید و قبل از استفاده از مکمل‌های گیاهی، نظر متخصص را در مورد آنها جویا شوید.

جمع‌بندی

مکمل‌های گیاهی محصولاتی ساخته‌شده از گیاهان یا خود گیاهانی هستند که برای درمان بیماری‌ها یا حفظ سلامت مورد استفاده قرار می‌گیرند. به مکمل‌های گیاهی داروهای گیاهی نیز گفته می‌شود. مکمل‌های گیاهی اغلب مصرف خوراکی دارند. بسیاری از داروهای تجویزی یا داروهای بدون نسخه از محصولات گیاهی ساخته می‌شوند، اما در داروها این گیاهان خالص شده‌اند و سازمان غذا و دارو بر آنها نظارت می‌کند. در حالی که مکمل‌های گیاهی ممکن است حاوی بخشی یا تمام گیاه باشند.

برای شناخت فن استفاده از مکمل‌های دارویی، کسب مدرک معتبر در این حوزه و وارد شدن به بازار کار آن از متخصصان مجتمع فنی تهران بهره بگیرید. دپارتمان دانش سلامت در مجتمع فنی تهران یعنی در برترین مؤسسه آموزشی کشور و در راستای سیاست آموزشی خود با بهره‌مندی از کادری مجرب و تحصیل‌کرده و نیز حضور اساتید دانشگاهی، پزشکان متخصص و حرفه‌ای و با تدوین دوره‌های آموزشی مرتبط با سلامت و با هدف تامین نیازهای آموزشی عموم افراد جامعه طبق استانداردهای روز دنیا، دوره‌های مهارتی و تخصصی خود را به صورت حضوری‌آنلاین و ترکیبی اجرا می‌کند.

در دنیای کسب‌وکار امروز، تحصیلات دانشگاهی برای حفظ ارزش شما به‌عنوان نیروی کار بااستعداد و کارآمد کافی نیستند. برای‌ اینکه مزیت رقابتی شخصی خود را حفظ کنید، باید بر آموزش مستمر و مادام‌العمر خود سرمایه‌گذاری کنید. خانواده بزرگ مجتمع فنی تهران هرساله به هزاران نفر کمک می‌کند تا در مسیر شغلی خود پیشرفت کنند.

اگر شاغل هستید و وقت ندارید در دوره‌های آموزشی حضوری شرکت کنید، مجتمع فنی تهران گزینه‌هایی عالی برای آموزش مجازی، آنلاین، آفلاین و ترکیبی ارائه می‌دهد. با شرکت در دوره‌های کوتاه‌مدت مجتمع فنی تهران و دریافت مدارک معتبر و بین‌المللی می‌توانید با اعتماد به نفس مسیر ترقی را طی کنید و در سازمان خود به مهره‌ای ارزشمند تبدیل شوید.

منبع: HopkinsMedicine

مترجم: بهناز دهکردی