رباتیک چیست؟

مزایا و معایب رباتیک

حوزه اصلی مطالعات رباتیک در میانه قرن بیستم رونق گرفت و در آغاز فضاهای صنعتی که در آنها جابه‌جایی اشیای سنگین و انجام کارهای دقیق اما تکراری در آنها مرسوم بود به این حوزه توجه کردند و برای انجام این کارها به‌جای انسان، از ربات استفاده کردند.

دپارتمان فناوری اطلاعات و ارتباطات

گروه رباتیک دپارتمان کودک و نوجوان

چکیده

امروزه هر کسی به لطف پیشرفت فناوری به ابزارهای بسیاری برای انجام کارهای مختلف دسترسی دارد و این ابزارها به افراد کمک می‌کنند کار خود را سریع‌تر و بهینه‌تر انجام دهند. طراحی ربات‌هایی که بتوانند کارهایی را که انسان‌ها انجام می‌دهند بهتر از آنها انجام دهند،‌ در مقیاس صنعتی و شرکتی یک گزینه بسیار مطلوب و به‌صرفه محسوب می‌شود.

در بخش‌های تولیدی و صنعتی که در آنها افزایش بهره‌وری، محصول باکیفیت‌تر و فضای کاری ایمن‌تر باعث سودآوری بیشتر می‌شود، منطقی است که برای کارهای خسته‌کننده و تکراری از ربات‌ها استفاده کنیم. اما در حوزه‌های صنعتی و خدماتی استفاده از ربات‌ها علاوه بر مزایا، معایبی نیز دارد. 

ربات و رباتیک چه هستند؟

ربات‌ها ماشین‌هایی هستند که می‌توان از آنها برای انجام مشاغل و کارهای مختلف استفاده کرد. برخی ربات‌ها به‌تنهایی می‌توانند کارها را انجام دهند و برخی دیگر لزوماً باید توسط انسان کنترل شوند. ربات‌ها در اصل ابزارهایی خودکار هستند که می‌توانند مانند انسان عمل کنند. واژه ربات از اصطلاحی یونانی می‌آید که به معنای «کارگر قوی» است و گفته می‌شود پدر رباتیک ایزاک آسیموف است.

ایزاک آسیموف در دهه ۱۹۳۰ در داستان‌های علمی‌تخیلی خود ابزاری پیشرفته را توصیف کرد که نوعی مغز مصنوعی است و می‌تواند ربات‌ها را کنترل کند. او برای رباتیک سه قانون تعیین کرد:

• یک ربات هرگز نمی‌تواند از طریق عمل کردن یا عمل نکردن به انسان آسیب برساند.
• یک ربات باید از دستوراتی که انسان می‌دهد اطلاعات کند مگر اینکه این دستورات با قانون اول در تضاد باشند.
• یک ربات باید مراقب خود باشد به شرطی که این کار با قوانین اول و دوم در تضاد نباشد.

پرکاربردترین نوع اتوماسیون، استفاده از ربات‌هاست. امروزه از ربات‌ها برای انجام کارهای پیچیده و دقیق استفاده می‌شود. البته دستگاه‌های رباتیک هنوز بسیار پرهزینه هستند اما با توجه به کاربردهای مختلف و مفید آنها، استفاده از آنها در بخش‌ها یگوناگون در حال افزایش است. برای ساختن یک ربات باید سه شاخه مهندسی با هم هماهنگ کار کنند، و این سه شاخه عبارت‌اند از مهندسی مکانیک، مهندسی رایانه و مهندسی الکترونیک.

مطالعه ربات‌ها رباتیک نامیده می‌شود. حوزه اصلی مطالعات رباتیک در میانه قرن بیستم رونق گرفت و در آغاز فضاهای صنعتی که در آنها جابه‌جایی اشیای سنگین و انجام کارهای دقیق اما تکراری در آنها مرسوم بود به این حوزه توجه کردند و برای انجام این کارها به‌جای انسان، از ربات استفاده کردند. از ربات‌ها اغلب برای انجام کارهایی که برای انسان بسیار خطرناک هستند یا در محیطی بسیار آلوده باید انجام شوند استفاده می‌شود.

در دنیای دیجیتالی ما رباتیک یک انقلاب جدید محسوب می‌شود. همان‌طور که می‌دانید از رباتیک در صنایع کارخانه‌ای، آزمایشگاه‌ها، کنترل ترافیک، حوزه‌های تحقیقاتی، عملیات پژوهشی و عملیات نظامی فراوان استفاده می‌شود. این ربات‌ها کمک کرده‌اند که کار انسان ساده‌تر شود.

 به عبارت دیگر ربات‌ها جایگزین انسان‌ها در بسیاری از مشاغل شده‌اند. فناوری رباتیک به ساده‌تر و بهینه‌تر کردن کار انسان بسیار کمک کرده است. در فرایندهای تجاری اتوماسیون نقش بسیار مهمی ایفا می‌کند و از این رو می‌توان انتظار داشت که ربات‌ها به‌زودی در بسیاری مشاغل جای انسان‌ها بگیرند، به‌خصوص در مشاغل تکراری اما سنگین که امروزه هنوز توسط انسان‌ها انجام می‌شوند.

مزایا و معایت رباتیک

فکر کردن به مشکلاتی که بسیاری از کارکنان و کارفرمایان مدت‌هاست به دلیل کندی عملیات مکانیکی در توسعه محصولات خود با آنها دست و پنجه نرم می‌کنند باعث بسی تأسف است. اما امروزه این وضعیت به لطف فناوری رباتیک دستخوش تغییر شده است. علی‌رغم مزایایی که فناوری رباتیک برای بازار کار دارد، برخی مردم بر این باورند که پیشرفت چشمگیر رباتیک در جامعه مدرن می‌تواند علاوه بر مزایای آن معایبی نیز داشته باشد.

استفاده از رباتیک در شرکت‌های تولیدی می‌تواند تا حد قابل توجهی مانع از کار بیش از حد کارگران شود و آنها را از انجام کارهای تکراری در مدت زمانی طولانی که باعث خستگی فراوان آنها می‌شود رهایی دهد. این شرکت‌ها ممکن است از ربات‌هایی استفاده کنند که به گفته پرل تسلر (Pearl Tesler) ماشین‌های ایده‌آل برای مشاغلی هستند که در آنها کارهای تکراری اما دقیق مورد نیاز است.

شرکت‌ها به کمک ربات‌ها می‌توانند تولید خود را تکامل ببخشند. اما پیامدهای پیشرفت فناوری رباتیک باعث می‌شود بسیاری از کارهایی که کارگران انجام می‌دهند به ربات‌ها سپرده شوند و در نتیجه کارگران آن شرکت‌ها را ترک کنند. این جنبه از رباتیک یکی از نقاط ضعف آن است و شغل بسیاری از کارگران را در وضعیت نامطلوبی قرار می‌دهد.

 در مقاله‌ای به نام «ربات‌های جهانی: تاریخ و عملکرد رباتیک» آمده است که انسان از انجام کار تکراری خسته می‌شود و این خستگی به ملال و اشتباهات پرهزینه منجر خواهد شد. اما ربات‌ها خسته و ملال‌زده نمی‌شوند. به همین دلیل بسیاری از شرکت‌ها از ماشین‌های رباتیک استفاده می‌کنند که سریع‌تر و کارآمدتر وظایف خود را انجام می‌دهند. این جنبه رباتیک یک استراتژی اقتصادی جدید برای بسیاری از شرکت‌ها پیشنهاد می‌دهد که در حال حاضر به دنبال صرفه‌جویی در هزینه‌ها و کاهش کارکنان خود هستند.

 برخی مشاغل هستند که در آنها فرایندهای پرخطر فراوان و ضروری هستند. مثلاً حرفه خنثی کردن و منفجر کردن بمب از این دست مشاغل است. رباتی وجود دارد به نام Mini-Andros II که برای خنثی کردن بمب طراحی و ساخته شده است. این ربات متحرک را می‌توان از راه دور برای خنثی کردن بمب کنترل کرد. لوازم جانبی این ربات فوق‌العاده را قادر کرده‌اند در محیطی کار کند که برای انسان بسیار خطرناک است. وقتی یک حمله تروریستی اتفاق می‌افتد، اغلب انسان باید مسئولیت خنثی کردن مواد منفجره را برعهده بگیرد اما در این اتفاقات در بسیاری مواقع حوادث مرگباری رخ می‌دهند که رباتیک می‌تواند این خطر را بدون تلفات انسانی رفع کند.

 البته استفاده از ربات‌ها برای این کار ممکن است معایبی نیز داشته باشد. اگر ربات به‌درستی برای انجام عملیات دشوار خنثی کردن بمب برنامه‌ریزی نشده باشد، ممکن است استفاده از ربات برای خنثی کردن بمب خطر بسیار بیشتری به همراه داشته باشد زیرا ربات ممکن است باعث انفجار بمب و خسارت‌های بیشتر شود.

 حادثه چرنوبیل را به یاد بیاورید که در بخش بزرگی از اوکراین تأثیری مرگبار گذاشت و هزاران تن را به کام مرگ کشاند. ربات‌ها در موقعیت‌هایی مانند چرنوبیل می‌توانند نقش مهمی ایفا کنند. مثلاً رباتی وجود دارد به نام Robug III که یک ربات عنکبوتی است و می‌تواند به محیط‌های بسیار آلوده برود و منطقه را مورد بررسی قرار دهد.  وقتی کشور اوکراین که سابقاً عضو اتحاد جماهیر شوروی بود با این فاجعه هسته‌ای روبه‌رو شد، از این ربات برای بررسی محوطه آسیب‌دیده استفاده کردند و این کار بدون کمک ربات بسیار دشوار بود و احتمالاً هیچ انسانی نمی‌توانست این کار را انجام دهد، زیرا نشت هر گاز شیمیایی یا رادیواکتیو می‌توان به مرگ یک انسان منجر شود.

 این یکی ار بزرگ‌ترین مزایایی است که پیشرفت رباتیک برای جامعه بشری به همراه دارد. با این حال اگر انسانی در محلی که نشت هسته‌ای اتفاق افتاده است گرفتار شود، احتمالاً حتی ربات‌ها نیز نمی‌توانند او را نجات دهند. همیشه باید در تیم‌های مربوطه فردی وجود داشته باشد که برای ورود به محوطه‌های هسته‌ای خطرناک به‌خوبی آموزش دیده باشد. این امر نشان می‌دهد که وابستگی کامل به ماشین‌ها و ربات‌ها دست‌کم هنوز ممکن نیست و در بسیاری موارد مداخله انسانی ضروری است.

اختراعات علمی باعث می‌شوند که ربات‌ها زندگی ما را ساده‌تر کنند اما هرگز و به هیچ روی نمی‌توان ربات را جایگزین انسان کرد زیرا فعالیت‌های انسان برای زندگی او ضروری هستند. در نهایت باید گفت که خنده‌دار است که فکر کنیم ربات‌ها و ماشین‌ها می‌توانند روزی از انسان پیشی بگیرند.

جمع‌بندی

ربات‌ها در اصل ابزارهایی خودکار هستند که می‌توانند مانند انسان عمل کنند. واژه ربات از اصطلاحی یونانی می‌آید که به معنای «کارگر قوی» است و گفته می‌شود پدر رباتیک ایزاک آسیموف است. از ربات‌ها اغلب برای انجام کارهایی که برای انسان بسیار خطرناک هستند یا در محیطی بسیار آلوده باید انجام شوند استفاده می‌شود. دستگاه‌های رباتیک هنوز بسیار پرهزینه هستند اما با توجه به کاربردهای مختلف و مفید آنها، استفاده از آنها در بخش‌ها یگوناگون در حال افزایش است.

برای ساختن یک ربات باید سه شاخه مهندسی با هم هماهنگ کار کنند، و این سه شاخه عبارت‌اند از مهندسی مکانیک، مهندسی رایانه و مهندسی الکترونیک. فناوری رباتیک به ساده‌تر و بهینه‌تر کردن کار انسان بسیار کمک کرده است. در فرایندهای تجاری اتوماسیون نقش بسیار مهمی ایفا می‌کند و از این رو می‌توان انتظار داشت که ربات‌ها به‌زودی در بسیاری مشاغل جای انسان‌ها بگیرند، به‌خصوص در مشاغل تکراری اما سنگین که امروزه هنوز توسط انسان‌ها انجام می‌شوند.

منابع:

http://www.thetech.org/robotics/universal/working.html

مترجم: بهناز دهکردی

در دنیای کسب‌وکار امروز، تحصیلات دانشگاهی برای حفظ ارزش شما به‌عنوان نیروی کار بااستعداد و کارآمد کافی نیستند. برای‌ اینکه مزیت رقابتی شخصی خود را حفظ کنید، باید بر آموزش مستمر و مادام‌العمر خود سرمایه‌گذاری کنید. خانواده بزرگ مجتمع فنی تهران هرساله به هزاران نفر کمک می‌کند تا در مسیر شغلی خود پیشرفت کنند.

اگر شاغل هستید و وقت ندارید در دوره‌های آموزشی حضوری شرکت کنید، مجتمع فنی تهران  گزینه‌هایی عالی برای آموزش مجازی، آنلاین، آفلاین و ترکیبی ارائه می‌دهد. با شرکت در دوره‌های کوتاه‌مدت مجتمع فنی تهران و دریافت مدارک معتبر و بین‌المللی می‌توانید با اعتماد به نفس مسیر ترقی را طی کنید و در سازمان خود به مهره‌ای ارزشمند تبدیل شوید.