گروه مواد، جوش و خوردگی

دروس گروه مواد، جوش و خوردگی در مجتمع فنی تهران برای آموزش تخصص ­های لازم مهندسان، تکنسین ­ها، پژوهشگران و دانشجویان شاخه­ های مختلف مهندسی در حوزه­ های گوناگون مرتبط با مواد مهندسی تدوین شده ­اند. یکی از شاخصه ­های مهم بلوغ صنعتی در کشورهای توسعه­ یافته، استفاده از مواد پیشرفته و کنترل رفتار مواد بکاررفته در تجهیزات صنعتی بگونه­ ای است که از هدررفت سرمایه­ های ملی بر اثر خوردگی­، شکست­های مکانیکی، سایش و فرسایش، خرابی رنگ و پوشش، ... جلوگیری شود که این مهم تنها با توسعه دانش و مهارت مهندسان در حوزه­ های مواد، جوش و خوردگی امکانپذیر است. همه میدانیم که "انتخاب صحیح مواد" و "حفظ خواص مکانیکی، شیمیایی و متالورژیکی آنها در طی عمر بهره ­برداری" نقش مهمی در بالا بردن بهره­ وری سرمایه­ گذاری سنعتی دارد. برای این منظور لازم است موضوعات زیر مورد توجه مهندسان و صنعتگران قرار بگیرد:

الف- انتخاب مواد فلزی مهندسی Metallic Material Selection

مواد مهندسی انواع گوناگونی دارند که در میان آنها، گروه مواد فلزی آهنی و غیرآهنی (Ferrous/ Non-Ferrous Metallic Materials)  بسیار پرکاربرد و مهم محسوب میشوند. این مواد دارای خواص گوناگونی هستند از جمله: خواص فیزیکی (نظیر چگالی، جرم، حجم، ...)، خواص مکانیکی (نظیر استحکام، تنش حدی، عمر خستگی، چقرمگی شکست، ...)، خواص متالورژیکی (جوشپ ذیری، مقاومت خوردگی، عملیات حرارتی، اندازه دانه­ها، ...) و خواص شیمیایی (ترکیب شیمیایی، ساختار بلوری، ...). شناخت دقیق این خواص به طراحان کمک می­کند تا رفتار قطعات و ماشین­ آلات مختلف را در شرایط عملیاتی (دما، فشار، شرایط محیطی، ...) پیش­بینی کنند و با درک این رفتار برای کاربردهای اختصاصی خود اقدام به انتخاب مواد بصورت بهینه نمایند.

گسترگی و تنوع بالای آلیاژهای فلزی، همچنین روش­های متنوع تولید مواد اولیه در کارخانجات و نیز کاربردهای وسیع آنها در صنایع مختلف، باعث تنوع بسیار بالا در شیوه­ های دسته­ ندی، شناسایی و نامگذاری آنها شده و استانداردهای بسیار زیادی برای نامگذاری این مواد در نقاط مختلف جهان نوشته شده است، بطوریکه امروزه تشخیص تفاوت­های دو آلیاژها مختلف یا پیدا کردن آلیاژ معادل در دو استاندارد مختلف و تصمیم­گیری در خصوص جایگزینی یک فلز از یک استاندارد با فلزی دیگر در استاندارد دیگر برای مهندسان بسیار دغدغه ­زا است. در پاسخ به این نیاز، کتب و هندبوک ­های زیادی در سطح جهان تدوین شده که مقایسه آلیاژهای مختلف را از جنبه­ های مختلف مورد توجه قرار می­دهند. از جمله کتاب کلید فولاد (Key to Steel/ Stahlschlussel/ LA Clef Des Aciers) که برای اولین بار در سال 1980 توسط Micah C.Wegst نوشته شده و اکنون یکی از پرمخاطب­ترین هندبوک­ های مهندسی محسوب می­شود. این هندبوک اکنون حاوی اطلاعات بیش از 70000 آلیاژ آهنی که در بیش از 300 کارخانه از 25 کشور در سراسر جهان تولید می­شوند است.

برای شرکت در دوره آموزشی اصول شناسایی و انتخاب فولادها: "کلید فولاد" اینجا کلیک کنید.

همچنین اگر به انتخاب مواد برای طراحی ماشین علاقمند هستید می­توانید برای شرکت در دوره آموزشی اصول طراحی، انتخاب و محاسبات اجزای ماشین­ آلات صنعتی اینجا  کلیک کنید.

ب- بازرسی جوش و تست­ های غیرمخرب (NDT)

انجمن جوشکاری امریکا (AWS) در اهمیت جوشکاری در صنعت امروز معتقد است که:

جوش جهان ما را ساخته است! Welding keeps our world together

فناوری جوشکاری و برش حرارتی (Welding & Thermal Cutting) عنصری حیاتی در صنایع مختلف با بزرگترین گردش مالی در سطح جهان است: آیا صنعت ساختمان، صنعت خودرو، صنعت نفت و گاز، ... را بدون جوشکاری می­توان تصور کرد؟!

فرایند جوشکاری فرایند پیچیده­ ای است که نه تنها دارای جنبه­ های مختلف علمی و مهارتی در حوزه­ های مکانیک و متالورژی است، بلکه بدلیل وابستگی کیفیت عملیات به مهارت فردی جوشکار و از آنجا که عیوب جوش تنها پس از جوشکاری قابل ارزیابی است لذا از نظر استاندارد ISO 9001 می­توان آنرا یک فرایند ویژه محسوب کرد. بنابراین کسب دانش کافی در این زمینه برای مهندسان اهمیت بالایی دارد.

در جوشکاری غالبا چهار فرد مختلف نقش دارند:

1- طراح جوش: کسی که محاسبات اتصال را انجام می­دهد و با طراحی صحیح هندسه اتصال و انتخاب فرایند مناسب جوشکاری، استحکام اتصال را تضمین می­کند. برای این منظور لازم است تا علاوه بر محاسبات مقاومت مصالح سازه، الزامات استانداردهای جوش را شناخته و به منظور تهیه مدرک WPS به انتخاب صحیح روش اجرای جوشکاری پرداخته و با تشخیص صحیح پارامترهای Essential و Non-Essential جوش به تهیه مدرک PQR اقدام نمائید.

برای شرکت در دوره آموزشی طراحی اتصالات جوش و تهیه WPS و PQR اینجا کلیک کنید.

2- بازرس جوش: فردی است که عیوب جوش و دلایل وقوع آنها را می­داند و با تمام ذینفعان (کارفرما، مهندس طراح جوش جوشکار، مجریان تست­های غیرمخرب) تماس مستقیم دارد. وظیفه بازرس جوش نظارت بر کلیه مراحل پیش، حین و پس از جوشکاری بر اساس استانداردهای مربوطه بوده و قضاوت در خصوص اهمیت ناپیوستگی­های بوقوع پیوسته در جوش و نیاز یا عدم نیاز به انجام تعمیر و تکرار جوشکاری از وظایف وی است.

برای شرکت در دوره آموزشی بازرسی جوش (CWI) مطابق با استاندارد ASW QC-1 اینجا کلیک کنید. بدلیل استاندارد بودن، مدرک این دوره اکنون در همه جهان شناخته شده است، به طوریکه امروزه این مدرک جایگزین مدرک دوره بازرسی چشمی سطح I و II در استاندارد ASNT محسوب می­گردد.

3- جوشکار: کسی که در کارگاه ساخت یا محل نصب تجهیزات حضور یافته و با داشتن مهارت کافی اقدام به جوشکاری می­نماید. بدلیل اهمیت زیاد کار این افراد و لزوم داشتن دانش و مهارت کافی بطور همزمان، علاقمندان به این رشته فنی لازم است علاوه بر شناخت کامل جوش و فرایندهای جوشکاری، تاثیر جنس مواد در اجرای جوشکاری، شناخت الکترودهای گوناگون و تفاوت آنها در اجرای عملی جوشکاری، ... دارای تجربه و مهارت کافی در اجرای جوشکاری با تکنیک­ های مختلف باشند. لذا باید دو گام انجام دهید:

گام اول- برای شرکت در دوره آموزشی آشنایی مقدماتی با جوش و فرایندهای جوشکاری اینجا کلیک کنید تا با جنبه­ های علمی جوشکاری آشنا شوید.

گام دوم- سپس بر اساس علاقه و توانمندی­ های خود می­توانید در یکی از دوره ­های آموزشی مهارتی شرکت کنید. برای شرکت در دوره آموزشی جوشکاری عملی با روش الکترود دستی SMAW  اینجا، دوره آموزشی جوشکاری عملی با روش الکترود تنگستنی و گاز آرگون GTAW اینجا و دوره آموزشی جوشکاری عملی با روش گاز محافظ GMAW اینجا کلیک کنید.

4- مجری آزمون­ های غیرمخرب: فردی است که با شناخت دقیق عیوب جوش و تسلط بر روش بکارگیری ابزارها و اجرای عملی تست­های غیرمخرب نظیر VT، UT، MT، PT، RT، ... ناپیوستگی­ های جوش را پیدا کرده و به بازرس گزارش می­کند.

برای شرکت در دوره آموزشی تست غیرمخرب با مایعات نافذ PT-سطح یک و دو اینجا کلیک کنید.

برای شرکت در دوره آموزشی تست غیرمخرب با ذرات مغناطیسی-سطح یک و دو اینجا کلیک کنید.

برای شرکت در دوره آموزشی تفسیر فیلم­های رادیوگرافی RTI اینجا کلیک کنید.