آموزش تلفیقی : تجربه آموزشی منعطف

امروزه آموزش دیگر به معنای قلم دست گرفتن و به خاطر سپردن مطالب نیست. مربیان خلاق در حوزه آموزش عالی و شرکت‌های آموزش و توسعه، امروزه در تلاش هستند که از طریق فناوری‌های گوناگون روند آموزش را بهبود بخشند و این امر از سرعت رواج یافتن روش‌های آموزشی فناوری‌محور و آموزش تلفیقی مشهود است.

تعریف آموزش تلفیقی

آموزش تلفیقی که به آن آموزش هیبرید یا ترکیبی نیز گفته می‌شود، روشی آموزشی است که در آن فناوری و رسانه‌های دیجیتال با فعالیت‌های آموزشی در کلاس‌های سنتی که توسط معلم اداره می‌شدند، ادغام می‌شوند و این کار باعث می‌شود تجربه آموزشی برای دانش‌آموزان منعطف‌تر و شخصی‌تر باشد.

در اصل چهار مدل اصلی برای آموزش تلفیقی وجود دارد، اما وقتی از روش‌های آموزشی صحبت می‌کنیم که در آنها فناوری‌های آموزشی با روش‌های تعلیمی و تربیتی سنتی معلمان ادغام می‌شوند، گزینه‌های پیش رو بی‌نهایت هستند.

برای نمونه کلاس درس معکوس (flipped classroom) یکی از مدل‌های آموزش تلفیقی است که در آن دانش‌آموزان، درس معلم را پیش از ورود به کلاس می‌بینند و سپس در طول زمان کلاس تحت نظارت معلم تمرینات را حل می‌کنند.

به‌طور کلی آموزش تلفیقی به موارد زیر اشاره دارد:

1.برخی از بخش‌های آموزش به صورت آنلاین و در قالبی انجام می‌شوند که بتوان دانش‌آموزان و دانشجویان را در مسیر یادگیری هدایت کرده و سرعت یادگیری و مشارکت آنها را در محتواهای ارائه‌شده مدیریت کرد.

2.برخی از بخش‌های آموزش در کلاس درس و تحت نظارت معلم و استاد اتفاق می‌افتند.

3.آموزش آنلاین و حضوری مکمل یکدیگر هستند و یک فضای آموزشی یکپارچه و منسجم را فراهم می‌آورند.

قدرت آموزش تلفیقی در توانایی آن برای بهبود تجربه آموزشی دانش‌آموزان و دانشجویان نهفته است. مطالعات در این حوزه نشان می‌دهند که آموزش تلفیقی میزان شکست در امر آموزش را کاهش می‌دهد، باعث بهبود فرایند یادگیری می‌شود و تعامل فراگیران را افزایش می‌دهد. آموزش تلفیقی بهترین جنبه‌های آموزش حضوری و آموزش آنلاین را به روشی با هم ترکیب و ادغام می‌کند که فراگیران بتوانند به کمک آن با سرعتی که برای هر یک مطلوب است مطالب را فرا بگیرند.

برای نمونه فراگیری که در یک دوره به سبک تلفیقی شرکت می‌کند و زودتر از همکلاسی‌های خود یک مطالب را فرا می‌گیرد، لازم نیست صبر کند تا بقیه هم آن مطلب را فرا بگیرند و می‌تواند به روند آموزش ادامه دهد و برعکس، فراگیری که برای یادگیری به وقت بیشتری نیاز دارد، مجبور نیست پیش از اینکه یک مطلب را به‌طور کامل یاد بگیرد، از آن بگذرد و می‌تواند برای یادگیری مطالب هر چقدر که لازم باشد وقت صرف کند، بدون اینکه در روند یادگیری دیگران وقفه ایجاد کند. آموزش تلفیقی همچنین یک مدل آموزشی مقیاس‌پذیر است که می‌توان به‌سادگی آن را برای گروه‌های کوچک و بزرگ فراگیران اجرا کرد.

آموزش تلفیقی صرفاً ترکیب فناوری و آموزش نیست

دوره‌های آموزشی تلفیقی شامل ترکیب آموزش حضوری، آموزش به کمک مربیان و آموزش‌های آنلاین و دیجیتال می‌شود که به فراگیران امکان می‌دهد مسیر و سرعت یادگیری را خودشان تنظیم و مدیریت کنند.

آموزش تلفیقی به‌معنای دوره‌های آموزشی تماماً آنلاین یا کلاس درسی که به‌صورت یک ویدیو در فضای آنلاین منتشر شده باشد نیست. همچنین آموزش تلفیقی به‌معنای ایجاد تغییرات در دوره‌های آموزشی نیست که طی آن ابزارهای آموزش آنالوگ را با ابزارهای دیجیتال جایگزین می‌کنند.

در آموزش تلفیقی آموزش‌های حضوری و آنلاین با هم ادغام می‌شوند به‌طوری که بتوان تجربه آموزشی را غنی‌تر کرد، نه اینکه محتواهای یک دوره را در قالب‌های مختلف و تکراری ارائه داد. 

کدام فناوری‌ها در آموزش تلفیقی به کار می‌روند؟

سیستم‌های مدیریت آموزش، سیستم‌های پاسخ‌دهی در کلاس درس، پلتفرم‌های آموزش تطبیقی، تبلت، تلفن هوشمند، سیستم‌های تحلیل یادگیری و غیره. چشم‌انداز ابزارها و فناوری‌های مورد استفاده در آموزش تلفیقی بسیار گسترده و روز به روز در حال تکامل یافتن است. با این حال، رایج‌ترین فناوری‌ مورد استفاده در آموزش تلفیقی ویدیو بوده و هست.

استفاده از ویدیو در آموزش تلفیقی

بسیاری از مربیان و معلمان از ویدیو به‌عنوان ابزار اصلی ارائه محتوا در آموزش تلفیقی استفاده می‌کنند. برای نمونه، در کلاس درس معکوس از فراگیران خواسته می‌شود درسی را که معلم داده و ویدیو آن را ضبط کرده است، قبل از حضور در کلاس ببینند.

در اثر موارد معلمان باید ویدیوهای کوتاه از درسی که می‌دهند ضبط کنند و این ویدیو شامل قطعات ضبط‌شده از نمایش اسلایدها، ضبط تصویر وب‌کم معلم، ویدیویی از تصاویر و محتواهای بصری یا ترکیبی از هر سه است. این ویدیوها معمولاً از طریق سامانه مدیریت یادگیری (LMS) یا سیستم مدیریت محتواهای ویدیویی (Video CMS) با فراگیران به اشتراک گذاشته می‌شود.

در سایر دوره‌های آموزش تلفیقی، مربیان و معلمان ویدیوهایی ضبط می‌کنند که مکمل محتواهای درسی ارائه‌شده هستند و به این منظور طراحی شده‌اند که برای درک موضوعات دشوارتر به فراگیران کمک کنند. همچنین این ویدیوها می‌توانند برای کسانی مفید باشند که می‌خواهند در مورد یک موضوع چیزهای بیشتری یاد بگیرند و درک عمیق‌تری از آن موضوع پیدا کنند.

از طرف دیگر، مربیان می‌توانند ویدیوهایی ضبط کنند که در آنها روش استفاده از نرم‌افزارهای و تجهیزات کلاسی را آموزش دهند. مثلاً اساتید دانشگاه در ابتدای ترم ویدیوهایی ضبط می‌کنند که در آن جزئیات کار با نرم‌افزاری را که دانشجویان در طول ترم با آن سروکار خواهند داشت توضیح می‌دهند.

معلمان و مربیان تنها کسانی نیستند که باید مقابل دوربین باشند. در بسیاری از مدارس با استفاده از پلتفرم‌های ویدیویی و به منظور تمرین مهارت‌ها از سوی دانش‌آموزان و همچنین ارزیابی عملکرد آنها، تصویر میز هر دانش‌آموز ضبط می‌شود.

در دانشکده بازرگانی دانشگاه بریتیش کلمبیا (Sauder)، دانشجویان رشته ارتباطات تجاری ارائه‌های خود را ضبط می‌کنند تا بعداً از هم‌دوره‌ای‌ها و استاد خود بازخورد بگیرند. در دانشگاه باتلر (Butler) دانشجویان پرستاری و مامایی تعامل خود را با بیماران با استفاده از ای‌پد ضبط می‌کنند. سپس استاد این ویدیوها را بررسی می‌کند و در مورد عملکرد دانشجویان به آنها بازخورد می‌دهد.

منبع: Panopto

مترجم: بهناز دهکردی