- شنبه ۱۱ آذر ۱۴۰۲
اثرات همه‌گیری ویروس کرونا بر مشاغل حوزه حسابداری
از بهمن‌ماه ۱۳۹۸ با ورود ویروس کرونا به کشور و اعمال محدودیت‌های خاص جهت پیشگیری از ابتلا به بیماری کوید ۱۹، مانند طرح عدم خروج از منزل، کاهش ساعات کار، دورکاری و محدودیت برگزاری جلسات، کم‌وبیش همه مشاغل تحت تأثیر قرار گرفته‌اند. حرفه حسابداری و حسابرسی نیز از این قاعده مستثنا نبود و بیماری کوید ۱۹ با ورود به دنیای ما، تغییرات بزرگی در سبک زندگی شخصی و شغلی افراد ایجاد کرد.
تأثیرات همه‌گیری ویروس کرونا بر حرفه حسابداری
حوزه گزارشگری مالی
آن بخش از فرآیندهایی که باید در انتها یا ابتدای سال مالی انجام می‌شد، مانند شمارش موجودی‌ها، اوراق بهادار، وجوه نقدی و تطبیق حساب با سایر اشخاص، با توجه به اثرات مخرب همه‌گیری ویروس کرونا به تعویق افتاده است و مؤسسات و افراد قادر به تهیه صورت‌های مالی در زمان مقرر نشده‌اند.
حوزه مالیات
در حوزه مالیات ارائه فهرست‌های حقوق، تسلیم گزارش‌های خرید و فروش فصلی، اظهار‌نامه مالیاتی، ترازنامه و سود و زیان اشخاص حقوقی به تعویق افتاده است و درنتیجه ارائه صورت‌های مالی مالیات‌های مستقیم در زمان قانونی امکان‌پذیر نشده است.(آموزش حسابداری)
حوزه تأمین اجتماعی
در این حوزه ارائه فهرست بیمه کارکنان در زمان قانونی امکان‌پذیر نشده است.
روش‌های جایگزین جامعه حسابداران رسمی ایران
با توجه به اینکه این بیماری همه‌گیر در اواخر سال ۱۳۹۸ وارد کشور شد، یکی از دغدغه‌های اجرایی حسابداران و حسابرسان در این مقطع انبارگردانی‌های پایان سال برای احصای مانده موجودی‌ها است که با توجه به پراکندگی جغرافیای انبارها (در مناطق پرخطر) و تجمع افراد جهت شمارش و ثبت، این فرایند می‌توانست منجر به شیوع بیشتر بیماری شود. یکی از مهم‌ترین تأثیرات این مسئله جستجو و ارائه روش‌های جایگزینی بود که جامعه حسابداران رسمی ایران به مؤسسات حسابرسی معرفی کرده است و به کمک این روش‌ها علاوه بر اثبات مانده موجودی‌ها، خطر این بیماری نیز کاهش می‌یابد. این راه‌های جایگزین عبارت‌اند از:
1. سرشماری موجودی کالا بعد از تاریخ تهیه صورت‌های مالی
در این روش، پس از سال مالی و در تاریخی دیگر (مثلاً بعد از فروکش کردن سرعت انتشار بیماری) انبار شمارش می‌شود و حواله و رسید انبار در فاصله زمانی پایان سال مالی تا تاریخ انبارگردانی از موجودی شمارش‌شده کسر یا به آن اضافه می‌شود تا موجودی پایان سال مشخص شود.
2. بهره‌گیری از نتیجه انبارگردانی میان‌دوره
استفاده از این روش مستلزم آن است که حسابرس در انبارگردانی میان‌دوره حضور داشته باشد و نتایج مربوطه با نظارت حسابرس ثبت و کنترل شود. مهم‌تر از همه، در این شیوه کنترل‌های داخلی مربوط به انبار به شکل اثربخشی اجرا می‌شود و نتایج شمارش میان‌دوره‌ای با اضافه و کسر حواله‌ها و رسیدهای انبار در فاصله زمانی تاریخ شمارش تا پایان سال مالی به‌روز می‌شود.
3. بهره‌گیری از نتیجه شمارش نمونه‌ای در طی سال
استفاده از این روش نیازمند تأمین الزاماتی از جمله قابلیت اتکا به نتایج مقداری-ریالی موجودی‌های مواد و کالا در ابتدای سال، حصول اطمینان و تأکید بر شمارش مستمر موجودی‌های با ارزش بالا و موجودی‌های پرمصرف و غیره است، به‌گونه‌ای که کل موجودی‌های اخیر در طول سال یک بار شمارش شده باشند.
مؤسسات حسابرسی در زمان شیوع ویروس کرونا
یکی دیگر از تأثیرات کرونا بر حرفه حسابداری پی بردن به این نکته بود که به‌منظور اجرای باکیفیت حسابرسی باید شرایطی برای مؤسسات حسابرسی فراهم شود. موارد زیر از جمله این شرایط هستند:
· ایجاد زیرساخت‌های دسترسی حسابرسان به اطلاعات حساب‌ها و تسهیلات بانکی
· دسترسی به سامانه شرکت سپرده‌گذاری مرکزی
· دسترسی به سامانه ثبت اسناد کشور
· دسترسی به سامانه گمرک
· دسترسی به سامانه سازمان امور مالیاتی
· تشویق مؤسسات اقتصادی به کار با نرم‌افزارهای مالی با امکان دسترسی از راه دور
· تشویق بنگاه‌های اقتصادی به راه‌اندازی سامانه‌های نگهداری مستندات الکترونیکی
افزایش درخواست مشاوره از مؤسسات مالی
از دیگر تأثیرات همه‌گیری ویروس کرونا بر حسابداری می‌توان به این نکته اشاره کرد که بیشتر مشاغل در کار خود با وقفه مواجه شدند و این باعث اضطراب در فضاهای کاری شد. از این رو اکنون بیش از پیش نیاز ارائه خدمات مشاوره‌ای به مشاغل از سوی مؤسسات مالی و حسابداران احساس می‌شود و بسیاری از کسب‌وکارها به استفاده از این خدمات روی آورده‌اند که این امر می‌تواند به‌نوعی مزیت دوران شیوع ویروس کرونا برای حسابداران محسوب شود.
افزایش خطر تقلب
از تأثیرات دیگر این بیماری بر حرفه حسابداری افزایش خطر تقلب است. زیرا در این دوران سه عاملی که می‌توانند منجر به تقلب شوند، یعنی «فرصت»، «فشار» و «توجیه عقلانی» افزایش یافته است و میزان روزافزون دورکاری فرصت بیشتری برای کلاه‌برداری ایجاد می‌کند.
فرصت‌های دورکاری
ترس از ابتلا به بیماری کوید ۱۹ بر روحیه کارکنان مؤسسات اقتصادی نیز مانند کارکنان دیگر مشاغل اثرات منفی گذاشته و انگیزه آنها را برای تلاش در جهت بهبود خدمات و پیشرفت فردی از بین برده است. به منظور فاصله‌گذاری اجتماعی و حفظ سلامت کارکنان، کاهش اعضای گروه‌های حسابداری امری ضروری است که برای برخی از کارکنان فرصت انجام دورکاری را فراهم ساخته است.
همچنین استفاده از نرم‌افزارهای مالی در بستر اینترنت، فرصت دورکاری را برای حسابداران محقق کرد و پیش‌بینی می‌شود این بیماری انگیزه‌ای شود تا در مشاغل این حوزه و در روش‌های حسابداری و نرم‌افزارهای مرتبط در بستر فضای ابری انقلابی به وجود آید.
کارشناسان مجتمع فنی تهران در این مقاله درصدد آن برآمدند تا بازدیدکنندگان را در خصوص اثرات همه‌گیری ویروس کرونا بر مشاغل حوزه حسابداری راهنمایی کنند.
