ایجاد یک دوقلوی دیجیتالی از زمین

مصاحبه با کریستوفر فیشر، بنیانگذار مؤسسه آرشیو زمین

کریستوفر فیشر، بنیانگذار مؤسسه آرشیو زمین (Earth Archive) ابتکار خود را تلاشی علمی و بی‌سابقه توصیف می‌کند برای «اسکن لیدار» تمام سطح زمین پیش از آنکه برای این کار دیر شود. او این پروژه را بر پایه تجربیات خود در کار با فناوری‌های سنجش از راه دور در مکزیک و هوندراس راه‌اندازی کرده است. هدف وی این است که علل و پیامدهای شهرنشینی و تغییرات جوی را بهتر درک کند و توضیح بدهد.

ممکن است در مورد پروژه آرشیو زمین و جزئیات آن بیشتر توضیح بدهید؟

همان‌طور که می‌دانید، زمین به‌سرعت در حال تغییر است و برای ثبت این تغییرات و وضعیت فعلی زمین زمان محدودی در اختیار داریم و باید پیش از آنکه دیر شود این کار را انجام دهیم. پروژه آرشیو زمین امیدوار است بتوان اسکنی سه‌بعدی از کل سطح سیاره تهیه کند، اما کار خود را بخش‌هایی آغاز کرده‌ایم که احتمالاً برای ثبت وضعیت فعلی این بخش‌ها زمان بسیار کمتری داریم. در وهله نخست تمرکز ما بر آمازون و نواحی آمریکای شمالی است. امیدواریم بتوانیم یک دوقولی دیجیتالی از زمین تهیه کنیم که به‌صورت منبع‌ باز (open-source) باشد و به کمک آن بتوانیم بهتر با بحران‌های آب‌وهوایی مقابله کنیم و همچنین آن را به‌عنوانی میراثی ماندگار به نسل‌های آینده بسپاریم. این اطلاعات مانند چاقوهای ارتش سوئیس هستند، یعنی می‌توانند هم به فرایندهای صنعتی و هم به فرایندهای علمی شتاب بدهند. امید داریم کارهای ما همان تأثیری را بگذارند که عمومی شدن امواج جی.پی.اس یا منبع باز شدن اطلاعات مربوط به پروژه لندست (Landsat مجموعه‌ای از ماهواره‌های سنجش از دور برای جمع‌آوری اطلاعات از منابع زمینی) داشتند.

برای جمع‌آوری داده‌‌ها و نقشه‌برداری از سطح زمین از چه فناوری‌هایی استفاده کرده و داده‌های کلان حاصل را مدیریت و تحلیل می‌کنید؟

در حال حاضر بر لیدر هوابرد تمرکز کرده‌ایم که بر روی یک هلی‌کوپتر یا هواپیمای دارای بال‌های ثابت قرار دارد. لیدار یا رادار لیزری یک فناوری سنجش از راه دور است که با تاباندن لیزر به هدف و تجزیه و تحلیل نور بازتابیده فاصله را اندازه می‌گیرد. وسایل نقلیه هوایی بدون سرنشین یا پهبادها که در دسترس عموم مردم هستند، توانایی و برد مورد نیاز در فناوری اسکن فعلی را ندارند. بدیهی است که حجم داده‌ها بسیار زیاد است. اما این کار شبیه سایر برنامه‌هایی است که در مقیاس جهانی اطلاعات را جمع‌آوری می‌کنند. در حال حاضر مأموریت پروژه آرشیو زمین این است که داده‌ها را به‌صورت فایل‌هایی با پسوند las. یا laz. جمع‌آوری کند که این پسوندها استاندارد صنعتی فعلی در لیدار هستند و نمی‌خواهیم فعلاً داده‌ها را به‌صورت تصویر ارائه دهیم. تصور می‌کنم که در نهایت این داده‌ها به روش‌های گوناگون بررسی خواهند شد و تصاویر متعدد و متنوع آنها انتشار خواهند یافت.

پاسخ شما به شکاکانی که در مورد امکان پروژه آرشیو زمین تردید دارند چیست؟

شکاکان تاکنون صرفاً بر هزینه‌های این پروژه تمرکز کرده‌اند. در مورد امکان این پروژه، باید گفت که لازم است در مقیاس بسیار وسیع‌تر از چیزی که اکنون هست انجام شود اما ما با کمال تعجب واکنش‌های بسیار مثبت و موافقی دریافت کرده‌ایم. صنایع به‌سرعت و به‌نحوی چشم‌گیر به ما پاسخ مثبت داده‌اند و کمک‌های زیادی از جمله تجهیزات، نیروهای متخصص و دیگر منابع دریافت کرده‌ایم.

شما تصمیم دارید سطح زمین را مرحله به مرحله نقشه‌برداری کنید. مرحله بعدی اسکن کردن کل حوضه آمازون است. پروژه الان در چه وضعیتی است؟

ما زیرساخت‌ها،‌ تدارکات لوژستیکی و شرکت‌های حامی ضروری برای تهیه نقشه کل آمازون را در اختیار داریم. ما ساختاری اولیه برای کار در هر ۹ کشوری که در حوزه آمازون هستند تهیه کرده‌ایم و مجوزهای لازم را گرفته‌ایم. امیدواریم که در اواخر پاییز ۲۰۲۱ یا آغاز ۲۰۲۲ عملیات نقشه‌برداری را آغاز کنیم. همان‌طور که می‌توانید حدس بزنید، همه‌گیری کوید ۱۹ تأثیر بسیاری بر برنامه‌ریزی‌های ما گذاشته است. اما این پروژه‌ای بسیار هیجان‌انگیز است زیرا این بخش از سیاره یکی از آخرین مکان‌هایی است که بر روی زمین کشف شد و ما مشتاقانه منتظر کاوش در شهرها و فرهنگ‌های باستانی و ناشناخته آن هستیم.

با توجه به سابقه حرفه‌ای شما به‌عنوان باستان‌شناس و استاد مردم‌شناسی، انتظارات خود شما از تهیه نقشه آمازون به این شیوه چه هستند؟

نکته جالب این پروژه برای من به‌عنوان یک باستان‌شناس این است می‌توانیم نشان دهیم آمازون در زمان شکل‌گیری تا چه حد متراکم بوده است و تا چه حد چشم‌اندازی قابل استفاده برای انسان داشته است. این پرسشی بسیار مهم در مورد این منطقه در دوران پیشاتاریخی است و ما می‌توانیم به روشن شدن آن کمک کنیم. همان‌طور که می‌دانیم، جنگل‌های بارانی آمازون نقشی حیاتی در آب‌وهوای زمین ایفا می‌کنند. اما تعداد اندکی می‌دانند که این منطقه تاریخی بومی دارد که فوق‌العاده غنی است. به علاوه، این منطقه از تنوع محیط زیست قابل توجهی برخوردار است. متأسفانه این تنوع پیش چشم ما در حال نابودی است. امروز ما توانایی حفظ دیجیتالی این مناظر را دارا هستیم. فناوری لیدر با وضوح بسیار بالا امکان مطالعات باستان‌شناسی، ‌مردم‌شناسی و روش‌های محافظت از این منطقه را فراهم می‌کند و اطلاعات لازم را برای توسعه پایدار این منطقه در اختیار ما قرار می‌دهد. من مطمئن هستم که این پروژه همچنین منجر به کشف‌های بسیار انقلابی در مورد گذشته شگفت‌انگیز آمازون خواهد شد.   

چه کسانی از نقشه آمازون و از کل پروژه آرشیو زمین منتفع می‌شوند؟

مجتمع فنی تهران :امیدواریم بتوانیم راه را برای دسترسی به داده‌ها هموار کنیم و دسترسی عادلانه و برابر به اطلاعات و منابع مربوط به مکان‌ها با کیفیت بالا را امکان‌پذیر سازیم. پروژه آرشیو زمین قرار است یک پایگاه داده جامع در مورد سطح زمین و همه چیزهای روی سطح زمین با وضوح بسیار بالا (پیکسل‌های حداقل ۲۵سانتی‌متری) تهیه کند که تا حد امکان در دسترس عموم باشد. به طور خلاصه،‌ هدف نهایی پروژه آرشیو زمین ساختن یک دوقلوی دیجیتالی از سیاره زمین به‌صورت فعلی آن است که به‌عنوان هدیه به آیندگان پیشکش شود.

کریستوفر فیشر، باستان‌شناس، کاوشکر مجله نشنال جئوگرافیک، استاد مردم‌شناسی دانشگاه ایالتی کلرادو

نویسنده: ویم ون وگن

مترجم: بهناز دهکردی